Anniviers
Eifisch – im frankoprovenzalische Tieläkt und offiziell: Anniviers – isch e Munizipalgmeind im Bezirk Siders im Wallis.
| Eifisch / Anniviers | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Wallis (VS) |
| Bezirk: | Siders |
| BFS-Nr.: | 6252 |
| Poschtleitzahl: | 3961 |
| Koordinate: | / 11466546° 11′ 0″ N, 7° 36′ 0″ O; CH1903: 612458 / 114665 |
| Höchi: | 1'476 m ü. M. |
| Flächi: | 243.1 km² |
| Iiwohner: | 2703 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.anniviers.org |
| Charte | |
 | |
Geografii
D Nochbergmeinde vo Anniviers im Gebiet, wo me s Walliser Alemannisch redt, ännet de Bärge sind: Zärmatt, Täsch, Randaa, Turpme-Unnerèms, Oberèms, Agaaru, Leigg und Salgesch.
D Nochbergmeinde im französischsproochige Kantonsdeil: Evolène, St-Martin, Mont-Noble, Grône, Chalais, Chippis und Siders.
De südlichscht Ort im Eifischtal (frz. Val d’Anniviers) isch Zinal, en bekannte Wintersportort, aber au de Uusgangspunkt för Wanderige uf es paar Viertuusiger vo de Walliser Alpe.
Gschicht
D Gmeind isch am 1. Jänner 2009 entstande, wo die sächs ehemolige Munizipalgmeinde im Eifischtaal (französisch: Val d'Anniviers) sech zämetoo hend. Das sind gsii:
- Ayer
- Chandolin
- Grimentz
- Saint-Jean
- Saint-Luc
- Vissoie
Anniviers ischt zum eerschtu Mal gnennt choo vor 1052 als Annivesium, Ayer vor 1200 Walteri Aier, vor 1200 Petrus Aiers; Chandolin na 1250 Martinus Tardys de Escandulyns; Grimentz 1052 Grimiens, Saint-Jean um 1250 Willermi de Sancto Johanne; Saint-Luc 1304 Martinus de Luc; Vissoie um 1250 Gillamundus de Vyssoy
Z Vissoie isch d Gmeindverwaltig vo Anniviers.
Vissoie
Chandolin
Grimentz
Sprooch
S Eifischtaal isch eini vo de Gägende, wo der Walliser Patois, e Form vo der frankoprovenzalische Sprooch, vo Deil Lüüt no mee bruucht wird als im Rhonetaal unde, näbem susch allgemein verbreitete regionale Französisch. S Taal liit ganz am öschtleche Ändi vom französischsproochige Underwallis und a dr Sproochgränze zum Wallisertüütsch.[2][3]
Der Ortsname Anniviers chunt, luut em Kulturwüsseschaftler Bernard Crettaz, wo sälber au vo Vissoie isch, vo der früenere Wirtschaftsform, dr «Transhumanz», wo d Lüüt jedes Joor ganz nach em Wachsdum vo de Pflanze uf de verschidnige Vegetazionsstuefe zwüsche de Dörfer, de Bärgweide und de Ächer und de Räbbärge im Taal unde hin und här gwanderet sind. S Wort bedütet derno öpe «s Joor dur uf em Wäg» oder «der Wäg vom Joor».[4]
D Taalbewooner heissed «Anniviards».
D Volchshochschuel vom Eifischtaal bietet sid es baar Joor Kürs im Patois aa.
Iwoner
Quella: Bundesamt für Statistik 2005[5]
| Jaar | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Ayer | 700 | 769 | 737 | 818 | 752 | 789 | 536 | 516 |
| Chandolin | 139 | 123 | 133 | 169 | 167 | 200 | 204 | 203 |
| Grimentz | 230 | 227 | 255 | 224 | 325 | 353 | 237 | 236 |
| Saint-Jean | 297 | 307 | 374 | 364 | 374 | 395 | 418 | 425 |
| Saint-Luc | 385 | 462 | 476 | 436 | 549 | 501 | 549 | 383 |
| Vissoie | 309 | 238 | ||||||
| Jaar | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Ayer | 482 | 424 | 419 | 408 | 434 | 472 | 477 | 570 |
| Chandolin | 159 | 180 | 138 | 108 | 84 | 89 | 74 | 95 |
| Grimentz | 207 | 205 | 191 | 270 | 205 | 271 | 371 | 404 |
| Saint-Jean | 341 | 361 | 351 | 253 | 185 | 165 | 183 | 196 |
| Saint-Luc | 377 | 296 | 240 | 193 | 168 | 212 | 245 | 319 |
| Vissoie | 295 | 277 | 310 | 380 | 367 | 375 | 369 | 451 |
Dr Üsländeraateil ischt 2010 bi 20,4 % glägu.[6]
Religion
85,5 % vannu Iwonru sint im Jaar 2000 remisch-katholischi gsii, 5,8 % evangelisch-reformierti.[6]
Politik
Dr Ggmeindspresident va Anniviers ischt dr David Melly (Stant Oktober 2017).
Literatur
- Joseph Savioz (u. a.): Patois. contes, légendes et chansons du Val d'Anniviers.
- Monniers: Moeurs et coutumes d'anniviers. In: Annales Valaisannes, 1935, 381–384.
- Edouard Desor: Le Val d'Anniviers. 1855.
Weblink
Commons: Anniviers – Sammlig vo Multimediadateie