Özbəkistan Hava Yolları
Özbəkistan Hava Yolları (özb. O‛zbekiston Havo Yo‛llari, Ўзбекистон Ҳаво Йўллари, rus. Узбекские Авиалинии, Rəsmi adı:Özbəkistan Hava Yolları Milli Hava Şirkəti ASC) — Özbəkistanın ən böyük aviaşirkəti və Özbəkistan Respublikasının bayraq daşıyıcısı.[1] Özbəkistan Hava Yollarının qərargahı Daşkənd şəhərində, beynəlxalq standartlara və Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının II kateqoriyasına cavab verən Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanı yerləşir.[2]
| Özbəkistan Hava Yolları | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
 | ||||
| ||||
| Təsis olunub | 28 yanvar, 1992 | |||
| Mərkəz hava limanı | Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanı | |||
| Donanma ölçüsü | 36 | |||
| Şüar | "Özbəkistan Milli Hava Yolları" | |||
| Təyinat məntəqələri | 58 | |||
| Qərargahı |  Özbəkistan, Daşkənd | |||
| Rəhbər | Uluqbek Rozukulov (prezident) | |||
| Saytı | uzairways.com | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | ||||
Tarixi
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra, Özbəkistan prezidenti İslam Kərimov 1992-ci ildə "Özbəkistan Hava Yolları"-nın yaradılmasına icazə vermişdir. Aviaşirkət 28 yanvar 1992 tarixində təsis edilmiş,[3] 31 may 1992 tarixində isə "Aeroflot"-un Özbəkistan bölməsinin əməliyyatlarını ələ almışdır.[4] Hava yolunun ilk reysi Daşkənddən Londona idi.
2000-ci ilin aprel ayında aviaşirkətdə 16,296 işçi var idi. Hal-hazırda donanma üç Airbus A310-300, üç Antonov An-12, bir Antonov An-24, 18 Antonov An-24B, üç Antonov An-24RV, üç Boeing 757-200, iki Boeing 767-300ER, üç Avro RJ85s, dörd Ilyushin Il-114, iki Ilyushin Il-62, altı Ilyushin Il-62M, Ilyushin Il-76T, Ilyushin Il-86, 15 Tupolev Tu-154B, iki Tupolev Tu-154M və 19 Yakovlev Yak-40-dan ibarətdir. O vaxtda Özbəkistan Hava Yolları Almatı, Amsterdam, Əndican, Aşqabad, Afina, Bakı, Banqkok, Pekin, Bişkek, Buxara, Çelyabinsk, Dehli, Dəkkə, Yekaterinburq, Fərqanə, Frankfurt, İstanbul, Ciddə, Karşi, Kazan, Xabarovsk, Kuala Lumpur, London, Mineralnıye Vodı, Səmərqənd, Seul, Şarja, Simferopol, Sankt-Peterburq, Daşkənd, Tel-Əviv, Termiz, Tyumen, Ufa, Urqenç, Moskva, Naxçıvan, Nyu-York, Novosibirsk, Nukus, Omsk, Paris, Ər-Riyad və Rostov-na-Don şəhərlərinə xidmət edirdi.[3]
Aviaşirkət, daxili uçuşlarda əvvəllər "Aeroflot"-a məxsus olan rus istehsalı olan təyyarə istifadə edirdi. Beynəlxalq marşrutlar prioritetləşdirildikdə, 1993-cü ildə təqdim edilən Airbus təyyarələrindən istifadə edilməyə başlandı.
"Özbəkistan Hava Yolları" 2014-cü ildə 2,625 milyon sərnişin daşıyıb. Bu, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1.9% azdır, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə isə 4.6% artıb.[5] 2015-ci ildə aviaşirkət Avropa İttifaqından uçuş icazəsi aldı.[6]
İstiqamətlər
"Özbəkistan Hava Yolları" yarandığı gündən sərnişin xidmətini Qərbi Avropa və digər beynəlxalq məntəqələrə yönəldib. Ən çox beynəlxalq uçuşlar Daşkənddən fəaliyyət göstərir. Özbəkistanın bayraq daşıyıcısı heç bir tərəfdaşlıq və ya hava yolu ittifaqının üzvü deyil.
Kod-paylaşımı sazişi
.jpg)
"Özbəkistan Hava Yolları" aşağıdakı aviaşirkətlərlə kod-paylaşımı sazişini imzalayıb:[7]
Donanma
İndiki donanma
Avqust 2016-cı ildən bəri aviaşirkət aşağıdakı təyyarələri idarə edir:[9]
| Təyyarə | Donanmada | Sifariş edilən | Sərnişinlər | Qeydlər | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| F | C | Y | Cəmi | ||||
| Airbus A320-200 | 10 | — | — | 12 | 138 | 150[10] | Özbəkistan hökuməti üçün fəaliyyət göstərən bir təyyarə |
| Boeing 757-200 | 6 | — | — | 28 | 156 | 184 | Özbəkistan hökuməti üçün fəaliyyət göstərən bir təyyarə |
| Boeing 767-300ER | 7 | — | 10 | 40 | 157 | 207 | Özbəkistan hökuməti üçün fəaliyyət göstərən bir təyyarə |
| — | 18 | 246 | 264 | ||||
| Boeing 787 Dreamliner | 2[11] | 4 | — | 24 | 222 | 246 | |
| Ilyushin Il-114-100 | 7 | — | — | — | 54 | 54 | Bir təyyarə saxlanılır |
| Özbəkistan Hava Yolları Yük Donanması | |||||||
| Airbus A300-600F | 2 | — | |||||
| Boeing 767-300F | 2 | — | |||||
| Cəmi | 36 | 4 | |||||
Donanma inkişafı
"Özbəkistan Hava Yolları" Ilyushin Il-114-ün buraxılış müştərisi idi. Aviaşirkət, Özbəkistanda yığılan ilk təyyarəni 1998-ci ilin iyul ayında almışdır.[12][13]
2007-ci ilin ortalarında Özbəkistan Respublikasının bayraq daşıyıcısı altı Airbus A320 ailəsi sifariş etmişdi. O dövrdə aviaşirkətin donanmasında 55 təyyarə var idi. On müxtəlif təyyarə modellərindən ibarət olan Rusiyanın istehsal etdiyi Yakovlev Yak-40 bunların arasında idi.[14] Həmin il aviaşirkət iki Boeing 787 Dreamliner sifariş etdi.[15][16]
"Özbəkistan Hava Yolları", ən köhnə iki Boeing 767-300ER-lərin yük təyyarələrinə kovertasiya edilməsinə qərar verdi. İlk təyyarələrin konvertasiyası 2014-cü ilin dekabr ayında başa çatdırılmışdır.[17][18] 2014-cü ilin sonlarında konvertasiya edilmiş ikinci təyyarə Daşkəndə gəldi.[19]
"Özbəkistan Hava Yolları" ilk Boeing 787 Dreamliner-nı 2016-cı ilin avqust ayının sonlarında almışdır.[20] Boeing 787 Dreamliner-ın Biznes Sinfində Özbəkistanın bayraq daşıcısının ilk tam hamar oturacaqları mövcuddur.[21]
Köhnə donanma
"Özbəkistan Hava Yolları" aviaşirkəti əvvəllər aşağıdakı təyyarələri idarə etmişdir:
Qəzalar və hadisələr
Aviasiya Təhlükəsizliyi Şəbəkəsinə görə, 2013-ci ilin yanvar ayından etibarən aviaşirkətin tarixi boyunca 54 şəxsin həlak olduğu səkkiz qəza və hadisə baş vermişdir. Yalnız ölüm halları və gövdə zərərlərini əhatə edənlər aşağıda verilmişdir:
| Tarix | Yer | Təyyarə | Quyruq nömrəsi | Ölümlər | Hadisənin izahı | İstinadlar |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 17 iyun 1995 | Nukus, Özbəkistan | Antonov An-2R | UK-33058 | Bilinmir | Qəza şəhərdən 43 km (27 mil) uzaqda naməlum şərait altında baş vermişdir. | [23] |
| 26 avqust 1999 | Dördgöl, Özbəkistan | Yakovlev Yak-40 | UK-87848 | 2/33 | Təyyarə, Dördgöl Hava Limanında ikinci bir dövrdən sonra elektrik xəttlərinə dəydikdən sonra qəzaya uğradı. Təyyarə Daşkənddən Dördgölə gedirdi. | [24][25] |
| 13 yanvar 2004 | Daşkənd, Özbəkistan | Yakovlev Yak-40 | UK-87985 | 37/37 | Təyyarə Termezdən Daşkəndə planlaşdırılmış sərnişin xidmətini, daxili reysi "Uçuş 1154" adıyla gedirdi. Aviator hava limanına çatdıqda, təyyarəni Daşkənd Beynəlxalq Hava Limanının uçuş-enmə zolağından 250 m (820 ft) uzaqda endirdi. | [25][26] |
| 19 oktyabr 2006 | Arançı, Özbəkistan | Antonov An-2TP | UK-70152 | 15/15 | Arançı aerodromuna yaxınlaşanda, hərbi təlim uçuşu keçirərkən, pis hava şəraitində qəzaya uğrayıb. | [27][28] |
| avqust 2009 | Zarafşan, Özbəkistan | Antonov An-24RV | UK-46658 | 0 | Zarafşan hava limanında uçuş cəhdi zamanı şassinin erkən geri çəkilməsi nəticəsində təyyarə qəzaya uğramışdır. | [29] |
Sərnişin dövriyyəsi
| İl | Sərnişin dövriyyəsi |
|---|---|
| 2008 | 2,06 milyon[30] |
| 2009 | 1,885 milyon[31] |
| 2010 | 2,160 milyon |
| 2011 | 2,32 milyon[32] |
| 2012 | 2,64 milyon[33] |
| 2013 | Məlumat yoxdur |
| 2014 | 2,572 milyon |
| 2015 | 2,572 milyon[34] |
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
- uzairways.com — Özbəkistan Hava Yollarının rəsmi saytı