BMT baş katibinin müavini
BMT baş katibinin müavini — Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş katibinin müavinidir. Büro Baş Katibin bir çox inzibati funksiyalarını həyata keçirmək, Katibliyin fəaliyyətinin idarə olunmasına kömək etmək və fəaliyyət və proqramların ardıcıllığını təmin etmək üçün yaradılmışdır[1][2]. Bu vəzifə 1997-ci ilin sonunda Baş Məclis tərəfindən rəsmi olaraq təsis edilmişdir [3].
| BMT baş katibinin müavini | |
|---|---|
| Vəzifədədir Yan Eliasson, Əminə Ceyn Məhəmməd | |
| Vəzifənin təsis tarixi | 1997 |
| Rəsmi saytı | un.org/sg/en/dsg/index.s… |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Nigeriyalı Əminə Ceyn Məhəmməd, o zaman Baş Katib Antoniu Quterreş tərəfindən Baş katibin müavini təyin edildi. Məhəmməd, Quterreşin prezidentlik müddətinə 1 yanvar 2017-ci il tarixində başladığı gün başladı.
Məsuliyyətləri
Normalda Baş Katib tərəfindən Baş Katibin müavininə həvalə olunan vəzifələrə aşağıdakılar daxildir:[4]
- Katibliyin fəaliyyətinin idarə edilməsində Baş Katibə kömək etmək;
- Baş katib olmadıqda və Baş katibin qərar verə biləcəyi digər hallarda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş qərargahında Baş Katib adından çıxış edir;
- Baş katibə fəaliyyətlər və proqramların sektorlararası və qurumlararası uyğunluğunun təmin edilməsində dəstək verməli və Baş katibin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının iqtisadi və sosial sahələrdə nüfuzunun və liderliyinin artırılması, o cümlədən daha da gücləndirilməsi üçün səylər göstərilməsi Birləşmiş Millətlər Təşkilatı inkişaf siyasəti və inkişafa kömək üçün aparıcı mərkəz olaraq;
- Baş katibin qərar verdiyi konfranslarda, rəsmi tədbirlərdə, mərasimlərdə və digər tədbirlərdə Baş katibi təmsil etmək;
- Baş Katib tərəfindən müəyyənləşdirilə bilən vəzifələri yerinə yetirmək;
Baş katib müavininin ofisinin direktoru Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Qrupunun daimi müşahidəçisidir[5].
Tarixi
Kanadalı Luiza Freşett, 1998-2005-ci illərdə bu vəzifəni tutan Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş katibinin birinci müavini idi. Bu vəzifəyə Baş Katib Kofi Annan tərəfindən təyin edilmiş və vəzifəsinə 2 mart 1998-ci ildə başlamışdır. 2005-ci ildə qismən cavab olaraq Freşett ABŞ-nin keçmiş Federal Ehtiyat Sisteminin sədri Pol Volkerin İraqın qida məhsulları üçün proqramını idarə edə bilməməsinə görə tənqidlərinə cavab olaraq istefasını elan etdi. 31 mart 2006-cı ilədək vəzifəsində qaldı.
3 mart 2006-cı ildə İngiltərədən Mark Mellok Braunun Luiza Freşettyi 1 aprel 2006-cı ildə Baş Katib Köməkçisi olaraq alacağı açıqlandı. Braun, Kofi Annanın 31 dekabr 2006-cı ildə Baş Katiblik vəzifəsini tərk etməsi ilə eyni vaxtda vəzifəsindən ayrıldı.
| No. | Baş katibin müavini | Şəkli | Ölkə | Müddət | Baş katib |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Luiza Freşett |  | .svg){kind=small} | 2 mart 1998 – 1 aprel 2006 |  Qana Kofi Annan |
| 2 | Mark Mellok Braun |  | .svg){kind=small} | 1 aprel 2006 – 31 dekabr 2006 | |
| 3 | Aşa Roza Miqiro | _(cropped).jpg) |  | 5 fevral 2007 – 1 iyul 2012 |  Cənubi Koreya Pan Gi Mun |
| 4 | Yan Eliasson |  |  | 1 iyul 2012 – 31 dekabr 2016 | |
| 5 | Əminə Ceyn Məhəmməd[6] | _(cropped).jpg) |  | 1 yanvar 2017 – hal-hazırda |  Portuqaliya Antoniu Quterreş |
| BMT-nin Regional Qrupu | Baş katib müavinləri |
|---|---|
| Qərbi Avropa və digərləri | 3 |
| Şərqi Avropa Qrupu | 0 |
| Latın Amerikası və Karib Qrupu | 0 |
| Asiya-Sakit okean qrupu | 0 |
| Afrika qrupu | 2 |