Vikipediya:Bilirsinizmi/yanvar 2017

Bu gün 29 aprel 2024, Bazar ertəsi (İlin 18. həftəsi); bu an saat 22:32 UTC

1. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• Azərbaycanlı rəssam Mirzə Qədim İrəvaninin akvarellə çəkdiyi Qacar şahzadəsi Məculla Mirzənin portreti (şəkildə) rəsm əsəri Bakıda Milli incəsənət muzeyində saxlanılır.
• Olimpiya oyunlarının açılış mərasimində təntənəli surətdə söylənilən Olimpiya andı ilk dəfə 1920-ci il Antverpen Yay Olimpiya Oyunlarında təqdim olunub.
• Osmanlı sultanlarının 624 illik hakimiyyətlərinin 400 ilində (1465-1856) iqamətgahları olmuş Topqapı sarayında Məhəmməd peyğəmbərin əbası və qılıncı kimi müsəlmanlar üçün çox dəyərli olan müqəddəs relikviyalar qorunur.
• Praqanın mərkəzində, Köhnə Şəhər meydanında yerləşən qotik üslublu şəhərin köhnə idarəetmə orqanı və hökümət binası olan Stare Mesto ratuşasının əsas binasında muzey yerləşir.
• Hindistanın Qərbi Benqal ştatının Əlipurduar rayonunda, Himalay dağlarının şərq yamaclarında yerləşən Caldapara Milli Parkı Toto və Meç tayfalarının bu ərazilərdə məskunlaşmasına görə Totapara adı ilə də tanınır.
• Niderlandlı keçmiş futbolçu olan Frank de Buru niderland futbolu tarixində yetişmiş ən güclü müdafiəçilərdən biri hesab edirlər.
  

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

2. Həftə

• XIX əsrdə Şamaxıda fəaliyyət göstərmiş Şamaxı rəqqasələri təkcə Şirvanda deyil, Qərbi Avropada belə məşhurlaşmışdır. Belə ki, fransız yazıçısı Aleksandr Düma, diplomatı Artur de Qobino öz yazılarında, rus rəssamı Qriqori Qaqarin isə öz rəsm əsərlərində Şamaxı rəqqasələri ilə bağlı məlumatlar vermişdilər.
• İkinci dünya müharibəsi zamanı Üçüncü Reyx donanmasında sualtı qayıq komandiri kimi xidmət etmiş və müharibə illərində müttəfiqlərin ümumilikdə 26 gəmisini batıran, daha 24 gəmisini zədələməklə sıradan çıxaran, "Dəmir xaç ordeni" kavaleri Viktor Ern 1907-ci ilin 21 oktyabrında Gədəbəy rayonunda anadan olmuşdur.
• "I" əməliyyatı və Şurikin digər macəraları filmində rol almış yeganə azərbaycanlı Hüseyn Axundovdur. Hüseyn Axundov Mosfilmdə tam ştata götürülmüş yeganə azərbaycanlı kimi də tarixə düşüb. 2015-ci ildə 94 yaşında Moskva şəhərində vəfat edib.
• Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin binası 1900-1904-cü illərdə memar İosif Qoslavskinin layihəsi əsasında barokko stilində inşa edilmişdir. Bina memar Qoslavskinin son əsəridir.
  

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

3. Həftə

• Tahirə Tahirova ilk azərbaycanlı qadın nazirdir. O, 1959-1983-cü illər ərzində Azərbaycan SSR-in 2-ci Xarici İşlər Naziri vəzifəsini tutmuşdur.
• İkinci dünya müharibəsi illərində göstərdiyi şücaətlərə görə 42 nəfər azərbaycanlıya Sovet İttifaqı Qəhrəmanı fəxri adı verilmişdir. Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını almış ilk azərbaycanlı (tarix: 11 dekabr, 1941) İsrafil Məmmədovdur.
• Tanınmış rus yazıçısı Mixail Lermontov (şəkildə) 1837-ci ildə Rusiyadan sürgün olunduğu vaxt bir müddət Qusar şəhərində yaşayıb. Lermontovun Mirzə Fətəli Axundov vasitəsi ilə Azərbaycan dilini öyrəndiyi də məlumdur.
• Ernest Heminquey, Virciniya Vulf, Cek London və Cerard de Nerval kimi yazıçıların ölüm səbəbləri intihar etməkləridir.
• Afrikanın ilk milyarder qadını hesab olunan İzabel duş Santuş 1973-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub.
  

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

4. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• 2007-ci ildən bəri 6 Azərbaycan filmi - Qafqaz, Qala, Sahə, Buta, Çölçü və Nabat ən yaxşı xarici film üzrə Oskar mükafatına təqdim edilmişdir və heç biri namizəd ola bilməmişdir.
• German-skandinav mifologiyasına görə tanrı Odin Run əlifbasını əldə etmək üçün doqquz gecə özünü 9 dünyanı bir yerdə tutan nəhəng mifoloji İqqdrasil ağacından (şəkildə) başıaşağı asmışdır.
• Mars və Yupiter planetləri arasında yerləşən bölgə Günəş sistemində asteroidlərin ən çox rast gəlindiyi asteroid qurşağıdır.
• İnsan dərisindən hazırlanan kitab cildləmə üsulu - Antropodermik cildləmə XVII—XIX əsrlərdə bəzi kitabların tərtibatında geniş istifadə olunmuşdur.
• Alkiviad, Femistokl və Kimon ostrakizmə məruz qalan məşhur şəxslərdir.
  

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə

5. Həftə

Vikipediya məqalələrindən

• Fransanın simvolu sayılan Eyfel qülləsinin üzərinə 72 nəfər şəxsin adı yazılmışdır.
• İkinci dünya müharibəsinin əvvəlində heç bir hərbi əməliyyatın aparılmadığı 8 aylıq dövr Qəribə müharibə adlanır.
• 1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində 600 mindən çox azərbaycanlı iştirak etmişdir.
• Brejnev və Georgi Jukov 4 dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı almışdır.
• Nobel mükafatı laureatı Robert Mandell tərəfindən yaradılmış Mandell-Fleminq modeli açıq iqtisadiyyatda monetar və fiskal siyasətinin həyata keçirilməsi zamanı istinad edilən hakim paradiqmadır.
• 1864 və 1870-ci illərdə baş vermiş Paraqvay müharibəsi zamanı Paraqvayın bütün infrastrukturu dağılır və o Latın Amerikasının ən geridə qalmış ölkəsinə çevrilir.
  

bax – müzakirə et – redaktə et – tarixçə