تهران
تِهْران (اسکی یازیلاردا: طهران) _ ایران اؤلکهسینین پایتختی و ان بؤیوک و ان چوخ نۆفوسلو شهریدیر. تهران، ایران مرکزینین شومالغربینده یئرلشمیش بیر شهردیر. بۇ شهر ایران ایسلام جومهوریتینین باشکندیدیر، هابئله تهران اوستانی'نین و تهران بؤلگهسی'نین ده مرکزیدیر. مساحتی ۱۵۰۰ مربع کیلومتر،[۶] اهالیسینین سایی ۲۰۱۸-اینجی میلادی ایلده آپاریلمیش رسمی سیاهییا آلماسینین نتیجهلرینه اساساً ۹٬۰۳۳٬۰۰۳ نفر ایمیش،[۷] کی بو باخیمدان، باتی آسیا'نین ان چوخ نۆفوسلو و ان بؤیوک شهری سایا گلیر، آیریجا تهران کلانشهری، اورتا دوغو'نون اۆچونجو بؤیوک و نۆفوسلو کلانشهری دیر.تهران، بیرسایی نظرلره گؤره دونیانین ان بؤیوک آذربایجانلیلار یاشایان شهری،[۸] و هابئله ایستانبولدان سوْنرا، دونیانین ایکینجی بؤیوک تۆرکلر یاشایان شهریدیر.[۹][۱۰]
Tehran تهران | |
---|---|
تهران | |
جهت عقربههای ساعت از بالا: نمایی از شمال تهران، برج آزادی، دریاچه چیتگر، محلهٔ گیشا از برج میلاد، شهرک غرب و برج میلاد، تئاتر شهر، شهر تهران و بزرگراه همت از برج میلاد، کوههای توچال و بزرگراه مدرس، و شمسالعماره | |
موختصاتلار: 35°41′21″N 51°23′20″E / 35.68917°N 51.38889°E 51°23′20″E / 35.68917°N 51.38889°E | |
Country | ایران |
اوستان | تهران اوستانی |
بؤلگه | تهران بولگهسی رئی بؤلگهسی شمیرانات بؤلگهسی |
بؤلوم | تهران بؤلگهسینین مرکزی بؤلومو |
ایداره | |
• Mayor | Alireza Zakani |
• City Council Chairman | Mehdi Chamran |
اراضی | |
• شهرلی | ۶۱۵ km2 (۲۳۷ sq mi) |
• متروپولیتن | ۲۲۳۵ km2 (۸۶۳ sq mi) |
اوجالیق | ۹۰۰ to ۱۸۳۰ m (۲٬۹۵۲ to ۶۰۰۳ ft) |
جمعیت | |
• سیخلیق | ۱۱٬۸۰۰/km2 (۳۱٬۰۰۰/sq mi) |
• شهر | ۱۲٬۸۹۳٬۷۰۶[۳] |
• متروپولیتن | ۱۶٬۰۰۰٬۳۷۸[۴] |
• Population rank in Iran | جمعیتینه گؤره ایران شهرلرینین لیستی |
دمونیم | Tehrani (اینگیلیس دیلی) |
ساعات قورشاغی | یوتیسی +۰۳:۳۰ (ایرانین رسمی ساعاتی) |
• یای (DST) | یوتیسی +۰۴:۳۰ (ایرانین رسمی ساعاتی) |
تیلفون کودلاری | (+98) ۰۲۱ |
Climate | BSk |
وئب سایت | www.tehran.ir |
تهران تاریخده
تهرانی ایلکین اولاراق، قاجار سولالهسی'نین ایلک پادیشاهی آغا محمد شاه قاجار ایران اۆچون باشکند سئچمیشدیر. اونون سوْنونجو پایتاخت تاریخی ۱۷۹۶-اینجی میلادی ایلدن باشلاییر. بوندان قاباق اؤلکهنین باشکندی شیراز، مشهد، نیشابور، ایصفاهان، قزوین، تبریز، مراغه، سۇلطانیه، همدان و باشقا شهرلر اوْلموشدور.[۱۱]
قاجار زامانیندان قاباق، بۇ منطقه رئی شهری (شهر-ی-رئی) آدی ایله تانینیردی؛ رئی شهری سلجوق تورکلری زامانیندا باشکند اوْلوب و قاباقجادا ساسانی دؤنمینده ایلک اولاراق «ویستام» آدلی ساسانی تورک خاقانی (شاهی) بۇ شهرده (رئی شهرینده) دؤولت قوروبدور.[قایناق گؤسترین]
تاریخ قایناقلاری اساسیندا، رئی ولایتی بیر زامان آذربایجان اوستانینین بیر بؤلگهسی اوْلوبدور.[قایناق گؤسترین]
اهالی
تهران شهری ایرانین باشکندی اولماغینا گؤره هر اتنیکدن، دیلدن، مذهبدن و حتی هر میللتدن بۇ شهرده یاشایان واردیر. تۆرکلر، فارسلار، گیلکلر، مازنیلر، لورلار، عربلر، تورکمنلر، کوردلر، خلجلر و… بۇ شهرده یاشاییرلار. فرهنگ عمومی شوراسینین آراشدیرماسینا گؤره تهراندا ۵۸٪ فارس و ۳۰٪ تورک یاشاییر، آنجاق بعضی خاریجی قایناقلار تورکلرین ساییسین داها چوخ قئید ائدیبلر. احمد داووداوغلو تورکیهنین اسکی خاریجه ایشلر باخانی تهران زیارتینده دئمیشدی: تهران ایستانبولدان سوْنرا دونیانین ایکینجی بؤیوک تورک شهری دیر، تهرانین آنکارادان چوْخ تورکو اولماسا اوندان آز تورکو اولماز.[۱۰]
ایرانین «فرهنگ عمومی» شوراسینین تخمینی آمارلارینین اساسیندا تهرانین اتنیک ترکیبی؛
آنجاق بعضی قایناقلاردا تهرانین اتنیک ترکیبین بئله قئید ائدیبلر؛
تهران قدیم محلهلری
- آزری
- آتابک
- ارک
- اود لا جان
- دولاب
- باغ آزری
- توپخانا
- خانیآوا
- دوشانتپه
- سنگلج
- قئیترییه
- مولوی
- یاخشیآوا
- دیزآشیب
تاریخی و گزمهلی یئرلری
- شمسالعماره
- گولوستان سارایی
- سعدآوا کاخی
- ائرم پارکی
- المهدی پارکی
- بعثت پارکی
- تالاقانلی پارکی
- جمشیدییه پارکی
- رازی پارکی
- لاله پارکی
- ملت پارکی
- ولایت پارکی
گؤرونتولر
بیرده باخ
قایناقلار
- Oriental Encyclopaedia – Looklex : Tehran city Archived ۲۰۱۰–۱۲–۱۷, at the Wayback Machine.