Ашуғ
Ашуғ (ашыҡ) (әзерб. Aşıq, әрм. Աշուղ, фарс. عاشیق)[2] — әзербайжан, төрөктәрҙә[2][3][4][5] һәм әрмәндәрҙә[4][5], ҡайһы бер Кавказ халыҡтарында йырсы-шағир[6]. Инглиздәрҙә урта быуаттарҙағы менестрель һәм француздарҙа трубадурҙарға тап килә[7]. Әзербайжан, төрөктәрҙә ашуғ үҙе сазе тип аталған музыка ҡоралында уйнап, йырлай[4], шулай уҡ ашуғтар балабан һәм даф тигән музыка ҡоралдарында уйнаған[8];
Музыка ҡоралдары
Ашуғтар ҡыллы музыка ҡоралдарында уйнай[9]:
- Саз — грушаға оҡшаған корпуслы, оҙон грифлы, алты-һигеҙ металл ҡыллы, ундан ун өскә тиклем лад ҡуйылған музыка инструменты.
- Чунгур — дүрт ҡыллы лютня, бер ҡылы башҡаларынан ҡыҫҡараҡ.
- Тар — оҙон грифлы лютня, корпусы һигеҙ һанына оҡшаш, декаһы тиренән. 5−9, 11-14 ҡыллы.
- Канун — трапецияға оҡшаған цитра, 24 рәт өсәрләп тартылған ҡыллы, дөйөм иҫәбе — 72.
- Сантур — трапеция формалы цимбала
- Кеманча — тире тарттырылған корпуслы, өс, йәки дүрт ҡыллы инструмент, йыш ҡына уны бик матурлап биҙәйҙәр
- Кемани (йәки Бамбир) — 4 ҡыллы музыка инструменты
Ашуғтар яңғыҙ йырлай, йәки башҡа музыканттар менән бергә сығыш яһай (йырлай, йәки музыка ҡоралында уйнай)[9].
Билдәле ашуғтар
- Аваг
- Аваси (1896—1978)
- Азбар-Адам[10]
- Алы Гызылвенкли
- Арзу Гурбани
- Арзу Мелек
- Асад (1893—1968)
- Ашхен
- Верди (Гехам Тарвердян) (1884—1955)
- Геворг Махуби
- Джамали (Мкртич)
- Джахри
- Дживани (1846—1909)
- Ерванд
- Ислам (1875—1950)
- Кямандар
- Лункианос Карнеци (1781—1841)
- Миски Бурджи
- Молла Джума
- Муса (1795—1840)
- Наапет Кучак (XVI в.)
- Нирани
- Овнатан Нагаш (1661—1722)
- Овсеп Никогосян
- Пайцаре (Варшам Трдатян)
- Петрос Капанци (1700—1784)
- Ровшан Ибрагимзаде
- Сагайи
- Самира
- Саят-Нова (1712—1795)
- Смбат
- Хайат (Сукиас Загриян)
- Хайт
- Хатам
- Хесте Касум
- Чтиганос
- Шаэн (1909-?)
- Шерам (Григор Талян) (1857—1938)
- Ширин (Ованнес Карапетян)
Башҡа халыҡтарҙың ашуғтары
Ашик-Гариб
Иҫкәрмәләр
Әҙәбиәт
- Г. Тарведян: «Армянские ашуги».
- Кочарян А., Армянская народная музыка, М.-Л., 1939
- Мсерианц Л. М., Ашуги, Литературная энциклопедия, Изд-во Ком. Акад., 1930.
- В. Кривоносов: «Ашуги Азербайджана», журнал «Советская музыка», 1938, № 4;
- А. Мирахмедов: Избранное, Баку, 1963, в сборнике: «Антология азербайджанской поэзии», том I.
Һылтанмалар
Ашуғ Викимилектә |
🔥 Top keywords: Баш битГазпром Нефтехим СалауатВикипедияРәсәй Федерацияһының социаль картаһыИкенсе донъя һуғышыАрыҫлан петроглифтарыВикипедия:Яуаплылыҡтан баш тартыуМахсус:Һуңғы үҙгәртеүҙәрВикипедия:ТасуирламаВикипедия:Алфавитлы күрһәткесВикипедия:БелешмәЭҙләүҙе оптималлаштырыуФранк АннаВикипедия:БерләшмәВикипедия:ҠоролтайКеше яҙмышыАллаһы Тәғәләнең күркәм исем сифаттарыАҠШ юстиция департаментыПортал:Ағымдағы ваҡиғалар/Башвики наградаларыБабич Шәйехзада Мөхәмәтзакир улыМахсус:ЭҙләүВикипедия:Рәхим итегеҙВикипедия:Хата тураһында белдереүДжордано БруноИнглиз телеВикипедия:BarМария-АнтуанеттаВикипедия:Һайланған мәҡәләләрВикипедия:Ағымдағы ваҡиғаларВикипедия:Яҡшы мәҡәләләрВикипедия:Сифатлы мәҡәләләрБиишева Зәйнәб Абдулла ҡыҙыИшбаев Райман Сәйәх улыҮҙəк Совет власы менəн Башҡорт хөкүмəте араһында Башҡорт Совет автономияһы тураһында килешеүМахсус:Әңгәмә битемБашҡорт алфавитыФайл:Flag of Indonesia.svgВикипедия:ВикиосрашыуСифат