Ҡара сыпҡай

	Ҡара сыпҡай
Фәнни классификация
Домен:	Эукариоттар
Батшалыҡ:	Хайуандар
Суб-батшалыҡ:	Эуметазойҙар
Тип/Бүлек:	Ике яҡлы - симметриялы
Суб-тип:	Икенсел ауыҙлылар
Тип:	Хордалылар
Клад:	Баш һөйәклеләр
Суб-тип:	Умыртҡалылар
Инфратип:	Башһөйәклеләр
Супер-класс:	Дүрт аяҡлылар
Класс:	Ҡоштар
Ярым класс:	Яңы аңҡаулылар
Отряд:	Сыпҡай һымаҡтар
Ғаилә:	Сыпҡай һымаҡтар
Ырыу:	Сыпҡайҙар
Төр:	Ҡара сыпҡай
Халыҡ-ара фәнни исеме
	Podiceps nigricollis ; Brehm, 1831
Ареал
Һаҡлау статусы
	Ҙур хәүеф янамай; IUCN 3.1 Least Concern : 106003641
ITIS	174485
NCBI	85099
EOL	1049446

Ҡара сыпҡай, ҡарамуйын сыпҡай, сыпҡай, сумҡа, тирҫаяҡ(рус. Черношейная поганка, лат. Podiceps nigricollis) — сыпҡайҙар ғаиләһендәге һыу ҡошо.

Ҡылыҡһырлама

Өйрәктән бәләкәй. Яҡшы йөҙә һәм сума. Башҡа сыпҡайҙар һымаҡ, ерҙән атлап йөрөй алмай, сөнки аяҡтары кәүҙәһенең артҡы яғында урынлашҡанлыҡтан, алғы яғын күтәрә алмай. Яҙғыһын ата ҡоштоң күҙҙәре эргәһенән һарғылт ерән ҡауырһындар үҫеп сыға. Дөйөм төҫө ҡара, ҡорһағы аҡ, ҡабырғалары ҡыҙғылт ерән. Ҡолаҡлы сыпҡайҙан ҡара муйыны менән айырыла.

Тауышы

Яҙғыһын тауышы көйлө генә: «түр-лүр-лүрр», башҡа ваҡытта: «пии-пи» йәки «сиип».

Йәшәү рәүеше

Күлдәрҙә, йылға ятыуҙарында, ҡылыларҙа йәшәй. Балыҡ, тәлмәрйен, һыу бөжәктәре менән туҡлана. Күсмә ҡош. Киң генә таралған. Оялары һыу өҫтөндә була. Ояла 4—5 бөртөк аҡ йомортҡа була. Тиреһе өсөн аулайҙар.

Әҙәбиәт

Бёме Р. Л., Динец В. Л., Флинт В. Е., Черенков А. Е. Птицы (Энциклопедия природы России). ABF, Москва, 1996, 430 с.
Э.Ф. Ишбирҙин. Башҡортостан ҡоштары китабы. Өфө,1986 йыл. ИБ №3478 28.693.35 И 90

Һылтанмалар

Позвоночные животные России: Черношейная поганка(недоступная ссылка)

Search