Tansania

Tansanija, amtle engl. the United Republic of Tanzania, Swahili: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, is a Land z Oustafrika i da Region vo d Groussn Seja. Es grenzt af n Noadn mid Uganda, af n Noadostn mid Kenja, af n Oustn min Indischn Ozean u de Komorn, af n Siḏn mid Mosambik u Malawi, af n Sidwestn mid Sambja un af n Westn mid Ruanda, Burundi, u da Demokratischn Repablik Kongo zamm. Da Kilimandscharo, en wou ma aswej es 'amhejchanna' Massiv vo Afrika kennt, findt se in Noadoustn von n Land.

Vill gwichtinga hominida Fossillna hod ma z Tansanija midunta as n Pliozen gfunna. Da Australopithecus is vur 2 bis 4 milliona Jouana z Afrika durtn vill ummanand gschoufat; un aa Spurna vo de Urmanschal, de Homini, han am Olduvai-Sej gfunna woan. Nou an Afstig von n Afrecht-Gejadn, en Homo erectus, vur umma 1.8 milliona Jouana hod se d Menschhait asbroitt, spada aa es Gscheidhafal, da Homo sapiens.

I da Stõa- u Brõsezeid han af Tansanija aa sidkuschitische Sprochn rednate Leit vo da Gengt von heintinga Etiopjen kumma;^[1] oustkuschitische Velkln han vur umma 2 bis 4 Millenja neadle von n Turkana-Sej imme af Tansanija owekumma; un aa nilotische Velkln han, scheint s, vur umma 2,900 bis 2,400 Jouana durtn eigwandat. Dej Bawegunga han umme dej Zeid gweng, wou d Mashariki Bantu vo Westafrika i da Gengt von n Viktoria- u von n Tanganyika-Sej afkreizt han. Spada han dej vur umma 2,300 bis 1,700 Jouana aa af Tansanija owekumma.^[1][2]

Dej Deitschn han in n spadn 19 Jh. kumma u hom Deitsch-Oustafrika grindt. Min Ejaschtn Weltkrejḡ hom d Britn 1916 d Koloni iwanumma u Tanganyika tauft; dej Archipl vo Sansibar han unta separata britischa Jurisdikzion gweng. Nou da Unohangekait vo Tanganyika 1961 u Sansibar 1963 han dej woa Lenda 1964 za Vaoint Repablik vo Tansanija fusioniad.^[3] Seit 1961 is s Land a Mitglid von n Commonwealth.^[4]

Dej Vaointn Naziona schetzn d Bvelkaring vo Tansanija vo 2018 af umma 56 milliona Leitn.^[5][6] In n Land gits umma 120 etnischa,^[7] linguistischa u religjesa Gruppn. Da Stoot Tansanija is a presidentnata konstituzionella Repablik; seit 1996 is d offezjella Hapstod Dodoma, wou aa es Presidjalamt, es Parlament u d Ministerjen han.^[8] D frejana Hapstod Dar es Salaam hod owa aa Reḡiringsemta un is d grejssta Stod, da z virdascht gwichtinga Hafn un aa d Wirtschaftsmetropoln von Land.^[3][9][10] Da de-facto-oaparteiate Stoot wiad vo da demokratisch sozialistischn Chama Cha Mapinduzi-Partei reḡiad.

Tansanija hod vill Beagg un a dichta Waldar af n Noadoustn, wou aa da Kilimandscharo i d Hejch rogt. Drei vo de Groussn Seja z Oustafrika linga toals z Tansanija; af n Noadn u Westn da Viktoria- u da Tanganyika-Sej un af Siḏn da Malawi-Sej. Af n estlinga Gstod is s hoaß u noß, min Archipl vo Sansibar kuaz vur da Gstodnlinja. D Menai Bucht Natuaschutzregion is es am mejran groussflechatta maritima Schutzgabejt. U da Kalambo-Wossafall, von Kalambo-Fluß af da Grenz mid Sambia, is da zwoathejchanne ned-untabrochane Wossafoll z ganz Afrika.^[11]

Es Kristntum is zohlnmaasse d gressta Releḡion z Tansanija, owa es git aa a drittl Muslim un umma 1.1 Prozent, wou an tradizionelln Glam hom.^[12] Z Tansanija wean umma 100 vaschinane Sprochn gredt. Es Land hod de jure koa offezjella Amtssproch ned,^[13] aa wenn d Nazionolsproch es Swahili is.^[14] Es Swahili wiad in Parlament, i de intanen Grichtshiaff un i da Primarrschöjll gnutzt. Es Englisch wiad in n intanazionoln Handl, i da Diplomati, i de iabanan Grichtshiaff un i de Sekundar- u Houchschöjlln braucht;^[15] aa wenn s i da Reḡiring vo Tansanija viahom es Englisch i d Sekundar- u Houchschöjlln zen dasetzn, wolln s an Englischuntarricht furta aswej an opzionoln Kurs beibholtn.^[16] Umma 10 Prozent vo de Tansanijar ren es Swahili wej a Easchtsproch un umma 90 wej a Zwoatsproch.^[15]