Mahabharata
An Mahābhārata (/məhɑːˈbɑːrətə/;[1][2] Sanskrit: महाभारतम्, Mahābhāratam, pronounced [mɐɦaːˈbʱaːrɐt̪ɐm]) iyo an saro sa duwang mayor na Sanskritong epiko kan antigong Indya, an ikaduwa kaini iyo an Rāmāyaṇa.[3] Ini pigsasaysay an pakikitusay sa pag'ultan kan duwang grupo nin magpirinsan sa Gera Kurukshetra asin an kinaabtan kan Kaurava saka kan mga prinsipeng Pāṇḍava dangan mga kagsurunod sainda.
Igdi napapalaman man an pilosopikal asin debosyonal na materyal, siring kan urulay dapit sa apat na "pag'kakamtan sa buhay" o puruṣārtha (12.161). Sa mga prinsipal na obra asin mga usipon sa Mahābhārata iyo an Bhagavad Gita, an istorya ni Damayanti, an istorya ni Shakuntala, an istorya ni Pururava asin ni Urvashi, an istorya ni Savitri saka ni Satyavan, an istorya ni Kacha asin ni Devayani, an istorya ni Rishyasringa dangan an ginutos na bersyon kan Rāmāyaṇa, na ini parati hinihiling na mga obra sa sadiri mansana kaini.
Sa tradisyon, an pagka-kagmukna kan Mahābhārata itinatao an kredito ki Vyāsa. Kadakul nang nagngata' na mahimukat an pagtalubo historikal asin suru-suruknong na komposiyon kaini. An kadamotan kan Mahābhārata pwede ser natipon sa pag'ultan nin ika-3 siglo BCE asin ika-3 siglo CE, na an pinakagurangan na mga kabtang na nati'mos dai mas magurang pa sa peryodo nin 400 BCE.[4][5] An orihinal na mga pangyayari nagkasarambit sa epiko posible namumugtak sa pag'ultan kan ika-9 asin ika-8 siglo BCE.[5] An teksto posible inabot an pinal na porma kaamayi kan peryodong Gupta (c. Ika-4 na siglo CE).[6][7]
An Mahābhārata iyo na an pinakahalawig na epikong rawitdawit sa pagkaaram asin nalaladawan na iyo na daa ini an epikong rawit na "pinakahalawig na nasurat".[8][9] An bersyon kaini na halawigon nanggad naglalaman nin sobra sa 100,000 na śloka o sobra sa 200,000 bersong indidibidwal na taytay (lambang shloka sarong couplet), asin igwa pa ngani haralabaon na prosang nasusurat igdi. Mga 1.8 million na kataga sa total, an Mahābhārata katumbas sampolong beses kan laba kan Iliad asin kan Odyssey kun pagsaroon an mga ini, o magka-apat na beses sa laba kun ikumpara sa Rāmāyaṇa.[10][11] Si W. J. Johnson pigkomparar an importansya kan Mahābhārata sa konteksto nin pangkinaban na sibilisasyonin sa mga minasunod, sa Bibliya, sa Kuran, sa obra ni Homer, sa Greek na drama, o sa mga sinurat ni William Shakespeare.[12] Sa tradisyon na Indyano, ini minsan inaapod na ika-limang Veda.[13]
