මහාභාරතය
මහාභාරතය (එජ :/məhɑːˈbɑrətə/,[1] එරා :/ˌmɑːhəˈbɑrətə/;[2] සංස්කෘත: महाभारतम्, Mahābhāratam, උච්චාරණය [mɐɦaːˈbʱaːrɐtɐm]) යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ පුරාතන ඉන්දියාවේ සංස්කෘත මහා වීර කාව්‍ය ද්වය අතුරින් එකකි. අනෙකුත් මහා වීර කාව්‍යය වන්නේ රාමායණය යි.[3] මහාභාරතය මඟින් ඥාති සහෝදර පාර්ශ්වයන් ද්විත්වයක් වන කෞරව සහ පාණ්ඩවයන් අතර ඇති වූ කුරුක්ෂේත්‍ර යුද්ධය පිළිබඳ විස්තර වේ.
| මහාභාරතය | |
|---|---|
| महाभारतम् | |
 කුරුක්ෂේත්‍ර යුද්ධය නිරූපිත අත්ලිපියක සිතුවමක් | |
| තොරතුරු | |
| ආගම | හින්දු ආගම |
| කර්තෘ | ව්‍යාස |
| භාෂාව | සංස්කෘත |
| පද්‍ය | 200,000 |
මෙම කාව්‍යය මඟින් "ජීවිතයේ අරමුණු" හෙවත් සතර පුරුෂාර්ථ (12.161) වැනි දාර්ශනික සහ භක්තිමය සංකල්ප ද නිරූපණය වේ. මහාභාරතයෙහි අන්තර්ගත ප්‍රධාන කථා පුවත් අතරට භගවද් ගීතාව, දමයන්තිගේ කථා පුවත, සාවිත්‍රී සහ සත්‍යවන්ගේ කථාව, කාච සහ දේව්‍යාණි කථා පුවත, ඍෂ්‍යශෘංගගේ කථාව සහ රාමායණයෙහි සාරාංශයක් අයත් වේ.
සම්ප්‍රදායිකව, මහාභාරතයේ කතුවරයා ලෙස සැලකෙන්නේ ව්‍යාස නැමැත්තායි. සියවස් ගණනාවක් පුරා සංස්කරණය වෙමින් පැවති මහාභාරතයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ක්‍රි.පූ. 3වන සියවස සහ ක්‍රි.ව. 3වන සියවස අතර කාලයේ නිර්මාණය වී ඇති බව පෙනේ. එහි පැරණිතම කොටස් පවා ක්‍රි.පූ. 400ට පසු කාලයක නිර්මාණය වී ඇති බව විශ්වාස කෙරේ.[4][5] කාව්‍යයට පාදක වූයේ යැයි පැවසෙන සත්‍ය සිදුවීම ක්‍රි.පූ. 9වන සහ 8වන සියවස අතර කාලයේ සිදුවන්නට ඇතැයි පැවසේ.[5] මෙම කාව්‍යය එහි අවසන් ස්වරූපය වෙත ළඟා වූයේ ක්‍රි.ව. 4වන සියවසේ මුල්කාලීන ගුප්ත යුගයේ පමණ ය.[6][7]
මහාභාරතය ලොව දීර්ඝතම වීර කාව්‍යය වන අතර එය විස්තර කර ඇත්තේ "මෙතෙක් ලියා ඇති දිගම කාව්‍යය" ලෙසිනි.[8][9] එහි දිගම අනුවාදය ශලෝක 100,000කට අධික ප්‍රමාණයකින් හෝ තනි තනි පද්‍ය පේළි 200,000කට අධික ප්‍රමාණයකින් (සෑම ශ්ලෝකයක්ම පද්‍ය පේළි යුගලයකි) සහ දිගු ගද්‍ය කොටස් වලින් සමන්විත වේ. මුළු වචන මිලියන 1.8 ක් පමණ වන අතර, මහාභාරතය ඉලියඩ් සහ ඔඩිසි ඒකාබද්ධයේ දිග මෙන් දස ගුණයක් හෝ රාමායණයේ දිග මෙන් හතර ගුණයක් පමණ වේ.[10][11] W. J. ජොන්සන් විසින් ලෝක ශිෂ්ටාචාරයේ සන්දර්භය තුළ මහාභාරතයේ වැදගත්කම බයිබලය, කුරානය, හෝමර්ගේ කෘති, ග්‍රීක නාට්‍ය හෝ විලියම් ෂේක්ස්පියර්ගේ කෘති සමඟ සංසන්දනය කර ඇත.[12] ඉන්දියානු සම්ප්‍රදාය තුළ එය සමහර විට පස්වන වේදය ලෙස හැඳින්වේ.[13]
මහාභාරතය පර්ව හෙවත් පොත් 18 කින් සමන්විත වේ. මහාභාරතය ආරම්භ වන්නේ පහත ගීතිකාවෙන් වන අතර මෙම ප්‍රශංසාව සෑම පර්වයක් ආරම්භයේදීම සිදු කර ඇත.
නමස්කෘත්‍ය නරම් චෛව නරෝත්තමම්
දේව් සරස්වතීං චෛව තතෝ ජයමුදිරයෙත්[14]— ව්‍යාස, මහාභාරතය
"ඕම්! නාරායනට සහ නාරා (අර්ජුන) උතුම්ම පුරුෂයාට ද, සරස්වතී දේවියට ද වැඳ, ජය යන වචනය ප්‍රකාශ කළ යුතුය."[15]
නාර-නාරායන යනු ශ්‍රී විෂ්ණුගේ කොටසක් වූ පුරාණ සෘෂිවරුන් දෙදෙනෙකි. නාරා යනු අර්ජුනගේ පෙර උපත සහ නාරායනගේ මිතුරා වන අතර, නාරායන යනු ශ්‍රී විෂ්ණුගේ අවතාරය වූ අතර ඒ අනුව ශ්‍රී ක්‍රිෂ්ණාගේ පෙර උපතයි.
මහාභාරතයේ පර්වයන් 18 පහත පරිදි වේ.
කතා සාරාංශය
කෘතියේ මූලික කතාව වන්නේ කුරු වංශය විසින් පාලනය කරන ලද හස්තිනාපුර රාජධානිය සඳහා රාජවංශ අරගලයකි. අරගලයට සහභාගී වන පවුලේ ඇපකර ශාඛා දෙක වන්නේ කෞරව සහ පාණ්ඩව ය. කෞරව, පවුලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ ශාඛාව වුවද, වැඩිමහල් කෞරවයා වූ දුර්යෝධන, වැඩිමහල් පාණ්ඩව වූ යුධිෂ්ඨීරට වඩා බාලය. දුර්යෝධන සහ යුධිෂ්ඨීර යන දෙදෙනාම සිහසුනට උරුමකම් කියන අනුපිළිවෙලේ පළමුවැන්නා තමා යැයි කියා සිටිති.
අරගලය අවසන් වන්නේ කුරුක්ෂේත්‍ර මහා සටනින් වන අතර එහිදී පාණ්ඩවයන් අවසානයේ ජයග්‍රහණය කරයි. මෙම සටන ඥාතිත්වයේ සහ මිත්‍රත්වයේ සංකීර්ණ ගැටුම් ඇති කරයි, පවුලේ පක්ෂපාතිත්වය සහ යුතුකම හරි දේට වඩා ප්‍රමුඛත්වය ගන්නා අවස්ථා මෙන්ම ඒ පිලිබඳ සංවාදයන් ද ඇති කරමින් කතාව ගලා යයි.
මහාභාරතය අවසන් වන්නේ ක්‍රිෂ්ණාගේ මරණයෙන් සහ ඔහුගේ රාජවංශයේ අවසානයෙන් වන අතර පාණ්ඩව සහෝදරයන් දෙව්ලොවට පැමිණවීම සිදුවෙයි. එය මානව වර්ගයාගේ සිව්වන සහ අවසාන යුගය වන හින්දු කලියුගයේ ආරම්භය ද සනිටුහන් කරයි. එහිදී ශ්‍රේෂ්ඨ සාරධර්ම සහ උතුම් අදහස් බිඳ වැටී ඇති අතර මිනිසුන් නිවැරදි ක්‍රියාව, සදාචාරය සහ ගුණධර්ම සම්පූර්ණයෙන්ම විසුරුවා හැරීම කරා ගමන් කරයි.
මේවාත් බලන්න
- රාමායණය
- හින්දු ධර්මග්‍රන්ථ
- කලි යුග
- මහාභාරතයෙහි චරිත
ආශ්‍රේයයන්
බාහිර සබැඳි
- Sacred-Texts: Hinduism – English translation of 18 parvas of Mahabharata
- harivamsham - mahaabhaarat khila parva – English translation of harivamsa Parva of Mahabharata
- Sanskrit etext of the Mahābhārata online (licensed and approved by BORI)
- All volumes in 12 PDF-files (Holybooks.com, 181 MB in total)
- Reading Suggestions, J. L. Fitzgerald, Das Professor of Sanskrit, Department of Classics, Brown University
සැකිල්ල:Works based on the Mahabharata
සැකිල්ල:National epic poems