Зычныя

Паводле ўдзелу голасу і шуму

• Санорныя зычныя. Пры іх вымаўленьні пераважае голас.
• Шумныя зычныя:

1. звонкія зычныя — вымаўляюцца зь перавагай шуму над голасам.
2. глухія зычныя — утвараюцца толькі пры ўдзеле шуму.

Паводле цьвёрдасьці/мяккасьці

• Цьвёрдыя зычныя.
• Мяккія зычныя.

Паводле спосабу ўтварэньня

• Змычныя (выбухныя) ўтвараюцца ў выніку імгненнага, падобнага да выбуху размыканьня пад узьдзеяньнем струменю паветра моўных органаў — губ ці зубоў і языка.
• Шчылінныя (фрыкатыўныя) ўтвараюцца ў выніку трэньня выдыхаемага паветра аб краі няпоўна збліжаных актыўных і пасіўных органаў артыкуляцыі. Шчылінныя зычныя вымаўляюцца больш плаўна і працяжна ў параўнаньні са змычнымі.
• Змычна-шчылінныя (афрыкаты) ўтвараюцца ў выніку паступовага, плаўнага размыканьня першапачаткова збліжаных органаў артыкуляцыі.
• Змычна-праходныя ўтвараюцца пры няпоўным змыканьні моўных органаў у адным месцы і пры няпоўным збліжэньні ў другім.
• Дрыжачы (вібрант) утвараецца ў выніку вібрацыі кончыка языка, набліжанага да дзяснаў верхніх зубоў.

Паводле органаў вымаўленьня і месца вымаўленьня

• Губныя (лабіялізаваныя) утвараюцца пры поўным ці няпоўным збліжэньні ніжняй губы зь верхняй губой ці верхнімі зубамі ў выніку рэзкага іх размыканьня струменем выдыхаемага паветра:

1. губна-губныя;
2. губна-зубныя.

• Язычныя ўзьнікаюць пры самым актыўным удзеле языка, які, артыкулюючы да паднябеньня, пярэдняй ці сярэдняй або задняй часткай утварае адпаведна:

1. пярэднеязычныя зычныя;
2. заднеязычныя зычныя.

• Галіна Андарала, Віктар Бекіш, Сяргей Берднік Беларуская мова. Вучэбны дапаможнік для пед. ВНУ / Пад рэд. Ларысы Грыгор’евай. — Менск: Вышэйшая школа, 1994. — 366 с. — 20 000 ас. — ISBN 5-339-00950-5

Гэта — накід артыкула па лінгвістыцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.