Ліпа

Ліпа (па-лацінску: Tilia) — род лістападных дрэваў сямейства ліпавых.

Ліпа
Ліпа буйналістая
Клясыфікацыя
ЦарстваРасьліны
АддзелПакрытанасенныя
КлясаДвудольныя
АтрадМальвакветныя
СямействаМальвавыя
ПадсямействаЛіпавыя
РодЛіпа
Бінамінальная намэнклятура
Tilia

Этымалёгія назвы

Біялягічнае апісаньне

Кветкі ліпы

Дрэвы вышынёй да 15—20 м (часам да 40 м), дыямэтрам да 2 м. Лісьце нераўнабокае, круглавата-сэрцападобнае, завостранае, пілаватае. Кветкі жоўтыя, або жоўта-белыя, духмяныя, у паўпарасоніках. Плод — арэшак. Садовыя формы адрозьніваюцца сылюэтам кроны, афарбоўкай лісьця й кветак.

Цене-, мароза- і ветраўстойлівае дрэва. Жыве 300—400 гадоў.

Лісьце й ствол ліпы эўрапейскай

У Беларусі расьце паўсюдна.

Выкарыстаньне

У якасьці лекавай расьліны

Драўніна

Ліпавы цьвет

Мёд

Ліпа ў гісторыі, паэзіі й культуры

Назвы

Паэзія

Ліпа на паштовай марцы Беларусі

Ліпа

Высока, разлажыста
Расьселася пры хаце
Стара-старая ліпа,
Паважная, як свацьця.

Сто лет ужо старухе,
А можа, нават болей,
Ад віхраў і ад бураў
Ня мела век патолі.

Сто лет – кавалак часу,
Ня сто дзён, ня сто тыдняў,
Якіх зайшло праменаў
Збадаці ўсё абрыдне.

Няшчасьцяў, кляцьбы, плачу
Было, што, Божа мілы!
Нябожчыкаў бязь ліку
Сыходзіла ў магілу.

А ліпа ані дбае,
Жыве, стаіць пры хаце
Высока, разлажыста,
З павагай, нібы свацьця.

—Янка Купала

Літаратура

  • М. Зьбіткоўскі. «Ліпа» / Плаўнік С. // «Наш край» : часопіс. — Менск: Штомесячнік Цэнтральнага Бюро Краязнаўства пры Беларускай Акадэміі Навук., 1926. — № 12. — С. 23–24.
  • А. А. Чахоўскі. «Ліпа» // Энцыклапедыя прыроды Беларусі: у 5 т. Т. 3: Катэнарыя ― Недайка / Рэдкал.: І. П. Шамякін (галоўны рэдактар) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1984. — 485 с. С. 184—185.
  • Манина Л. Лекарственные растения. — 4-е. — Минск: Наука и техника, 1968. — С. 161-163. — 340 с. — 55 000 ас.

Вонкавыя спасылкі

Ліпасховішча мультымэдыйных матэрыялаў