Харвацкая мова

	Харвацкая мова
	hrvatski jezik
	Паўднёваславянскія дыялекты ў Харватыі ды Босьніі і Герцагавіне
Ужываецца ў	у Харватыі, Босьніі і Герцагавіне і іншых краінах
Рэгіён	Цэнтральная Эўропа, Паўднёвая Эўропа
Колькасьць карыстальнікаў	6,5 мільёнаў
Клясыфікацыя	Індаэўрапейская сям’я Славянская галіна Паўднёваславянская група Заходняя падгрупа Сэрбскахарвацкая мова Штакаўскія дыялекты Усходнегерцагавінскія гаворкі Харвацкая мова; ; ; ; ; ; ;
Афіцыйны статус
Афіцыйная мова ў	Харватыі, Босьніі і Герцагавіне, Сэрбіі (Ваяводзіна), Эўрапейскім Зьвязе
Дапаможная мова ў	Чарнагорыі, Аўстрыі (Бургенлянд), Вугоршчыне (Баранья), Італіі (Малізэ), Румыніі (камуны Карашова й Лупак, жудэц Караш-Сэвэрын)
Рэгулюецца	Інстытутам харвацкае мовы і лінгвістыкі
Статус:	1 дзяржаўная[d]
Пісьмо	гаевіца[d]
Коды мовы
ISO 639-1	hr
ISO 639-2(Б)	hrv
ISO 639-2(Т)	hrv
ISO 639-3	hrv
SIL	HRV

Харва́цкая мо́ва (саманазва: hrvatski jezik) — адна з сучасных літаратурных паўднёваславянскіх моваў, адзін зь літаратурных стандартаў на аснове сэрбскахарвацкае мовы^[2]^[3], распаўсюджаная галоўным чынам сярод паўднёваславянскага этнасу харватаў ў Харватыі, Босьніі й Герцагавіне, сэрбскім аўтаномным рэгіёне Ваяводзіна і шэрагу іншых краінаў Балканскага паўвостраву^[4].

Літаратурная харвацкая мова грунтуецца на ўсходнегерцагавінскай гаворцы новаштакаўскіх гаворак штакаўскага дыялекту, які зьяўляецца найраспаўсюджаным дыялектам сэрбскахарвацкае мовы й пакладзены таксама ў аснову літаратурных сэрбскай, басьнійскай і чарнагорскай моваў.

Зь цягам гісторыі функцыю лінгва-франка заходніх паўднёвых славянаў атрымала новаштакаўская гаворка, што вылучалася ў параўнаньні зь іншымі гаворкамі штакаўскага дыялекту галоўным чынам перасоўваньнем націску на адзін склад назад; гэтая гаворка адсунула на другі плян іншыя паўднёваславянскія дыялекты Харватыі, Сэрбіі, Чарнагорыі й Босьніі і Герцагавіны, штакаўскі, чакаўскі і кайкаўскі^[5]. Пад канец ХІХ ст. і пачатку наступнага стагодзьдзя мовазнаўчая школа Харватыі г.зв. харвацкіх вукаўцаў (якія арыентаваліся на вядомага дасьледчыка Вука Караджыча) у якасьці літаратурнае нормы абрала іекаўскую гаворку новаштакаўскага дыялекту й паспрыяла ўвядзеньню артаграфіі на фаналягічнай аснове (як, напрыклад, у беларускай мове)^[6]. Сучасная літаратурная харвацкая мова карыстае лацінскі альфабэт у рэдакцыі ХІХ ст., зробленай дзеячом харвацкага культурнага адраджэньня Людэвітам Гаем, праз што часта вядомая як гаевіца. Альфабэт мае прыкметную колькасьць літараў з дыякрытычнымі знакамі й дыграфаў, маючы наступны выгляд:

Літара	Вымаўленьне паводле IPA	Літара	Вымаўленьне паводле IPA	Літара	Вымаўленьне паводле IPA
A, a	/a/	G, g	/ɡ/	O, o	/o/
B, b	/b/	H, h	/x/	P, p	/p/
C, c	/ts/	I, i	/i/	R, r	/r/
Č, č	/tʃ/	J, j	/j/	S, s	/s/
Ć, ć	/tɕ/	K, k	/k/	Š, š	/ʃ/
D, d	/d/	L, l	/l/	T, t	/t/
Dž, dž	/dʒ/	Lj, lj	/ʎ/	U, u	/u/
Đ, đ	/dʑ/	M, m	/m/	V, v	/ʋ/
E, e	/e/	N, n	/n/	Z, z	/z/
F, f	/f/	Nj, nj	/ɲ/	Ž, ž	/ʒ/

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Вікіпэдыя мае вэрсію
харвацкай мовай

Гэта — накід артыкула пра адну з моваў сьвету. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]