Рыяд
Рыяд (па-арабску: الرياض ar-Riyāḍ) — сталіца і самы вялікі горад Саудаўскай Арабіі, разьмешчаны ў мясцовасьці Рыяд у вобласьці Наджд. Разьмешчаны ў цэнтры Арабійскай паўвыспы на вялікім плято, ён зьяўляецца домам для 4 260 000 чалавек (прыблізна 20% насельніцтва краіны).
| Рыяд | |||||
 | |||||
| |||||
| Дата заснаваньня: | XVIII стагодзьдзе | ||||
| Краіна: | Саудаўская Арабія | ||||
| Правінцыя: | Рыяд | ||||
| Мэр: | Абдул Азіз ібн Айяф аль Міргін | ||||
| Плошча: | 1000 км² | ||||
| Насельніцтва | |||||
| колькасьць: | 4 853 912 чал. | ||||
| шчыльнасьць: | 4853,91 чал./км² | ||||
| Часавы пас: | UTC+3 | ||||
| Тэлефонны код: | +966-1 | ||||
| Паштовы індэкс: | 11564–12665 | ||||
| Геаграфічныя каардынаты: | 24°39′0″ пн. ш. 46°42′36″ у. д. / 24.65° пн. ш. 46.71° у. д. 46°42′36″ у. д. / 24.65° пн. ш. 46.71° у. д. | ||||
Рыяд на мапе Саудаўскай Арабіі   Рыяд | |||||
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы | |||||
| https://riyadh.sa/en/ | |||||
Акрамя Рыяду існуюць яшчэ дзьве густазаселеныя вобласьці ў краіне: вакол Джыды і Мэкі на ўзьбярэжжы Чырвонага мора, і вакол Джубаілу і Дхахрану на ўзьбярэжжы Пэрсыдзкай затокі. Каардынаты Рыяду: 24°42’42" паўночнай шыраты, 46°43’27" усходняй даўгаты.
Горад падзелены на 17 муніцыпалітэтаў якія маюць уласныя органы кіраваньня, пад агульным кантролем прынца Салмана Абдул Азіза.
Горад знаходзіцца ў пустэльнай мясцовасьці, але добра забясьпечаны вадой, дзякуючы пяці дамбам, 96 калодзежам і 467 км трубы, якая дастаўляе ваду ад апрасьняльных заводаў на ўзьбярэжжы Пэрсыдзкай затокі.
Назва
Назва гораду атрымана ад арабскага слова, якое азначае «месца садоў і дрэваў» («rawdah»). Некалькі ручаёў (зараз засмаглых), паблізу Рыяда, са старажытных часоў рабілі гэту мясцовасьць урадлівай вобласьцю ў цэнтры паўвыспы.
Гісторыя
У перадісламскія часы, паселішча на месцы будучага Рыяду мела назву Хаджар. Гістарычна гэта месца было вядома багацьцем вады і садоў. Вялікая колькасьць вады дазволіла існаваць некалькім паселішчам. Сучасная назва ўжывалась толькі для паселішчаў зь вялікай колькасьцю садоў, потым распаўсюдзілася на ўсю мясцовасьць.
Да канца 18 стагодзьдзя, Рыяд уваходзіў у склад першай дзяржавы саўдыдаў, са сталіцай у Дырыяху. Пасьля разбурэньня Дырыяху ў 1818 годзе туркамі, сталіца была перанесена ў Рыяд.
У 1902 годзе горад быў захоплены Абдулам Азізам бін Рахманам Аль-Саўдам. Ён стварыў каралеўства Саўдыдаў у сучасным выглядзе ў 1932 годзе, з Рыядам як сталіцай дзяржавы. Дыпляматычная сталіца заставалася ў Джэдаху да 1982 году. За кароткі час насельніцтва гораду шматразова павялічылася. У 1960-х гадах насельніцтва складала 150 000 чалавек. У наш час насельніцтва складае 4,5 млн чалавек.
Насельніцтва
| Год | Насельніцтва |
|---|---|
| 1862 | 7500 |
| 1935 | 30 000 |
| 1960 | 150 000 |
| 1970 | 370 000 |
| 1972 | 500 000 |
| 1974 | 650 000 |
| 1988 | 1 500 000 |
| 1990 | 2 000 000 |
| 1997 | 2 800 000 |
Паміж 1974 і 1992 гадамі штогадовы прырост насельніцтва складаў 8,2%.