Centralna banka
Centralna banka je središnja monetarna ustanova u nekoj državi koja ima monopol emisije novca i vrijednosnih papira.
Funkcije centralne banke:[1][2]
- održava monetarnu stabilnost nacionalne ekonomije, provođenjem monetarno-kreditne politike,
- regulira novčani opticaj,
- organizira i vodi platni promet zemlje,
- bavi se kupoprodajom deviza
- propisuje stopu obavezne rezerve,
- finansira državni budžet (emisijska dobit),
- kontroliše bankarski sistem,
- određuje službenu eskontnu stopu i sl.
Svaka zemlja ima samo jednu takvu banku. Na primjer, u Bosni i Hercegovini Centralna banka Bosne i Hercegovine, a u Evropskoj uniji Evropska centralna banka (ECB). Međutim, u pojedinim zemljama, poput SAD-a ili Kanade, postoji više takvih banaka, ali su sve okupljene oko jedne centralne banke i zajedno čine FED, sistem federalnih rezervi.
Stopa obavezne rezerve
Povećanje stope obavezne rezerve CB može utjecati na smanjenje količine novca u opticaju. Povećanje se naziva restrikcija, a smanjenje stope ekspanzivna monetarna politika. Ovaj koncept se koristi od 19. vijeka, a do ukidanja zlatnog standarda kao pokriće obaveznih rezervi služilo je zlato.
Također pogledajte
- Centralna banka Bosne i Hercegovine
- Monetarna politika
- Stopa obavezne rezerve
- Diskontna stopa (eskontna stopa)
- Novčani opticaj