Nil
Nil je najduža rijeka u Africi s dužinom od 6.650 km i historijski se smatrala najdužom rijekom na svijetu,[1][2] iako je to osporeno istraživanjem koje sugeriše da je rijeka Amazon nešto duža.[3][4]. Od najdužih svjetskih rijeka Nil ima najmanji godišnjim protokom u kubnim metrima vode.[5]
| Nil | |
|---|---|
 | |
| Države | Etiopija, Sudan, Egipat, Ruanda, Tanzanija, Uganda, Burundi, DR Kongo, Eritreja, Kenija |
| Dužina | 6.650 km |
| Izvor | spajanjem Bijelog i Plavog Nila |
| NV izvora | oko 2.700 m m |
| Ušće | Sredozemno more |
| Prosječni protok | 2830 m3/s |
| Površina sliva | 3.400.000 km2 km2 |
| Pritoke | Sobat, Atbara, Bahr al-Ghazal |
Nil ima veliki značaj za države kroz koje protiče a pogotovo za Egipat jer gledajući kroz historiju prva organizovana država i civilizacija u ovom dijelu svijeta je nastala upravo u dolini ove velike rijeke. Nil ima dvije velike pritoke Bijeli i Plavi Nil. Bijeli Nil se tradicionalno smatra glavnim potokom. Međutim, Plavi Nil je izvor većine vode nizvodno Nila, koji sadrži 80% vode i mulja. Bijeli Nil je duži i izvire u području Velikih jezera. Počinje na jezeru Viktorija i teče kroz Ugandu i Južni Sudan. Plavi Nil počinje na jezeru Tana u Etiopiji[6] i uliva se u Sudan sa jugoistoka. Dvije rijeke se sastaju u sudanskom glavnom gradu Kartumu.[7] Glavni izvor je rijeka Kagera. Igrao je važnu ulogu u životu starih egipćana. Prva hidrocentrala napravljena je 1954. godine.
Pogranična je rijeka i formira dijelove državnih granica 11 afričkih država i to: Demokratska Republika Kongo, Tanzanija, Burundi, Ruanda, Uganda, Kenija, Etiopija, Eritreja, Južni Sudan, Sudan i Egipat.[8] Konkretno, Nil je primarni izvor vode Egipta, Sudana i Južnog Sudana.[9] Osim toga, Nil je važna ekonomska rijeka koja podržava poljoprivredu i ribarstvo.
Sjeverni dio rijeke teče na sjever gotovo u potpunosti kroz Nubijsku pustinju do Kaira i njegove velike delte, a rijeka se ulijeva u Sredozemno more kod Aleksandrije. Egipatska civilizacija i sudanska kraljevstva su od davnina ovisili o rijeci i njenim godišnjim poplavama. Većina stanovništva i gradova Egipta leže duž onih dijelova doline Nila sjeverno od Asuanske brane. Gotovo svi kulturno-historijski lokaliteti starog Egipta su se razvili i nalaze se duž obala rijeka. Nil je, sa Ronom i Poom, jedna od tri mediteranske rijeke s najvećim protokom vode.[10]
Tokovi
Sa ukupnom dužinom od oko 6.650 km između regije Viktorijinog jezera i Sredozemnog mora, Nil je među najdužim rijekama na Zemlji. Sliv Nila pokriva 3.254.555 kvadratnih kilometara, oko 10% površine Afrike.[11] Međutim, u poređenju sa drugim velikim rijekama, Nil nosi malo vode (5% rijeke Kongo, na primjer).[12] Sliv Nila je složen i zbog toga, protok u bilo kojoj tački duž glavnog toka zavisi od mnogih faktora uključujući vremenske prilike, skretanja, isparavanje i evapotranspiraciju, i protok podzemnih voda.
Uzvodno od Kartuma (na jugu), rijeka je poznata kao Bijeli Nil, termin koji se također koristi u ograničenom smislu da opiše dio između jezera No i Kartuma. U Kartumu se rijeci spaja Plavi Nil. Bijeli Nil počinje u ekvatorijalnoj istočnoj Africi, a Plavi Nil počinje u Etiopiji. Oba ogranka nalaze se na zapadnim bokovima istočnoafričkog rifta.
Izvori
Izvor Plavog Nila je jezero Tana[13] u regiji Gish Abay[14] u Etiopskom gorju.[15][16]
Izvor Bijelog Nila, čak i nakon stoljeća istraživanja, ostaje sporan. Najudaljeniji izvor koji je neosporno izvor za Bijeli Nil je rijeka Kagera; međutim, Kagera ima pritoke koje se bore za najudaljeniji izvor Bijelog Nila. Dvije počinju u Burundiju: rijeka Ruvyironza (također poznata kao Luvironza) i rijeka Rurubu.[16][17] Osim toga, 2010. godine, istraživačka grupa u Ruandi[18] otišla je na mjesto opisano kao izvor pritoke Rukarara,[19] i probijajući stazu uz strme džunglom zagušene planinske padine u šumi Nyungwe pronašla (u sušnoj sezoni) značajan dolazni površinski tok mnogo kilometara uzvodno, i pronašli novi izvor, dajući Nilu dužinu od 6.758 km.
Reference
Nedovršeni članak Nil koji govori o rijekama treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.