ئاوکیگاھارا
ئاوکیگاهارا (بە ژاپۆنی: 青木ヶ原)، ناسراو بە دەریای دارەکان Sea of Trees (樹海، Jukai) , دارستانێکە لە لای باکووری ڕۆژئاوای چیای فوجی لە دوورگەی هۆنشوو لە ژاپۆن, لەسەر ٣٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە و ١٢ میل چوارگۆشە لە لاڤا هاردند کە بەهۆی دوایین تەقینەوەی گەورەی چیای فوجی لە ساڵی ٨٦٤ی زایینیدا دانرابوو. [١] لێواری ڕۆژئاوای ئاوکیگاهارا کە چەندین ئەشکەوتی تێدایە کە لە زستاندا پڕ دەبن لە سەهۆڵ، شوێنێکی بەناوبانگە بۆ گەشتیاران و گەشتەکانی قوتابخانە. بەشێک لە ئاوکیگاهارا زۆر چڕن و بەردی لاڤا کونیلەدار دەنگ هەڵدەمژێت، ئەمەش بەشدارە لە هەستکردن بە تەنیایی وادەکات هەندێک لە سەردانکەران بگەڕێننەوە بۆ دارستانەکە. [٢]
 ئاوکیگاهارا، چیای میساکا و دەریاچەی سایکۆ، وەک لە چیای ڕیوی چیای تێنشیەوە دەبینرێت |
دارستانەکە ناوبانگێکی مێژوویی هەیە وەک ماڵی یوری : تارمایی مردووەکان لە ئەفسانەی ژاپۆنیدا . لانی کەم لە ساڵانی شەستەکانەوە ئاوکیگاهارا پەیوەندی بە خۆکوشتنەوە هەبووە، لە کۆتاییدا بە زمانی ئینگلیزی بە نازناوی " دارستانی خۆکوژی " ناسرا و ناوبانگێکی زۆری بەدەستهێنا وەک یەکێک لە زۆرترین شوێنەکانی خۆکوژی لە جیهاندا. بەهۆی ئەمەوە تابلۆکانی سەری هەندێک لە ڕێڕەوەکان داوا لە سەردانکەرانی خۆکوژ دەکەن بیر لە خێزانەکانیان بکەنەوە و پەیوەندی بە کۆمەڵەیەکی خۆپاراستن لە خۆکوژییەوە بکەن.
جوگرافیا
زەوی دارستانەکە زیاتر لە بەردی گڕکان پێکهاتووە . [٣] ڕێڕەوی دیاریکراو دەچنە سەر چەندین شوێنی گەشتیاری وەک ئەشکەوتی سەهۆڵی ناروساوا, ئەشکەوتی بای فوگاکو و ئەشکەوتی دەریاچەی سای بات کە سێ ئەشکەوتی لاڤای گەورەترن لە نزیک چیای فوجی، ئەشکەوتی سەهۆڵینەکە بە درێژایی ساڵ بەستراوەتەوە. [٤]
ئاوکیگاهارا بە درۆ وەک شوێنێک وێنا کراوە کە قیبلە گەشتیاری تێیدا دەڕۆن. دەرزی قیبلە موگناتیسیەکان دەجووڵێن ئەگەر ڕاستەوخۆ لەسەر لاڤاکە دابنرێن، هاوتەریب دەبن لەگەڵ موگناتیسی سروشتی بەردەکە، کە لە ڕێژەی ئاسن و بەهێزی بەپێی شوێن دەگۆڕێت. بەڵام قیبلەیەک ئاسایی ڕەفتار دەکات کاتێک لە بەرزییەکی ئاساییدا ڕابگیرێت. [٢] هێزی بەرگریی زەمینی ژاپۆن لە ساڵی 1956[٥] ەوە خولی پارێزەرانی خۆی ئەنجامداوە لەوانەش ڕاهێنانی کەشتیوانی لە دارستانەکەدا.
گیا و گیاندار
شیردەرەکان بریتین لە ورچی ڕەشی ئاسیا ، [٦] مۆلی بچووکی ژاپۆنی ، [٧] شەمشەمەکوێرە، [١] مشک، [١] ئاسک، ڕێوی، بەراز، دوپشکی کێوی، مینکی ژاپۆنی و کۆترە ژاپۆنییەکان . [٨] باڵندەکان بریتین لە مەمەی گەورە، مەمەی ویلۆ، مەمەی کلکی درێژ، کۆترە پەڵەدارە گەورەکان، کۆترە پیگمی، کۆترە دارستانەکان، جەی ئۆراسیا، چاو سپی ژاپۆنی، کۆترە ژاپۆنییەکان، کۆکە سەر قاوەییەکان، کۆکە سیبیریا، کۆترە کۆترە هۆدجسۆنەکان، گڕۆسبیکی ژاپۆنی، کۆترە بچووکەکان، کۆترە دەموچاو ڕەشەکان، کۆترە کیسەڵەکانی ڕۆژهەڵاتی و کۆترە باوەکان. [٨]
سوسکەکانی زەوی و مێرووەکانی تر هەن، [١] لەوانەش زۆر جۆری پەپوولە، تەنانەت لە ناوەوەی دارستانەکاندا ئارگینیس پاڤیا, کریسۆزێریفۆس سماراگدینۆس , سێلاسترینگ سوگیتانی, کرتس ئەکوتا, فاڤۆنیوس جیزۆنسیس, نێپتس سافۆ, پارانتیکا سیرا و پۆلیگۆنیا سی ئەلبووم دەدۆزرێتەوە. [٩]
دارستانەکە جۆرەها دارە کۆنیفر و دار و درەختی گەڵا پانەکانی تێدایە لەوانە: Chamaecyparis obtusa, [٩] Cryptomeria japonica, [١٠] Pinus densiflora, Pinus parviflora, Tsuga sieboldii, Acer distylum, Acer micranthum, Acer sieboldianum, Acer tschonoskii, Betula grossa . Chengiopanax sciadophylloides (وەک Acanthopanax sciadophylloides aka Eleutherococcus sciadophylloides, Clethra barbinervis, Enkianthus campanulatus, Euonymus macropterus, Ilex pedunculosa, Ilex macropoda, Pieris japonica, Prunus jamasakura, Quercus mongolica var. crispula, ڕۆدۆدێندرۆن دیلاتاتۆم, Skimmia japonica f. repens ، Sorbus commixta (وەک Sorbus americana ssp. japonica ) و Toxicodendron trichocarpum (وەک Rhus trichocarpa ). [٩] جۆری باڵادەستی دارەکان کە بەرزییەکەی لە نێوان 1000 بۆ 1800 مەتردایە بریتییە لە Tsuga diversifolia و لە 1800 بۆ 2200 مەتر بەرزییەکەی Abies veitchii ە .
لە قووڵایی دارستانەکەدا چەندین ڕووەکی گوڵاوی ڕووەکی هەیە لەوانە ئەرتێمیسیا پرینسیپس, [٩] کریسیۆمniponicum var. incomptum, [١١] Corydalis incisa, [٩] Erigeron annuus, [١١] Geranium nepalense, [١١] Kalimeris pinnatifida, [١١] Maianthemum dilatatum, [٩] Oplismenus undulatifolius [٩] و Reynoutria japonica ( syn. پۆلیگۆنۆم کوسپیداتۆم ). [٩] هەروەها مایکۆ- هیترۆتڕۆفیکی مۆنۆتڕۆپاسترۆم هیومیلی ، [٨] گەدەی جگەر ، زۆرێک لە موس [١٠] و زۆرێک لە ڕەشەباکان هەن. [٨] لێوارەکانی دارستانەکان جۆری زیاتریان هەیە. [١١]
خۆکوشتن
هەندێک جار ئاوکیگاهارا بە بەناوبانگترین سایتی خۆکوشتن لە ژاپۆن ناودەبرێت . [١٢] [١٣] لە ساڵی ٢٠٠٣دا ١٠٥ تەرم لە دارستانەکەدا دۆزراونەتەوە، کە ژمارەی پێوانەیی پێشووی تێپەڕاندووە کە لە ساڵی ٢٠٠٢ [١٤] ٧٨ تەرم بووە. لە ساڵی ٢٠١٠دا پۆلیس زیاتر لە ٢٠٠ کەسی تۆمارکردووە کە هەوڵی خۆکوشتنیان لە دارستانەکەدا داوە، لەو ژمارەیەش ٥٤ کەس ئەو کارەیان تەواوکردووە . [١٥] دەوترێت لە ماوەی مانگی ئازاردا کە کۆتایی ساڵی داراییە لە ژاپۆن، خۆکوشتن زیاد دەکات. [١٢] لە ساڵی ٢٠١١ەوە باوترین ئامرازەکانی خۆکوشتن لە دارستانەکەدا هەڵواسین یان زیادەڕۆیی لە ژەمی ماددە هۆشبەرەکان بوون. [١٥] لە ساڵانی ڕابردوودا بەرپرسانی ناوخۆیی وازیان لە بڵاوکردنەوەی ئەو ژمارانە هێناوە، ئەمەش وەک هەوڵێک بۆ کەمکردنەوەی پەیوەندییەکانی ئاوکیگاهارا بە خۆکوشتنەوە. [ژێدەرێکی پشتڕاستکراو نییە]
ڕێژەی خۆکوشتن وایکردووە بەرپرسان تابلۆیەک لەسەر دەرگای چوونە ژوورەوەی دارستانەکە دابنێن و داوا لە سەردانکەرانی خۆکوژ دەکەن داوای یارمەتی بکەن و ژیانی خۆیان نەبەن. ساڵانە گەڕان بەدوای جەستەدا لەلایەن پۆلیس و خۆبەخش و ڕۆژنامەنووسانەوە لە ساڵی ١٩٧٠ەوە ئەنجام دەدرێت. [١٦] [١٧] [١٨]
ناوبانگی وێبسایتەکە لە ڕۆمانی (نامی نۆ تۆ) ی ساڵی ١٩٦١ی (سیکۆ ماتسومۆتۆ) وەرگیراوە.[١٩][٢٠] هەرچۆنێک بێت، مێژووی خۆکوشتن لە ئۆکیگاھارا پێش بڵاوکردنەوەی ڕۆمانەکە بوو، و شوێنەکە بۆ ماوەیەکی زۆر پەیوەست بووە بە مردن؛ لەوانەیە ئۆباسوت لەوێدا ڕاهێنرابێت تا سەدەی نۆزدە، و یۆری یەکێکە ماوەتەوە بۆ مردن.
ئاماژەکان لە میدیادا
ئاۆکیگاهارا لە چەندین میدیادا ئاماژەی پێکراوە، لەوانە ئەنیمێ و مانگا ، فیلم ، ئەدەب ، مۆسیقا ، و یارییە ڤیدیۆییەکان .
فیلمی دەریای دارەکان لە ساڵی ٢٠١٥ ئەستێرە؛ ماتیۆ مەکانەهێی و کێن واتانابی و ناۆمی واتس کە چیرۆکێک دەگێڕێتەوە لەوێ ڕوودەدات، هەروەها فیلمی ترسناکی زە فۆرێست لە ساڵی ٢٠١٦.
لە ماوەی کۆتایی ساڵی ٢٠١٧ و سەرەتای ساڵی ٢٠١٨، مشتومڕی دارستانی خۆکوژی لۆگان پاوڵ بە ڤیدیۆیەکی یوتیوب دەستیپێکرد کە دارستانی ئاوکیگاهارا پیشان دەدات، کە تێیدا پۆڵ تەرمی قوربانییەکی خۆکوژی لەبەردەم کامێرادا پیشان دەدات، کە زۆرێک لە بینەرانی تووشی شۆک کرد و ئیدانەکردنی بەرفراوانی بەدوای خۆیدا هێنا. [٢١]
بابەتی بەرهەمێکی بی بی سی ڕادیۆ ٤ بوو (یەکەم پەخشی ١٠ی ئەیلوولی ٢٠١٨) کە تێیدا چوار شاعیر گەشتیان کرد بۆ ئاوکیگاهارا بۆ نووسین و تۆمارکردنی شیعر لە دارستانەکەدا. [٢٢]
شاعیران ئارای تاکاکۆ، جۆردن ئەی ی. سمیس، ئۆساکی سایاکا و یۆتسومۆتۆ یاسوهیرۆ بە هاوبەشی نووسینی ئەنتۆلۆژیایەکی دوو زمانەیی (ژاپۆنی/ئینگلیزی) بوون لە شیعر و کورتە نووسینەکان لەسەر ئاۆکیگاهارا، بە ناوی دەریای دارەکان: دەروازە شیعرییەکان بۆ ئاوکیگاهارا (گەشتەکانی تۆپۆجۆ، ٢٠١٩) . [٢٣]
شانۆنامەنووسێکی ئەمریکی بە ڕەچەڵەک ژاپۆنی, کریستین هارونا لی, شانۆنامەیەکی بە ناوی دارستانی خۆکوژی نووسی و نمایشی کرد لە شاری نیویۆرک لە مانگی ئازاری ٢٠١٩. باسی لە خۆکوشتن لە ئەمریکا و ژاپۆن کرد و ئاماژەی بە دارستانی ئاوکیگاهارا کرد. [٢٤]
سەرچاوەکان
بەستەرە دەرەکییەکان
- Aokigahara Forest information
- Suicide Forest in Japan (May 2012) لە یووتیووب (Vice.com)
- "鳴沢氷穴" [Narusawa Hyoketsu Ice Cave]. Mt Fuji Cave. (بە ئینگلیزی)
- "富岳風穴" [Fugaku Fuketsu Wind Cave]. Mt Fuji Cave. (بە ئینگلیزی)