لوبنان

لوبنان کەوتووەتە باشووری ڕۆژئاوای ئاسیا. لە ڕۆژاوایەوە دەریای نێوەڕاستە، لە ڕۆژھەڵاتەوە ھاوسنووری سووریایە و لە باشووریش ھاوسنووری ئیسرائیل.

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤، ژمارەی دانیشتووانی لوبنان ٤٬٩٦٥٬٩١٤ کەس بووە، کە دەکاتە ٠.٠٧٪ی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٣٠.٢ ساڵە. ھەروەھا ٨٨٪ی دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.^[١]

لە مادەی 11 ی دەستوری لوبناندا هاتووە کە عەرەبی زمانی فەرمی نەتەوەییە.یاسایەک ئەو حاڵەتانە دیاری دەکات کە زمانی فەرەنسی تێیدا بەکار بێت زۆرینەی خەڵکی لوبنان بە عەرەبی لوبنانی قسە دەکەن کە بە کۆمەڵە لە هاوپۆلێکی گەورەتردا بە ناوی لێڤانتینی عەرەبی یەوە ، لە کاتێکدا عەرەبیی ستانداری مۆدێرن بە زۆری لە گۆڤار و ڕۆژنامە و میدیا پەخشە فەرمییەکاندا بەکار دەهێنرێ . زمانی هێمای لوبنانی زمانی کۆمەڵگەی کەڕ نزیکەی 40 ٪ ی لوبنانیبەفرانکۆفۆن دادەنرێن و 15 ٪ ی دیکەشیان " فرانکۆفۆنی نیوە " ە ، هەروەها 70 ٪ ی قوتابخانە ناوەندییەکانی لوبنان زمانی فەرەنسی وەک زمانی دووەمی ڕێنمایی بەکار ئەهینن . بە بەراوردکردن ، ئینگلیزی وەک زمانی لاوەکی لە 30 ٪ ی قوتابخانە ناوەندییەکانی لوبنان دا بەکار دەهێنرێت .

کۆمەڵگای مەدەنی لوبنان بە کۆمەڵگەی وەبەرھێنانی بازرگانی ناسراوە.^[٣] بڵاوبوونەوەی لوبنان لە سەرتاسەری جیھاندا ڕێگەی بە دروستکردنی پەیوەندی بازرگانی جیھانیدا.^[٤] لوبنان ڕێژەیەکی زۆری ھەلی کاری ھەیە، یەکسانە بە ھەلی کاری وڵاتانی ئەورووپا، و لە نێو وڵاتانی عەرەبیدا بەرزترینە.^[٥]

شەڕی ٢٠٠٦ی نێوان ئیسرائیل و لوبنان (بە عیبری: מלחמת לבנון השנייה، بە عەرەبی: حرب تموز) جەنگێک بوو کە لە نێوان سوپای ئیسرائیل و حیزبوڵڵای لوبنان ڕوویدا و باکووری ئیسرائیل و ھەموو لوبنانی گرتەوە.

ئەو جەنگە ماوەی ٣٣ یان ٣٤ ڕۆژی خایاند و لە ڕێکەوتی ١٤ ئابی ٢٠٠٦ بە بڕیاری ژمارە ١٧٠١ ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان کۆتایی پێ ھات. براوەی ئەم جەنگە ڕوون نییە و ھەریەک لە ھەردوو لایەن خۆیان بە براوە دەزانن. ھەروەھا ڕوون نییە کە دەستپێکەری ئەم جەنگە چ لایەنێک بووە.

• دەروازەی ئاسیا
• دەروازەی جوگرافیا
• دەروازەی وڵاتەکان