پەیمانی تریانۆن

پەیمانی تریانۆن (بە ئینگلیزی: Treaty of Trianon) کە لەلایەن ھەنگاریا لەگەڵ ھاوپەیمانانی ڕۆژاوا دوای جەنگی جیھانیی یەکەم واژوو کرا، لە ھۆڵی کۆشکی گەورەی تریانۆن لە ڤێرسای لە ٤ی حوزەیرانی ١٩٢٠. ئەم پەیماننامەیە بە توندی سزای ھەنگاریای دا بەھۆی ڕۆڵی لە شەڕەکەدا. سەبارەت بە ئەمریکاش پەیماننامەکەی واژوو کرد بەڵام بە شێوەیەکی نافەرمی و لە ساڵی ١٩٢١ ئاشتییەکی جیای لەگەڵ ھەنگاریا ئەنجامدا.

پەیمانی تریانۆن
سەرناو	Mírová smlouva mezi mocnostmi spojenými i sdruženými a Maďarskem
ناونراوە لەدوای	Grand Trianon
جێ	Grand Trianon
پاشکۆ	Armistice of Villa Giusti
چاپەکان	Treaty of Trianon/Preamble، Treaty of Trianon Part I، Treaty of Trianon/Part II
زمان	فەڕەنسی
کاتی ڕوودان	٤ی حوزەیرانی ١٩٢٠
بەشداربوو	Kingdom of Hungary، ھێزەکانی ھاوپەیمانان
ھۆکار	کۆنگرەی ئاشتیی پاریس
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

ئەم پەیماننامەیە قەبارەی ھەنگاریای کەمکردەوە. لە ئەنجامدا ژمارەی دانیشتووانەکەی نزیکەی ١٣ ملیۆن کەس کەمیکرد. و بێ بەندەر مایەوە و ناڕازیبوونی لە پەیماننامەکە ھیچ ئەنجامێکی نەبوو.

پەیماننامەکە دانی بە سنوورە نوێیەکانی نەمسا و چیکۆسلۆڤاکیا (لە پێشوودا) و ڕۆمانیادا نا. کە دواتر بە یوگۆسلاڤیا دەناسرێت. و ھەنگاریا دەبوو دەستبەرداری داواکارییەکانی بێت سەبارەت بە بەندەری فیوم، و ڕێگەی پێدرا سوپایەکی ٣٥ ھەزار کەسی بھێڵێتەوە. دەبوو ھەموو کەشتییە بازرگانییەکانی ھەنگاریا خۆیان ڕادەستی ھێزەکانی ھاوپەیمانان بکەن. و ھەنگاریا ھەریەکە لە سلۆڤاکیا و ترانسیلڤانیا و کرواتیای لەدەستدا. ھەروەھا نزیکەی سێ ملیۆن ھەنگاری لە زێدی خۆیان جیابوونەوە.^{[١] [٢] [٣]}