Буряти
Çак статьяна е уйрăма çĕнĕрен çырмалла, чăваш чĕлхин йĕркисене пăхăнмалла, ытти кăлтăксенчен те хăтăлмалла. Статьяна тата унăн уйрăмне статьясене çырмалли йĕркепе хатĕрлемелле, ăнланманлăха пĕтермелле. |
Буряти, официаллă — Бурят Республики (бур. Буряад Улас[2]), — РФ-н субъекчĕ, унăн йышĕнчи республика (патшалăх)[3][4]. Инçет-Тухăç федераци тăрăхне кĕрет[5] тата Инçет-Тухăç экономика районĕн пайĕ[6].
| |||||
Тĕп хули | Улан-Удэ | ||||
---|---|---|---|---|---|
Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе | 15 351 334 км² | ||||
Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе | 53 | ||||
Федераци тăрăхĕ | Инçет-Тухăç федераци тăрăхĕ | ||||
Экономика регионĕ | Инçет-Тухăç экономика районĕ | ||||
Регион номерĕ | 81 | ||||
Патшалăх чĕлхисем | бурятла, вырăсла | ||||
Пуçлĕх | Алексей Цыденов | ||||
Халăх Хурал председателĕ | Владимир Павлов | ||||
Гимн | Бурят гимнĕ | ||||
Вăхăт тăрăхĕ | ГВ Иркутск вăхăчĕ, UTC+8 |
1923 çулхи авăн уйăхĕн 30-мĕшĕнче Бурят-Монгол Автономиллĕ Советлă Социализмлă Республики пекех йĕркеленнĕ[7].
Тĕп хула — Улан-Удэ хули.
Лаптăк — 351334 км² (Раççей территорийĕн 2,05 %).
Халăх — 974 628[1] çын (2023).Халăх йышлăхĕ — 2,77 çын/км² (2023).
Буряти хĕвеланăç, çурçĕр, хĕвелтухăç енсенче малалла РФ субъекчĕсемпе чикĕленет: Тывăпа, Иркутск облаçĕпе тата Байкал Лешьенпе. Бурятипе Монголин кăнтăр чикки ку Раççейĕн патшалăх чикки.
Патшалăх чĕлхисем: бурят чĕлхипе вырăс чĕлхи.
Истори
Халăх йышĕ
Бурятире çĕр ытла халăх çынни пурăнать. Вĕсенчен чи калăплисем (2004):
Халăх | Йышĕ 2004 çулта, çын (%) * |
---|---|
Вырăссем | 665 500 (67,8 %) |
Бурятсем | 272 900 (27,8 %) |
Нимĕçсем | 11 500 (1,6 %) |
Украинсем | 9 900 (0,98 %) |
Тутарсем | 8 200 (0,83 %) |
Белорусы | 2 300 |
Эвенксем | 2 300 |
Еврейсем | 600 |
2010 ҫулта Бурятире 744 чӑваш пурӑннӑ, 0,08 %.
Хуçалăхĕ
Промăçлăхĕ
Ял хуçалăхĕ
Этеплĕхĕ
Çавăн пекех пăхăр
- Бурят Республикин конституцийĕ
Асăрхавсем
Литература
- Буянтуев Б. Р., Раднаев Г. Ш. Советская Бурят-Монголия: (Экономико-географический обзор) / Акад. наук СССР. Вост.-Сиб. филиал. — Улан-Удэ: Бурят кĕнеке издательстви, 1957. — 352 с.
- Елаев А. А. Бурятский народ: становление, развитие, самоопределение. — М.: РАГС при Президенте РФ, 2000. — 351 с. ISBN 5-9200-0008-2
- Жуков В. М., Климат Бурятской АССР, Улан-Удэ, 1960;
- История бурятской советской литературы, Улан-Удэ, 1967;
- Литература о Бурятской АССР. Рекомендательный указатель, Улан-Удэ, 1968.
- Писатели Советской Бурятии. Биобиблиографический справочник, Улан-Удэ, 1959;
- Санжиев Г. Л., Санжиева Е. Г. Бурятия. Вып. 4: История (XVII—XIX вв.) / Бурят. гос. ун-т. — Улан-Удэ: Издательство Бурятского государственного университета, 1997. — 356 с.
- Шулунов Н. Д. Становление Советской национальной государственности в Бурятии (1919—1929 гг.). / Под ред. П. Т. Хаптаева; БФ СО АН СССР. — Улан-Удэ: Бурят кĕнеке издательстви, 1972. — 493 с.
Каçăсем
Буряти Викиампарта? |
- Официаллă Буряти 2004 ҫулхи Авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче архивланӑ.
- Бурят-Монгол хыпар порталĕ 2007 ҫулхи Юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
- Бурят халăхĕн сайчĕ
- БГТРК. Бабайкал лешьен çĕнĕ хыпарĕсем
- Буряти çĕнĕ хыпарĕсем 2008 ҫулхи Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
- Фотографии Бурятии - природа, люди, деревни 2008 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче архивланӑ.
- РОО Русский культурный центр 2010 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 16-мӗшӗнче архивланӑ.
- Фоторепортажи из Бурятии, история региона в фотографиях 2008 ҫулхи Нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче архивланӑ.
Ку вĕçлемен статья. Эсир статьяна тӳрлетсе тата хушса проекта пулăшма пултаратăр. Çак асăрхаттарнине май пулсан тĕрĕсреххипе улăштармалла. |