Dyniaethau

Disgyblaethau academaidd sy'n astudio diwylliant dynol yw'r dyniaethau neu'r pynciau dyneiddiol.^[1] Yn yr Oesoedd Canol roedd y dyniaethau yn gyfystyr â'r clasuron, a chafodd ei cyferbynnu â diwinyddiaeth. Yn yr oes fodern, cyferbynnir y dyniaethau â'r gwyddorau naturiol, ac weithiau gwyddorau cymdeithas, yn ogystal ag hyfforddiant galwedigaethol.

Defnyddir methodoleg feirniadol a damcaniaethol yn y dyniaethau yn ogystal â'r dull cymharol, a cheir pwyslais sylweddol ar hanes. Mae'r dyniaethau'n cynnwys astudiaeth ieithoedd, llenyddiaeth, athroniaeth, crefydd, celfyddyd, cerddoleg, hanesyddiaeth ac anthropoleg ddiwylliannol.