Cezayir

Cezayir, mıntıqa ra zımeyê qıtaya Afrika dero. Zımeyê Cezayiri de Deryayo Sıpê (Deryayo Miyanên); veroc de Moritanya, Mali û Nijer; rocvetış de Tunıs û Libya; rocawan de Fas û Sehraya Ğerbi estê. Paytextê Cezayiri Sûka Cezayiriya. Cezayir ezayê Mıletanê Yewbiyayeyan û Yewiya Erebiyo.

Cezayir
Desmal û Arma
Melumat
WareDewleta hegemonyal
MıntıqaAfrikaya Zımey
EmbıryaniMorokko, Libya, Nicer, Mali, Tunıs, Moritanya, Sehraya Rocawani, İtalya û İspanya
İdareGovernment of AlgeriaParliament of Algeria
Erd2 381 741 km2
Nıfus43 900 000
HıkumetSistemê serdareya nimeyın
SerdarAbdelmadjid Tebboune
Kodê telefoni+213
Leteyê saeteUTC+01.00
Kodê interneti.dz
Zıwano resmiErebki û Standard Algerian Berber
MerşKassaman
Cayo tewr berzMount Tahat
Cayo tewr nızmChott Melrhir
PereAlgerian dinar
Ravêrşiyayışê heqa merdıman0,75
Xerita

Tarix

Tarixê Cezayiri zaf jandaro. Verênde ra Berberi ronışte biyê. Feqat beyntarê serranê 200 - 800 de İmperatoriya Roma û İmperatoriya Bizansi erdê Cezayiri işğal kerdo. Seserra 8ıne de Emewiyanê Ereban hıkum kerdo be Cezayiri û Berberan pêro İslamiyet qebul kerdo. Seserra 15ıne de İspanya hucım kerdo be Cezayir. Feqat Barbarosi İmperatoriya Usmanıcan ra yardım waşto. Seserranê 15 û 19ıne de Cezayir gırêdayeyê İmperatoriya Usmanıcan biyo.

Seserra 19ıne de Fransa Cezayir işğal kerd û Cezayir biyo koloniya/mıstemera Fransa. Eskerê Fransa zaf terteleyi kerdi û erdê şarê Cezayiri talan kerd. Serra 1954ıne ra heta serra 1962ıne şarê Cezayiri zulımkarê Fransa kerdi teber. Feqat ewro şarê Cezayiri rehet niyo; cengê sivilan rehet nêda cı.

İklım û sûki

İklimê Cezayiri vurriyeno. Zımeyê Cezayiri de iklım weşo. Feqat verocê Cezayiri zaf germıno; tici zaf erzena. Verocê Cezayiri çolan ra vıraziyayo. Mıntıqa ra hetê Deryayê Sıpêyi (Deryayê Miyanêni) de hewa zaf honıko.

Sûkê (bacarê) Gırdi:

  • 1. Cezayir, Nıfus: 1,519,570
  • 2. Oran, Nıfus: 700,000
  • 3. Constantine, Nıfus: 500,000
  • 4. Adrar, Nıfus: 326,429
  • 5. Annaba, Nıfus: 348.554

Sûka Cezayiri merkezê iqtısadi û siyasetê Cezayiriyo. Banê tarixiyi zafê.

Xeritaya Cezayiri

Nıfus

Nıfusê Cezayiri 32 milyono. % 90 şarê Cezayiri zımeyê Cezayiri de ronışteyo. % 99 şarê Cezayiri Ereb û Berberê. % 99 şarê Cezayiri Mısılmano. Merdumê ğeribi senıkê. Zıwano xoyo resmi Erebkiyo; feqat % 20 merdumê Cezayiri Berberki qısey kenê. Nuskar û wendoğê xo zafê.

Ekonomiye

İqtısadê Cezayiri qewetın niyo. Endustriya petroli û qazi zaf muhima. Standardê heyati hewl niyo.

Çımeyi