Όντερ
17°31′14.9″E / 49.613306°N 17.520806°E
Ο Όντερ (γερμανικά: Oder, τσέχικα/πολωνικά: Odra) είναι ποταμός της Κεντρικής Ευρώπης, φυσικό σύνορο Πολωνίας και Γερμανίας κατά μήκος 187 χιλιομέτρων. Πηγάζει από τα Σουδητικά όρη στην Τσεχία και ρέει κυρίως βόρεια και βορειοδυτικά, μέσα από τη δυτική Πολωνία. Ο ποταμός κατευθύνεται προς τη λιμνοθάλασσα Στσέτσιν και, εν τέλει, εκβάλλει στη Βαλτική Θάλασσα μέσω των τριών καναλιών Τζίβνα, Σβίνα και Πεένεστρομ.
| Όντερ | |
|---|---|
 | |
| Πηγές | d:Q110016523 |
| Εκβολές | Βαλτική Θάλασσα και Λιμνοθάλασσα του Στσέτσιν |
| Χώρες Λεκάνης | Τσεχία, Πολωνία και Γερμανία |
| Χώρα | Πολωνία[1], Τσεχία[2] και Γερμανία |
| Μήκος | 854 χλμ[3] και 742 χλμ[3] |
| Μέση εκροή | 480 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο |
| Παραπόταμοι | Ψίνα, Osobłoga, Oława, Kaczawa, Μπουμπρ, Λουσατιανός Νάιζε, Welse, Βάρτα, Lubina, Widawa river, Cicha Woda, Ilanka, Pliszka, Μπάριτς, Jezierzyca, Zimnica, Ανατολικός Νάισσε, Stradunia, διώρυγα του Κουοντνίτσα, Σλένζα, Opava, Łarpia, Μπύστσυτσα, Όλζα, Οστραβίτσε, Μικρός Πάνεφ, Gunica, Ina, Κουοντνίτσα, Gowienica, Gręziniec, Tywa, Wietlina, Babina, Bukowa (Tributary of Oder), Rurzyca, Słubia, Iński Nurt, Kurowski Canal, Leśny, Krępa, Myśla, Parnica, Przekop Mieleński, Regalica, Luha, Bečva και Střelenský |
 | |
| wikidata () | |
Ονομασίες
Ο Όντερ είναι γνωστός με πολλές ονομασίες σε αρκετές γλώσσες, αλλά οι σημερινές μοιάζουν πολύ μεταξύ τους· στα Αγγλικά και τα Γερμανικά ονομάζεται Oder («Όντερ»), ενώ στα Τσέχικα και τα Πολωνικά Οdra («Όντρα»). Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος είχε δώσει το όνομα «Σύηβος» στον σημερινό Όντερ, ονομασία που προσιδιάζει στη σημερινή «Σβίνα», όπως αποκαλείται ένα από τα τρία κανάλια που μεταφέρουν τα νερά του ποταμού στη Βαλτική. Οι εκβολές ενός ποταμού που ονομάζεται Οὐιαδούα (ή Οὐιλδούα, λόγω της ομοιότητας των γραμμάτων Α και Λ, στα Λατινικά είναι Viadua ή Vildua) και εντοπίζεται στο 1/3 της απόστασης του Σύηβου και του Βιστούλα, πιθανόν ανήκουν στον σημερινό Βιέπτς.[4][5] Στην Αρχαία εκκλησιαστική σλαβονική γλώσσα αναφέρεται ως Βιόντρ (Vjodr).[6]
Γεωγραφικά στοιχεία
Ο Όντερ έχει μήκος 854 χλμ. Τα 112 εξ αυτών βρίσκονται στην Τσεχία και τα 742 στην Πολωνία (συμπεριλαμβανομένων των 187 χλμ στα σύνορα με τη Γερμανία). Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος ποταμός στην Πολωνία μετά τον Βιστούλα. Έχει λεκάνη απορροής 118.861 τ.χλμ, 106.056 των οποίων είναι στην Πολωνία (89%), 7.217 στην Τσεχία (6%) και 5.587 είναι στη Γερμανία (5%). Κανάλια τον συνδέουν με τους ποταμούς Χάβελ, Σπρέε, Βιστούλα και Κλοντνίτσα. Διασχίζει τα βοϊβοδάτα Σιλεσία, Οπόλε, Κάτω Σιλεσία και Λούμπους στην Πολωνία καθώς και τα κρατίδια Βραδεμβούργο και Μεκλεμβούργο-Δυτική Πομερανία στη Γερμανία. Η μεγαλύτερη πόλη πάνω στον Όντερ είναι η πολωνική πόλη Βρότσουαφ.
Πλοήγηση
Ο Όντερ είναι πλωτός για μεγάλο μέρος του συνολικού μήκους του. Στην πόλη Κόζλε ο ποταμός ενώνεται με το κανάλι Γκλιβίτσκι. Στη συνέχεια, ο ποταμός ρέει προς την πόλη Άισενχουτενσταντ· εκεί, συνδέεται με τον Σπρέε στο Βερολίνο. Στη Φρανκφούρτη ο ποταμός Βάρτα σχηματίζει μια πλωτή σύνδεση με την πόλη Πόζναν για μικρά πλοία. Κοντά στις εκβολές του, ο ποταμός φτάνει στην πόλη Στσέτσιν, ένα σημαντικό λιμάνι.
Πόλεις που διαρρέει
Το κύριο τμήμα του ποταμού διαρρέει τις πόλεις Οστράβα, Μπόχουμιν, Ρατσίμπους, Κραπκοβίτσε, Οπόλε, Βρότσουαφ, Στσινάβα, Γκουόγκουφ, Νόβα Σουλ, Άιζενχυτενσταντ, Φραγκφούρτη επί του Όντερ, Σουουμπίτσε, Σβεντ, Φιεράντεν, Γκαρτς, Γκριφίνο, Στσέτσιν, Πολίτσε
- Ο ποταμός Τζίβνα διαρρέει τις πόλεις Βολίν, Κάμιεν Πομόρσκι, Ντζιβνούφ
- Ο ποταμός Σβίνα διαρρέει τις πόλεις Σβινούιστσιε
- Ο ποταμός Πεένεστρομ διαρρέει τις πόλεις Ούζεντομ, Λάσαν, Βόλγκαστ
Παραπόταμοι
- Ανατολικά: Οστραβίτσε, Όλζα, Ρούντα, Κουοντνίτσα, Μάουα Πανέβ, Βιντάβα, Μάλα Πάνεβ,Πλίσκα, Οουόμποκ, Γκριζίνκα, Βάρτα, Τίβα, Πουόνια, Ίνα, Γκοβιενίτσα
- Δυτικά: Οπάβα, Νίσα Κουόντσκα ή Κλότσκα, Σλέζα, Ζιμνίτσα, Μπουμπρ, Λουσατιανός Νάισσε, Φίνοβ, Γκουνίτσα