Ανατολική Ασία
Ανατολική Ασία καλείται η ανατολική υποπεριοχή της ασιατικής ηπείρου. Ο ορισμός της περιοχής αυτής γίνεται με όρους γεωγραφικούς[2] ή πολιτισμικούς.[3] Γεωγραφικά και γεωπολιτικά η ανατολική Ασία έχει έκταση 12.000.000 τ.χλμ., δηλαδή το 28% όλης της ηπείρου ή επιφάνεια κατά 15% μεγαλύτερη της Ευρώπης.
.svg) | |
| Έκταση | 11.839.074 km2 |
|---|---|
| Πληθυσμός | 1.663.199.000[1] |
| Πυκνότητα | 140,5/km2 |
| Χώρες | |
| Ζώνες ώρας |
|
| Μεγαλύτερες Πόλεις | Λίστα
|
Ο πληθυσμός της, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών για το 2022, εκτιμάται σε 1.663.199.000 κατοίκους[1], αποτελώντας το 35,2% του συνολικού πληθυσμού της Ασίας και το 20,9% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πρόκειται για μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του πλανήτη, με πυκνότητα μεγαλύτερη των 140,5 ανθρώπων/τ.χλμ. (ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 54 άνθρωποι/τ.χλμ.). Παρόλα αυτά μία από τις χώρες της είναι η Μογγολία, η πιο αραιοκατοικημένη του κόσμου.
Ιστορικά, πολλοί από τους πολιτισμούς της ανατολικής Ασίας ανήκαν στην κινεζική σφαίρα, γεγονός που προκύπτει και από τη συσχέτιση πολλών γλωσσικών στοιχείων (λεξιλόγιο, γραφή κ.λπ.) με την Κλασική Κινεζική. Το κινέζικο ημερολόγιο επίσης είναι θεμελιώδες και πολλά παράγωγά του παραμένουν σε χρήση. Συχνές είναι οι αναφορές στη Βορειανατολική Ασία, ώστε να υποδηλωθεί η διάκριση της Κορέας και της Ιαπωνίας.[4] Στις σημαντικότερες θρησκείες της ανατολικής Ασίας συγκαταλέγονται ο Βουδισμός (κυρίως Μαχαγιάνα), ο Κομφουκιανισμός ή Νέο-Κομφουκιανισμός, ο Ταοϊσμός, σε Κίνα και Ταϊβάν η θρησκευτική παράδοση των Χαν, ο Σιντοϊσμός στην Ιαπωνία και ο Σαμανισμός στη Μογγολία και διάφορες φυλές στα βόρεια.[5][6] Στην Κορέα υπάρχει επίσης αξιόλογη Χριστιανική κοινότητα.[7]
Ορισμός
Το Τμήμα Στατιστικής του ΟΗΕ (United Nations Statistics Division, UNSD) ορίζει την ανατολική Ασία μόνο βάσει κριτηρίων που διευκολύνουν τη στατιστική έρευνα, [9] όμως και άλλοι διαδεδομένοι ορισμοί εντάσσουν σε αυτή την περιοχή τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, την Ιαπωνία, τη Βόρεια και τη Νότια Κορέα, τη Μογγολία και τη Δημοκρατία της Κίνας (Ταϊβάν).[note 1][2][10]
Σε πολιτιστικούς όρους, ως ανατολική Ασία νοείται η Κίνα, η Ιαπωνία, η Κορέα, η Ταϊβάν αλλά και το Βιετνάμ.[3][11][12][13]
Εναλλακτικοί ορισμοί
Υπάρχουν συζητήσεις, με ανάμεικτα αποτελέσματα, σχετικά με το εάν οι παρακάτω χώρες και περιοχές θα έπρεπε να εντάσσονται στην ανατολική Ασία ή όχι:
- Το Βιετνάμ είναι χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας που έχει όμως ισχυρούς πολιτισμικούς δεσμούς με την ανατολική Ασία. Γεωπολιτικά σχετίζεται και με τις δύο περιοχές.
- Η Σιβηρία είναι το ασιατικό τμήμα της Ρωσίας, όμως πολλές φορές θεωρείται πως έχει περισσότερα κοινά με τις γειτονικές της περιοχές. Με καθαρά γεωγραφικά κριτήρια καλείται μερικές φορές και Βόρεια Ασία.
- Η Εξωτερική Μαντζουρία είναι μέρος της Ρωσίας όμως ανήκε στην κινέζικη αυτοκρατορία μέχρι και το 1858.
- Αμφισβητούμενες περιοχές στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, καθώς και το Χονγκ Κονγκ, το Μακάο και η Ταϊβάν εντάσσονται σε ορισμένες περιπτώσεις στη νοτιοανατολική Ασία.[14][15][16][17]
Οικονομικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι χρησιμοποιούν τον όρο με ευρύτερη έννοια, ώστε να καλύψει τις χώρες της ASEAN, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, τη Νότια Κορέα και την Ταϊβάν.[note 1] Υπό αυτό το πρίσμα, θα ήταν ίσως περισσότερο δόκιμος ο όρος «Άπω Ανατολή», έχει όμως το μειονέκτημα πως περιγράφει περιοχές σε σχέση με τη θέση τους ως προς την Ευρώπη και όχι βάσει της θέσης τους εντός της ασιατικής ηπείρου. Εναλλακτικά χρησιμοποιείται και ο όρος «Περιοχή Ασίας-Ειρηνικού», εάν είναι επιθυμητό να περιληφθεί και η Ωκεανία.
Αρκετοί αναλυτές αναφέρονται στην ευρύτερη Κίνα, την κορεατική χερσόνησο, την Ταϊβάν και την Ιαπωνία όταν κάνουν λόγο για «Ανατολική Ασία», ενώ ο όρος «νοτιοανατολική Ασία» χρησιμοποιείται για τις δέκα χώρες της ASEAN. Ο εν λόγω διαχωρισμός έχει σημαντικές αδυναμίες, διότι δεν λαμβάνονται υπόψη ιστορικά κριτήρια.[18][19][20]
Ιστορία
Η ιστορία της ανατολικής Ασίας είναι κατά κύριο λόγο η ιστορία των κινέζικων δυναστειών που κυριάρχησαν στην περιοχή οικονομικά και στρατιωτικά. Σημαντικότατες είναι οι δυναστείες Κιν και Χαν. Σώζονται καταγραφές που αναφέρουν πως τα πρώιμα βασίλεια της Κορέας και της Ιαπωνίας πλήρωναν φόρο υποτέλειας στους Κινέζους. Γενικότερα, ήταν πολύ στενές οι σχέσεις των διάφορων βασιλείων με την Κίνα σε όλα τα επίπεδα. Η έλευση των δυτικών και η σταδιακή διείσδυσή τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αποδυνάμωση της κινεζικής κυριαρχίας, ενώ στα τέλη του 19ου αιώνα η Ιαπωνία κατέστη υπολογίσιμη δύναμη. Τις δεκαετίες πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και κατά τη διάρκειά του, η Κορέα, η Ταϊβάν καθώς και μεγάλες περιοχές της ηπειρωτικής Κίνας ήταν υπό ιαπωνικό έλεγχο. Έπειτα από τη στρατιωτική συντριβή της «χώρας του ανατέλλοντος ηλίου», η κορεατική χερσόνησος ανεξαρτητοποιήθηκε και διαιρέθηκε σε δύο κράτη, η ηπειρωτική Κίνα εξελίχθηκε σε σοσιαλιστικό κράτος και η Ταϊβάν σε ανεξάρτητη χώρα.
Γεωγραφία και οικονομία
Δημογραφικά στοιχεία
| Χώρα | Έκταση (τ.χλμ.) | Πληθυσμός (2022)[1] | Πυκνότητα πληθυσμού (κάτοικοι ανά τ.χλμ.) | Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης (2019) | Πρωτεύουσα |
|---|---|---|---|---|---|
 Κίνα | 9.596.961 | 1.425.887.000 | 148,6 | 0,761 | Πεκίνο |
 Χονγκ Κονγκ | 1.110 | 7.489.000 | 6.746,8 | 0,949 | Χονγκ Κονγκ |
 Ιαπωνία | 377.972 | 123.952.000 | 327,9 | 0,919 | Τόκιο |
 Μακάου | 33 | 695.000 | 21.060 | 0,909 (2016) | Μακάου |
 Μογγολία | 1.564.100 | 3.398.000 | 2,2 | 0,737 | Ουλάν Μπατόρ |
 Βόρεια Κορέα | 120.538 | 26.069.000 | 216,3 | N/A | Πιονγιάνγκ |
 Νότια Κορέα | 100.284 | 51.816.000 | 516,7 | 0,916 | Σεούλ |
 Ταϊβάν | 36.197 | 23.893.000 | 660,1 | 0,907 (2017) | Ταϊπέι |
Οικονομία
| Χώρα | Ονομαστικό ΑΕΠ (σε εκατ. δολάρια ΗΠΑ το 2013)[21] | Ονομαστικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σε δολάρια ΗΠΑ το 2014)[22][23] | ΑΕΠ PPP σε εκατ. δολάρια ΗΠΑ το 2013)[24] | Κατά κεφαλήν ΑΕΠ PPP σε δολάρια ΗΠΑ το 2013)[25] |
|---|---|---|---|---|
| Κίνα | 9.240.270 | 7.589 | 16.157.703 | 11.850 |
| Χονγκ Κονγκ | 274.012 | 39.871 | 382.396 | 54.260 |
| Ιαπωνία | 4.901.529 | 36.332 | 4.624.359 | 37.630 |
| Μακάου | 51.753 | 91.376 | 80.744 | 142.599 |
| Μογγολία | 10.258 | 4.096 | 26.779 | 8.810 |
| Βόρεια Κορέα | 11.516 | 583 | 40.000 | 1.800 |
| Νότια Κορέα | 1.304.553 | 28.101 | 1.664.258 | 33.440 |
| Ταϊβάν | 503.688 | 22.598 | 926.062 | 38.749 |
Πολιτισμός
Ισχυρότατη επιρροή για τον πολιτισμό των λαών της ανατολικής Ασίας απετέλεσε η Κίνα. Η φιλοσοφία του Κομφούκιου, ο Βουδισμός, διάφορες πολιτικές και νομικές δομές καθώς και το κοινό σύστημα γραφής αποτελούν κύρια συστατικά.[26] Η σχέση ανάμεσα στον πολιτισμό της βόρειας Κίνας και την ανατολική Ασία έχει παραλληλιστεί με αυτήν ανάμεσα στο ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και την Ευρώπη.[26]
Σημειώσεις
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Eastern Asia στο Wikimedia Commons
