Κάβερι

ποταμός στη νότια Ινδία

Ο Κάβερι (Kaveri, παραδοσιακή αποικιακή γραφή Cauvery, τοπική ονομασία Ponni) είναι ποταμός στη νότια Ινδία, που διασχίζει τις Πολιτείες Καρνατάκα και Ταμίλ Ναντού. Με μήκος 805 χιλιόμετρα, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος ποταμός της νότιας Ινδίας μετά τους Γκοντάβαρι και Μαχανάντι, και ο μεγαλύτερος στην Πολιτεία Ταμίλ Ναντού, την οποία διαχωρίζει σε Νότια και Βόρεια. Πηγάζει στα όρη Δυτικά Γκατ, στο Ταλακάβερι της Καρνατάκα (διαμέρισμα Κοντάγκου), σε γεωγραφικές συντεταγμένες 12°23΄ Β και 75°29΄ Α. Από εκεί ρέει προς τα ανατολικά και μετά προς τα νότια στο Οροπέδιο Ντέκκαν, στρεφόμενος τελικώς πάλι προς τα ανατολικά για να εκβάλει στον Κόλπο της Βεγγάλης με διπλό στόμιο, κοντά στην κωμόπολη (κάποτε μεγάλο ιστορικό λιμάνι) Πουχάρ της Ταμίλ Ναντού. Το δέλτα του δημιουργεί μία από τις πλέον εύφορες περιοχές της νότιας Ινδίας.

Κάβερι
Ο ρους και η λεκάνη απορροής του Κάβερι
ΠηγέςΤαλακάβερι, Δυτικά Γκατ (12°23΄ Β, 75°29΄ Α)
ΕκβολέςΙνδικός Ωκεανός (Κόλπος της Βεγγάλης)
Ροή677 κυβ.m/sec
Χώρες ΛεκάνηςΙνδία
ΙνδίαΙνδία
Μήκος805 km
Υψόμετρο Πηγών1.276 μέτρα
Υψόμετρο Εκβολών0 μέτρα
Λεκάνη απορροής81.155 km²
ΠαραπόταμοιAmaravathi River, Hemavati River, Shimsha, Arkavati, Kabini River, Noyyal River, Bhavani River και Lakshmana Tirtha
Χάρτης

Η λεκάνη απορροής του ποταμού απλώνεται σε τρεις πολιτείες και μία ενωσιακή επικράτεια της Ινδίας.[1] Αξιοσημείωτο αξιοθέατο στον ρου του είναι οι διπλοί Καταρράκτες Σιβανασαμούντρα, με ύψος πάνω από 90 μέτρα.[2] Τα νερά του ποταμού τροφοδοτούν ένα εκτεταμένο αρδευτικό σύστημα και σταθμούς παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας.[3] Το ποτάμι έχει υποστηρίξει την αρδευόμενη γεωργία επί αιώνες και στήριξε έτσι αρχαία βασίλεια και νεότερες πόλεις της νότιας Ινδίας. Η χρήση των υδάτων του Κάβερι έφερε αντιμέτωπες επί δεκαετίες και Πολιτείες της σύγχρονης, ανεξάρτητης Ινδίας.

Ρους

Αφού αφήσει τους λόφους του Κοντάγκου, ο ποταμός ρέει στο οροπέδιο του Ντεκάν και σχηματίζει δύο ποταμόνησα στο διαμέρισμα Μάντυα, πρώτα στην πόλη Σριρανγκαπάτνα και μετά στους περίφημους στην Ινδία Καταρράκτες Σιβανασαμούντρα, όπου δεξιά και αριστερά του νησιού ο ποταμός σχηματίζει δύο υδατοπτώσεις με ύψος 97 έως 98 μέτρων, τις Gagana Chukki και Bhara Chukki.[4] Ο πρώτος σταθμός παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ασία, που κατασκευάσθηκε το 1902, ήταν στον αριστερό από αυτούς τους καταρράκτες[2] και προμήθευε με ηλεκτρική ενέργεια την Μπανγκαλόρ (βέβαια η χρήση του ηλεκτρισμού ήταν πολύ πιο περιορισμένη τότε).

Στο έδαφος της Καρνατάκα ο ρους του Κάβερι διακόπτεται από 12 αρδευτικά φράγματα (anaikattu). Από το Φράγμα του Μανταντκάτε (Madadkatte) ένα αρδευτικό κανάλι μεταφέρει νερό του Κάβερι σε απόσταση μέχρι 116 χιλιόμετρα, αρδεύοντας μία έκταση 40 χιλιάδων στρεμμάτων και υδροδοτώντας την πόλη Μάντυα.

Τρία χιλιόμετρα μετά τη Σριρανγκαπάτνα, ο ποταμός φιλοξενεί το Καταφύγιο Ορνιθοπανίδας (Bird Sanctuary) του Ranganathittu. Κοντά στην ίδια πόλη βρίσκεται επίσης ένα υδραγωγείο, το Μπανγκάρα Ντόντι Νάλα, που ανεγέρθηκε τον 17ο αιώνα από τον μαχαραγιά της Μυσόρης, τον Ραναντίρα Καντιράβα. Είναι τόσο καλοφτιαγμένο, ώστε χρησίμευσε και ως γέφυρα ικανή να σηκώνει αυτοκίνητα μέχρι το 1964.

Στη συνέχεια τα νερά του Κάβερι εισέρχονται στην Πολιτεία Ταμίλ Ναντού, στο Διαμέρισμα Νταρμαπούρι, όπου το πεδινό έδαφος επιτρέπει στον ποταμό να σχηματίσει μαιάνδρους. Σχηματίζει όμως και τους Καταρράκτες του Χογκενακάλ, μόλις πριν διαρρεύσει το ομώνυμο χωριό. Αφού δεχθεί τα νερά τριών μικρών παραποτάμων, ο ποταμός σχηματίζει την τεχνητή λίμνη Στάνλεϋ, που σχηματίσθηκε από την ανέγερση (1925-1934) του Φράγματος Μετούρ, ενός από τα μεγαλύτερα στην Ινδία. Μετά το φράγμα, εισέρχεται στο Διαμέρισμα Ερόντε, όπου δέχεται τα νερά του μεγάλου παραπόταμου Μπαβάνι στην ομώνυμη πόλη (Μπαβάνι), κοντά στη μεγάλη πόλη Ερόντε, την οποία διασχίζει ο ποταμός λίγο παρακάτω.

Στα Διαμερίσματα Καρούρ και Ναμακάλ δύο ακόμα παραπόταμοι χύνονται στον Κάβερι, ο Αμαραβάτι και ο μικρότερος Θιρουμάνι Μουθάρου αντιστοίχως. Κατόπιν ο ποταμός εισέρχεται στο Διαμέρισμα Τιρουτσιραπάλι, όπου γίνεται πλατύς, με αμμώδη κοίτη, και ρέει προς τα ανατολικά, μέχρι που χωρίζεται στα δύο, περίπου 14 χιλιόμετρα δυτικά της πόλεως Τιρουτσιραπάλι, ένα τμήμα της οποίας βρίσκεται στο νησί Σριρανγκάμ, που σχηματίζεται ανάμεσά στους δύο κλάδους. Ο βόρειος κλάδος του ποταμού αποκαλείται Κολιντάμ, ενώ ο νότιος διατηρεί την ονομασία Κάβερι. Εδώ βρίσκεται το παλαιότερο φράγμα στον κόσμο που λειτουργεί ακόμα[5], το Μέγα Ανικούτ ή Καλανάι. Από το Thanjavur ο ποταμός σχηματίζει δέλτα και χύνεται στον Ινδικό Ωκεανό.

Κυριότεροι παραπόταμοι

  • Χαράνγκι (με ομώνυμο φράγμα και τεχνητή λίμνη)
  • Χεμαβάτι
  • Λακσμάνα Τίρθα
  • Αμαραβάτι
  • Μπαβάνι
  • Καμπίνι

Χρήσεις του νερού

Η τεχνητή λίμνη Στάνλεϋ, που σχηματίζεται από το Φράγμα Μετούρ, ένα από τα μεγαλύτερα της Ινδίας

Μια εκτίμηση που έγινε την εποχή του πρώτου Πενταετούς Σχεδίου της Ινδίας (1951-1956) έδινε τη συνολική παροχή νερού του Κάβερι ως 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά έτος, από τα οποία το 60% χρησιμοποιείτο για άρδευση.[6]

Το αντλιοστάσιο του Τορεκανταναχάλι στέλνει 540.000 κυβικά μέτρα ημερησίως από τον Κάβερι στη Μπανγκαλόρ, σε απόσταση εκατό χιλιομέτρων περίπου.[7]

Η τεχνητή λίμνη (ταμιευτήρας) Κρίσνα Ράτζα Σαγκάρα έχει χωρητικότητα 1.387.500.000 κυβ. μέτρα[8], ενώ η τεχνητή λίμνη Στάνλεϋ έχει χωρητικότητα 2.644.800.000 κυβ.μέτρα.

Τον Αύγουστο του 2003 η εισροή στους ταμιευτήρες της Καρνατάκα σημείωσε χαμηλό 29 ετών.[9] Το νερό της Κρίσνα Ράτζα Σαγκάρα είχε μειωθεί σε μόλις 130 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.[9]

  • Το Κάβερι Πουσκαράμ (Kaveri Pushkaram) είναι ένας εορτασμός του ποταμού Κάβερι, που τελείται στην πόλη Mayiladuthurai της Ταμίλ Ναντού μόνο μία φορά κάθε 12 χρόνια και με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια κάθε 144 χρόνια (λόγω ευθυγραμμίσεων πλανητών).

Κατανομή του νερού ανά πολιτεία

Με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Ινδίας στις 16 Φεβρουαρίου 2018, οι υδάτινοι πόροι του ποταμού Κάβερι κατανέμονται[10] ανά πολιτεία ως εξής: Η Καρνατάκα θα παίρνει ετησίως 8.063.222.000 κυβικά μέτρα, η Ταμίλ Ναντού 11.447.085.000 κυβ. μέτρα, η Κεράλα 849.505.000 κυβ. μέτρα και η ενωσιακή επικράτεια Πουντουτσέρυ 198.218.000 κυβ. μέτρα, ενώ 283.170.000 κυβ. μέτρα θα κρατούνται για λόγους προστασίας των οικοσυστημάτων και άλλα 113.267.000 θα χύνονται στη θάλασσα ως «αναπόφευκτη απώλεια» (Inevitable Wastage).[11] Αυτή η απόφαση βελτίωνε λίγο το ποσοστό που έπαιρνε η Καρνατάκα έναντι της Ταμίλ Ναντού, καθώς η μεγάλη αντιδικία ήταν μεταξύ αυτών των δύο πολιτειών.

Με την ίδια απόφαση, το Ανώτατο Δικαστήριο υποχρέωνε την κεντρική ινδική κυβέρνηση να ιδρύσει εντός έξι εβδομάδων την «Αρχή Διαχειρίσεως Υδάτων του Κάβερι» (Cauvery Water Management Authority, CWMA). Αυτή ιδρύθηκε τελικώς την 1η Ιουνίου 2018. Αλλά τρεις εβδομάδες αργότερα, στις 22 Ιουνίου, παρά την αντίθεση από την Καρνατάκα, η κεντρική κυβέρνηση συνέστησε και την «Επιτροπή Ρυθμίσεως Υδάτων του Κάβερι» (Cauvery Water Regulation Committee, CWRC). Eπικεφαλής της CWMA ορίσθηκε ο πρόεδρος της Κεντρικής Επιτροπής Υδάτων Σ. Μασούντ Χουσαΐν, ενώ ως ο πρώτος πρόεδρος της CWRC ορίσθηκε ο αρχιμηχανικός Ναβίν Κουμάρ. Η CWMA είναι το σώμα-ομπρέλα, ενώ η CWRC παρακολουθεί τη διαχείριση των νερών σε ημερήσια βάση, όπως και τη στάθμη του νερού, τις εισροές και τις εκροές των ταμιευτήρων σε όλες τις πολιτείες της λεκάνης απορροής του ποταμού.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

  • Cauvery, παρουσίαση του ποταμού