Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι καρκίνος ο οποίος προέρχεται από τον τράχηλο της μήτρας.[1] Προέρχεται από τον ανώμαλο πολλαπλασιασμό κυττάρων τα οποία έχουν τη δυνατότητα να μεταναστεύουν ή να εισβάλλουν σε άλλα μέρη του σώματος.[2] Αρχικά δεν υπάρχουν τυπικά συμπτώματα. Ύστερα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν ανώμαλη κολπική αιμορραγία, πυελικό πόνο ή πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή.[1]
| Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας | |
|---|---|
 | |
| Ειδικότητα | ογκολογία |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | C53 |
| ICD-9 | 180 |
| OMIM | 603956 |
| DiseasesDB | 2278 |
| MedlinePlus | 000893 |
| eMedicine | med/324 radio/140 |
| MeSH | D002583 |
Η λοίμωξη από ιό των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων (HPV) φαίνεται ότι σχετίζεται με την ανάπτυξη περισσότερων από το 90% των περιπτώσεων.[3][4] Ωστόσο υπάρχουν και υπότυποι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που δεν σχετίζονται με τη λοίμωξη από τον ιό HPV.[5] Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μολυνθεί από τον HPV όμως δεν αναπτύσσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.[6][7] Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν το κάπνισμα, αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, τη λήψη αντισυλληπτικών, την έναρξη των σεξουαλικών επαφών σε νεαρή ηλικία και το σεξ με πολλούς συντρόφους, αλλά αυτοί είναι λιγότερο σημαντικοί.[1][8] Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας συνήθως αναπτύσσεται από προκαρκινοματοειδείς αλλοιώσεις μέσα σε 10 με 20 χρόνια.[6] Υπάρχουν λίγοι τύποι καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Περίπου το 90% είναι πλακώδη καρκινώματα, το 10% είναι αδενοκαρκινώματα και ένας μικρός αριθμός είναι άλλοι τύποι.[8] Η διάγνωση γίνεται συνήθως με προληπτική δοκιμασία ελέγχου και στη συνέχεια με βιοψία. Στην συνέχεια γίνεται ιατρική απεικόνιση για να βρεθεί εαν ο καρκίνος έχει επεκταθεί ή όχι.[1]
Τα εμβόλια έναντι του HPV προστατεύουν ένα δύο υψηλού κινδύνου στελεχών της οικογένειας ιών και μπορούν να προλαμβάνουν μέχρι το 65 με 75% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας.[9][10] Καθώς υπάρχει ακόμη κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου, οι κατευθυντήριες οδηγιές συνιστούν τη τακτική λήψη επιχρισμάτων Παπ (τεστ Παπ).[9] Άλλες μέθοδοι πρόληψης είναι η χρήση προφυλακτικών κατά το σεξ.[11] Η προληπτική δοκιμασία ελέγχου γίνεται με τη χρήση του τεστ Παπ ή αιθανικού οξέος και μπορεί να αναγνωρίσει προκαρκινωμάτωδεις αλλοιώσεις οι οποίες όταν θεραπεύονται προλαμβάνουν την ανάπτυξη καρκίνου.[12] Η θεραπεία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας περιλαμβάνει το συνδυασμό χειρουργείου, χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.[1] Η πενταετής επιβίωση στις ΗΠΑ είναι 68%.[13] Η κατάληξη όμως σε μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το πόσο νωρίς εντοπίστηκε ο καρκίνος.[8]
Παγκοσμίως, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι η τέταρτη πιο κοινή μορφή καρκίνου και η τέταρτη πιο κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες.[6] Το 2012 υπολογίστηκε ότι υπήρχαν 528.000 περιστατικά καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και 266.000 θάνατοι.[12] Αυτό είναι περίπου το 8% των συνολικών θανάτων από καρκίνο.[14] Περίπου το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας συμβαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες.[6] Στις χώρες με χαμηλό εισόδημα είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου από καρκίνο.[12] Στις ανεπτυγμένες χώρες, η ευρεία χρήση προληπτικών δοκιμασιών ελέγχου έχει μειώσει δραματικά τις περιπτώσεις των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας.[15] Στην ιατρική έρευνα, η πιο διάσημη κυτταρική σειρά, γνωστή ως HeLa αναπτύχθηκε από κύτταρα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μιας γυναίκας που ονομαζόταν Ενριέτα Λακς.[16]