Μικροκεφαλία

Υπάρχουν διάφορα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν στα παιδιά. Τα βρέφη με μικροκεφαλία γεννιούνται είτε με φυσιολογικό είτε με μειωμένο μέγεθος κεφαλής.^[9] Στη συνέχεια, το κεφάλι αποτυγχάνει να αναπτυχθεί, ενώ το πρόσωπο συνεχίζει να αναπτύσσεται με φυσιολογικό ρυθμό, δημιουργώντας ένα παιδί με μικρό κεφάλι και μέτωπο που υποχωρεί, και χαλαρό, συχνά ζαρωμένο τριχωτό της κεφαλής.^[10] Καθώς το παιδί μεγαλώνει, η μικρότητα του κρανίου γίνεται πιο εμφανής, αν και ολόκληρο το σώμα είναι επίσης συχνά λιποβαρές και μικρότερο.^[9]

Η σοβαρή διαταραχή της νοητικής ανάπτυξης είναι συχνή, αλλά οι διαταραχές στις κινητικές λειτουργίες μπορεί να εμφανιστούν αργότερα στη ζωή.^[9] Τα προσβεβλημένα νεογέννητα έχουν γενικά εντυπωσιακά νευρολογικά ελαττώματα και επιληπτικές κρίσεις.^[9] Η ανάπτυξη των κινητικών λειτουργιών και της ομιλίας μπορεί να καθυστερήσει. Η υπερκινητικότητα και η διανοητική αναπηρία είναι κοινές, αν και ο βαθμός του καθενός ποικίλλει. Μπορεί επίσης να εμφανιστούν σπασμοί. Η κινητική ικανότητα ποικίλλει, από αδεξιότητα σε μερικούς έως σπαστική τετραπληγία σε άλλους.^[11]

Η μικροκεφαλία είναι τύπος κεφαλικής διαταραχής. Έχει ταξινομηθεί σε δύο τύπους με βάση την έναρξη:^[12]

• Μεμονωμένη
  1. Οικογενής (αυτοσωμική υπολειπόμενη) μικροκεφαλία^[13]
  2. Αυτοσωμική επικρατούσα μικροκεφαλία^[14][15]
  3. Φυλοσύνδετη μικροκεφαλία^[13]
  4. Χρωμοσωμική (ισορροπημένες αναδιατάξεις και δακτυλιοειδές χρωμόσωμα)
• Σύνδρομα
  • Χρωμοσωμική
    1. Σύνδρομο Πολωνίας^[16]
    2. Σύνδρομο Ντάουν^[17]
    3. Σύνδρομο Ένρουαρντς^[18]
    4. Σύνδρομο Πατάου^[19]
    5. Μη ισορροπημένες ανακατατάξεις
  • Συνεχής γονιδιακή διαγραφή
    1. Διαγραφή 4p (σύνδρομο Wolf-Hirschhorn)
    2. Διαγραφή 5p (Cri-du-chat)
    3. 7q11.23 διαγραφή (σύνδρομο Ουίλιαμς)
    4. Διαγραφή 22q11 (σύνδρομο DiGeorge)
• Μεμονωμένα γονιδιακά ελαττώματα
  1. Σύνδρομο Smith–Lemli–Opitz
  2. Σύνδρομο Seckel
  3. Σύνδρομο Cornelia de Lange
  4. Ολοπροσεγκεφαλία
  5. Πρωτοπαθής μικροκεφαλία 4^[20]
  6. Σύνδρομο Wiedemann-Steiner
• Επίκτητη
  • Διασπαστικοί τραυματισμοί
    1. Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο^[21]
    2. Αιμορραγικό εγκεφαλικό^[21]
    3. Θάνατος μονοζυγωτικού διδύμου
  • Κάθετα μεταδιδόμενες λοιμώξεις
    1. Συγγενής λοίμωξη από κυτταρομεγαλοϊό^[22]
    2. Τοξοπλάσμωση^[22]
    3. Σύνδρομο συγγενούς ερυθράς^[22]
    4. Συγγενές σύνδρομο ανεμοβλογιάς^[22]
    5. Ιός Ζίκα (βλ. Πυρετός Ζίκα)^[23]
  • Φάρμακα
    1. Εμβρυϊκό σύνδρομο υδαντοΐνης^[22]
    2. Εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο^[22]
• Άλλοι
  1. Έκθεση της μητέρας σε ακτινοβολία
  2. Μητρικός υποσιτισμός^[22]
  3. Μητρική φαινυλκετονουρία^[22]
  4. Κακώς ελεγχόμενος διαβήτης κύησης
  5. Υπερθερμία
  6. Μητρικός υποθυρεοειδισμός
  7. Πλακουντική ανεπάρκεια
  8. Κρανιοσυνοστέωση^[22]

• Γενετική
  • Εγγενείς διαταραχές μεταβολισμού
    1. Συγγενής διαταραχή της γλυκοζυλίωσης^[24]
    2. Μιτοχονδριακές διαταραχές^[25]
    3. Υπεροξισωματική διαταραχή^[26]
    4. Ελάττωμα μεταφορέα γλυκόζης^[27]
    5. Νόσος Menkes
    6. Συγγενείς διαταραχές του μεταβολισμού των αμινοξέων^[28]
    7. Οργανική οξαιμία^[29]
• Σύνδρομα
  • Συνεχής γονιδιακή διαγραφή
    1. 17p13.3 διαγραφή ( σύνδρομο Miller-Dieker )^[30]
  • Μεμονωμένα γονιδιακά ελαττώματα
    1. Σύνδρομο Ρετ (κυρίως κορίτσια)
    2. Σύνδρομο θραύσης Nijmegen
    3. Φυλοσύνδετη λισενεγκεφαλία με μη φυσιολογικά γεννητικά όργανα
    4. Σύνδρομο Aicardi–Goutières
    5. Αταξία τελαγγειεκτασία
    6. σύνδρομο Cohen
    7. Σύνδρομο Cockayne
• Επίκτητη
  • Διασπαστικοί τραυματισμοί
    1. Τραυματική εγκεφαλική βλάβη^[31]
    2. Υποξική-ισχαιμική εγκεφαλοπάθεια^[22]
    3. Ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο^[21]
    4. Αιμορραγικό εγκεφαλικό^[21]
  • Λοιμώξεις
    1. Συγγενής εγκεφαλοπάθεια HIV^[32]
    2. Μηνιγγίτιδα^[33]
    3. Εγκεφαλίτιδα^[34]
  • Τοξίνες
    • Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια^[35]
  • Στέρηση
    1. Υποθυρεοειδισμός^[36]
    2. Αναιμία^[37]
    3. Συγγενείς καρδιοπάθειες^[38]
    4. Υποσιτισμός^[39]

Οι γενετικές μεταλλάξεις προκαλούν τις περισσότερες περιπτώσεις μικροκεφαλίας.^[2] Έχουν βρεθεί σχέσεις μεταξύ αυτισμού, διπλασιασμού γονιδίων και μακροκεφαλίας. Από την άλλη, βρεθεί μια σχέση μεταξύ σχιζοφρένειας, διαγραφών γονιδίων και μικροκεφαλίας.^[40][41][42] Αρκετά γονίδια έχουν χαρακτηριστεί γονίδια «MCPH», από τη μικροκεφαλίνη (MCPH1), με βάση τον ρόλο τους στο μέγεθος του εγκεφάλου και στα πρωτογενή σύνδρομα μικροκεφαλίας όταν μεταλλάσσονται. Εκτός από τη μικροκεφαλίνη, αυτές οι πρωτεΐνες περιλαμβάνουν τις WDR62 ( MCPH2 ), CDK5RAP2 ( MCPH3 ), KNL1 ( MCPH4 ), <i id="mwAYs">ASPM</i> ( MCPH5 ), CENPJ ( MCPH6 ), STIL ( MCPH7 ), CEP135 ( MCPH8 ), CEP152 ( MCF31 ) ), PHC1 ( MCPH11 ) και CDK6 ( MCPH12 ).^[4] Επιπλέον, έχει καθιερωθεί συσχέτιση μεταξύ κοινών γενετικών παραλλαγών σε γνωστά γονίδια μικροκεφαλίας (όπως MCPH1 και CDK5RAP2 ) και φυσιολογικής διακύμανσης στη δομή του εγκεφάλου όπως μετράται με μαγνητική τομογραφία (MRI) — κυρίως της επιφάνειας του φλοιού του εγκεφάλου και του συνολικού εγκεφαλικού όγκου.^[43]

Η εξάπλωση του ιού Ζίκα που μεταδίδεται από τα κουνούπια του γένους Αηδής έχει κατηγορηθεί για την αύξηση περιστατικών συγγενούς μικροκεφαλίας από τη Διεθνή Εταιρεία Λοιμωδών Νοσημάτων και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ.^[44] Ο Ζίκα μπορεί να μεταδοθεί από μια έγκυο γυναίκα στο έμβρυό της. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε άλλες σοβαρές εγκεφαλικές δυσπλασίες και γενετικές ανωμαλίες.^{[45][46][47][48]} Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο New England Journal of Medicine τεκμηρίωσε μια περίπτωση στην οποία βρήκαν στοιχεία για τον ιό Ζίκα στον εγκέφαλο ενός εμβρύου που εμφάνιζε τη μορφολογία μικροκεφαλίας.^[49]

Μετά τη ρίψη των ατομικών βομβών «Little Boy» στη Χιροσίμα και «Fat Man» στο Ναγκασάκι, αρκετές γυναίκες κοντά στο σημείο μηδέν που ήταν έγκυες εκείνη την εποχή γέννησαν παιδιά με μικροκεφαλία.^[50] Η μικροκεφαλία ήταν παρούσα σε 7 παιδιά από μια ομάδα 11 εγκύων γυναικών που βρίσκονταν στην 11η-17η εβδομάδα κύησης που επέζησαν από την έκρηξη και βρίσκονταν σε απόσταση λιγότερη από 1,2 χιλιομέτρων από το σημείο μηδέν.^[51] Λόγω της γειτνίασής τους με τη βόμβα, τα παιδιά των εγκύων γυναικών στη μήτρα έλαβαν βιολογικά σημαντική δόση ακτινοβολίας που ήταν σχετικά υψηλή λόγω της μαζικής παραγωγής νετρονίων της βόμβας Little Boy.^[51] Οι ερευνητές μελέτησαν 286 επιπλέον παιδιά που ήταν στη μήτρα κατά τη διάρκεια των ατομικών βομβαρδισμών και μετά από ένα χρόνο διαπίστωσαν ότι αυτά τα παιδιά είχαν υψηλότερη συχνότητα μικροκεφαλίας και νοητικής υστέρησης.^[52][51]

Η μικροκεφαλία γενικά οφείλεται στο μειωμένο μέγεθος του μεγαλύτερου μέρους του ανθρώπινου εγκεφάλου, του εγκεφαλικού φλοιού και η κατάσταση μπορεί να προκύψει κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη λόγω ανεπαρκούς πολλαπλασιασμού των νευρικών βλαστοκυττάρων, μειωμένης ή πρόωρης νευρογένεσης, θανάτου νευρικών βλαστοκυττάρων ή νευρώνων, ή συνδυασμό αυτών των παραγόντων.^[53] Έρευνα σε ζωικά μοντέλα όπως τα τρωκτικά έχει βρει πολλά γονίδια που απαιτούνται για τη φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, τα γονίδια του μονοπατιού Notch ρυθμίζουν την ισορροπία μεταξύ του πολλαπλασιασμού των βλαστοκυττάρων και της νευρογένεσης στο στρώμα των βλαστοκυττάρων που είναι γνωστή ως κοιλιακή ζώνη και οι πειραματικές μεταλλάξεις πολλών γονιδίων μπορούν να προκαλέσουν μικροκεφαλία σε ποντίκια,^[54] παρόμοια με την ανθρώπινη μικροκεφαλία.^[55][56] Οι μεταλλάξεις του ανώμαλου γονιδίου που σχετίζεται με την μικροκεφαλία (ASPM) σχετίζονται με τη μικροκεφαλία στους ανθρώπους και έχει αναπτυχθεί ένα μοντέλο νοκ-άουτ σε κουνάβια που εμφανίζουν σοβαρή μικροκεφαλία.^[57] Επιπλέον, ιοί όπως ο κυτταρομεγαλοϊός (CMV) ή ο Ζίκα έχει αποδειχθεί ότι μολύνουν και σκοτώνουν το πρωτεύον βλαστικό κύτταρο του εγκεφάλου - το ακτινογλοιακό κύτταρο, με αποτέλεσμα την απώλεια των μελλοντικών θυγατρικών νευρώνων.^[58][59] Η σοβαρότητα της κατάστασης μπορεί να εξαρτάται από τη χρονική στιγμή της μόλυνσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 

Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για τη μικροκεφαλία.^[2] Η θεραπεία είναι συμπτωματική και υποστηρικτική.^[2] Επειδή ορισμένες περιπτώσεις μικροκεφαλίας και τα συναφή συμπτώματά της μπορεί να είναι αποτέλεσμα ανεπάρκειας αμινοξέων, η θεραπεία με αμινοξέα σε αυτές τις περιπτώσεις έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει συμπτώματα όπως επιληπτικές κρίσεις και καθυστερήσεις στην κινητική λειτουργία.^[60]

Άνθρωποι με μικρά κεφάλια εμφανίζονταν ως δημόσιο θέαμα στην αρχαία Ρώμη.^[61]

Τα άτομα με μικροκεφαλία πωλούνταν μερικές φορές σε σόου με φρικιά στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη τον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλά από αυτά παρουσιάστηκαν ως διαφορετικά είδη (π.χ. "άνθρωπος μαϊμού") και περιγράφηκαν ως ο χαμένος κρίκος.^[62]