Arkeano
eono, antaŭ proterozoiko; ĉ. 4,0–2,5 milionoj da jaroj antaŭe
| eono | erao | periodo | p | d |
|---|---|---|---|---|
| fanerozoiko | kenozoiko | kvaternaro | 3 | 3 |
| neogeno | 23 | 20 | ||
| paleogeno | 66 | 43 | ||
| mezozoiko | kretaceo | 145 | 79 | |
| ĵurasio | 201 | 56 | ||
| triaso | 252 | 51 | ||
| paleozoiko | permio | 299 | 47 | |
| karbonio | 359 | 60 | ||
| devonio | 419 | 60 | ||
| silurio | 443 | 24 | ||
| ordovicio | 485 | 42 | ||
| kambrio | 541 | 56 | ||
| proterozoiko | 2500 | 1959 | ||
| arĥaiko | 4000 | 1500 | ||
| hadaiko | 4600 | 600 | ||
Arkeano (arĥaiko, archaikum , arĥeozikum, arĥeoziko, arkeoziko) estas la unua periodo de la geologia erao, antaŭkambria epoko (4600-570 milionoj).
La arkeano komenciĝis antaŭ ĉirkaŭ kb. 3,8 miliardoj da jaroj per elformiĝo de la tera surfaco kaj daŭris ĝis antaŭ 2,5 miliardoj da jaroj, ĝis komenco de la proterozoiko. Dum tiu terhistoria epoko aperis ankaŭ la tera atmosfero, hidrosfero, organikaj kombinaĵoj (kiel ekz. proteino)
Meze de la arkeana epoko aperis la plej fruaj kaj primitivaj organismoj de la vivo (unuĉeluloj), la bakterioj kaj la cianobakterioj (ĉ. 3,5 md.).
La transfomiĝintaj magmaj rokoj de la arkeano estas troveblaj sur ĉiu kontinento.
🔥 Top keywords: Vikipedio:ĈefpaĝoSpecialaĵo:SerĉiCarles Puigdemont i Casamajó14-a de junio17-a de septembro25-a de majo28-a de marto18-a de junioMarie-AntoinetteSpecialaĵo:Lastaj ŝanĝojEsperantoPortalo:KomunumoHelpo:EnhavoVikipedio:KontaktojVikipedioDigesta sistemoVikipedio:AktualaĵojMichael JacksonDua MondmilitoVikipedio:Bonvenon al VikipedioVikipedio:MalgarantioMichael BeckerDigestadoVikipedio:DiskutejoKrystyna Łuczak-SurówkaHelpo:Alŝuti dosieron11-a de junioWilhelm HegelerDobra (Satu Mare)Juan Antonio VillacañasȘugagVikipedio:AdministrantojBirdumoŜablono:RomSerĉilo-optimumigoKategorio:Vilaĝoj de RumanioFelix EpsteinUzanto:DominikPornhub