Vevey

Vevey situas sur 383 m super marnivelo, 18 km rektlinie sudokcidente de la kantona ĉefurbo Laŭzano (Lausanne). La urbo etendiĝas ĉe la suda rando de la monto Mont Pèlerin, laŭlonge de la bordo de Lago Lemano, la tiel nomita Vaŭda Riviero, kaj la suda rando de la Vaŭdaj Alpoj. En Vevey la rivero Veveyse alfluas al la Lago Lemano^[2].

La teritorio de la komunumo etendiĝas sur areo de 2,38 km², de kiuj 4,6% estas kovritaj de arbaro, 2,9% servas por agrikulturo kaj 89,5% por setlado.^[3]

La komunumo Vevey limas en noro al Corsier-sur-Vevey, en oriento al Saint-Légier-La Chiezaz, en sudoriento al La Tour-de-Peilz, en sudo al la Lago Lemano, kaj en okcidento al Corseaux.

Tra Vevey pasas la kantona ĉefvojo n-ro 9 de Laŭzano al Sempiono-Pasejo kaj komenciĝas la kantona ĉefvojo n-ro 12 al Friburgo kaj Berno. Tra la urbo pasas la svisa aŭtovojo A9, de kiu en nordo de la urbo disbranĉiĝas la svisa aŭtovojo A12. La komunumo disponas pri alveturejoj al ambaŭ aŭtovojoj. La stacidomo de Vevey estas fervojnodo inter la trajnlinio de Laŭzano al Brigo kaj diversaj regionaj trajnlinioj kaj funikularo al Monto Pélerin. Krome la urbo disponas pri loka busreto.

Kun 17.109 loĝantoj (fine de 2006) Vevey apartenas al la plej grandaj komunumoj de la kantono Vaŭdo; estas la dua plej granda urbo de la aglomeraĵo Vevey-Montreux, kiu entute havas ĉirkaŭ 70.000 loĝantojn. 77,3 % de la loĝantoj estas franc-parolantaj, 5,3 % ital-parolantaj kaj 3,7 % portugal-parolantaj (stato 2000). La loĝantaro de Vevey precipe forte kreskis en la jaroj inter 1940 ĝis 1970. Komence de la 1970-aj jaroj ĝi atingis ĝisnunan maksimumon kun ĉirkaŭ 18.000.

La granda plejmulto de la loĝantoj de Vevey estas kristanoj. Dum la censo en 2000 ĉirkaŭ 40% estis rom-katolikaj kaj preskaŭ 30% reformitaj. Pli ol 10% apartenas al alia religio, ĉirkaŭ 20% estas senkonfesiaj. En 1980 ankoraŭ pli ol 90 procentoj de la loĝantoj estis kristanoj^[4]

De la unua duono de la 19-a jarcento Vevey, simile kiel Montreux, rapide disvolviĝis al grava turisma urbo. La unua granda hotelo malfermita en 1842 estis la „Hôtel des Trois Couronnes“ (Hotelo de la Tri Kronoj); en 1867 kaj en 1868 sekvis la „Grand Hôtel de Vevey“ kaj la „Hôtel du Lac“. Grave por la disvolviĝo de la turismo estis trafikaj konektoj realigitaj en la dua duono de la 19-a jarcento: Pro la konstruo de la fervoja linio en 1861, la riparoj de la stratoj kaj la konstruo de ŝip-albordiĝejoj la urbo de nun estis pli facile atingebla eĉ por eksterlandaj gastoj. Plian antaŭenpuŝon kaŭzis la konstruo de montaraj fervojoj al Mont Pèlerin kaj la panoramejo Les Pléiades mallonge post 1900. Plia turista altiraĵo precipe estas la urba promenejo laŭlonge de la tuta lago-bordo ĝis Montreux. Ĝi estas rigardata kiel la plej bela de Svislando.

Charlie CHAPLIN loĝis dum jardekoj ekde 1953, en Corsier-sur-Vevey en "Manoir de Ban", vilao en parko.En sia filmo "La Granda Diktatoro" (1940) li uzis esperantajn vortojn kiel "Panvendejo", "Buĉisto" sur la stratoj en la filmo, do esperanto estis de li konata. En 2012 esperantistoj en Vevey provis trovi skribitajn fontojn de tiu esploro lia; ili eĉ rilatis kun la Chaplin fonduso en Parizo. La respondo estas: ne estas leteroj, tekstoj, konkretaj dokumentoj. Do oni povas konjekti, ke aŭ Chaplin prenis vortaron kaj ĉerpis la vortojn el ĝi, aŭ sidis kun esperantisto(j) en publika loko en Kalifornio, kie li loĝis, kaj ricevis tiel la bezonatajn indikojn por sia filmo.

Alia famulo estis hungara komponisto Ede Poldini kaj la nehungara oficiro kaj mecenato Aimé von Palézieux-Falconnet.

En 2012 Vevey gastigis la Ĝeneralan Kunvenon de Svisa Esperanto-Societo. Dum tuta monato aprilo vidiĝis ekspozicio pri Esperanto en Magasins du Monde.

• Vevey (stacidomo)
• Vevey-Funi (stacidomo)
• Vevey Vignerons (stacidomo)
• Gilamont (stacidomo)

• Oficiala retejo de la urbo Vevey (en la franca)
• Elaeraj rigardoj sur Vevey
• Kastelo Vevey
• Retejo de la turisma regiono Montreŭ-Vevey Arkivigite je 2007-10-21 per la retarkivo Wayback Machine

• 
  Ĝenerala kunveno de SES 2012 en Vevey
• 
  Ekspozicio en Magasin du Monde okaze de la Ĝenerala Kunveno de SES 2012
• 
  Urbodomo de Vevey
• 
  Sankt-Johana Turo en Vevey
• 
  Malnova urbo de Vevey