ابرقدرت
اَبَرقدرت به کشوری گفته می‌شود که دارای موقعیت ممتازی در روابط بین‌الملل باشد و توانایی اثرگذاری در طرح‌ها و رخدادها در مقیاس جهانی را داشته باشد. به‌طور سنتی ابرقدرت مرحله بالاتر از قدرت بزرگ محسوب می‌شود. آلیس لایمن میلر (استاد رشته امور امنیت ملی در مرکز کارشناسی ارشد نیروی دریایی آمریکا) ابرقدرت را کشوری توصیف می‌کند که دارای توانایی لازم برای اثرگذاری در هر نقطه از جهان باشد؛ حتی در برخی مواقع این توانایی‌ها را برای استفاده در چندین منطقه از جهان به‌طور همزمان داشته باشد و قادر به ایجاد یک هژمونی در جهان باشد.
تاریخ
در تاریخ نخستین بار در اوایل سال ۱۹۴۵ میلادی در طول جنگ جهانی دوم، کشورهای ایالات متحده آمریکا، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و امپراتوری بریتانیا ابرقدرت بودند.
در طول جنگ سرد، امپراتوری بریتانیا در جنگ سوئز از ارتش مصر شکست خورد و از ابرقدرتی ساقط شد. ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مسلط به همه امور جهانی بودند و توانایی تأثیر گذاری گسترده در جهان را داشتند. بعد از پایان جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی فروپاشید.[۱] کارشناسان سیاسی به این نتیجه رسیدند که ایالات متحده آمریکا با توجه به فروپاشی شوروی و برتری همه‌جانبه آن در اموری مثل نظامی، اقتصادی، علمی و سیاسی این کشور تنها ابرقدرت جهان است.[۲] آمریکا در تمام زمینه‌ها مانند حوزه نظامی، اقتصادی، صنعتی، علمی، فضایی، غذایی، سلامت، سیاسی، آموزش و ورزش با اختلاف بر بقیه کشورهای جهان برتری دارد اما این کشور رقیبانی نیز دارد که در عرصه‌های مختلف رقبایی جدی برای آمریکا محسوب می‌شوند.[۳] رقیبان قدرتمندی مانند اتحادیه اروپا، بریتانیا، روسیه،[۴] چین و ژاپن در حوزه‌های اقتصادی، نظامی، علمی و سیاسی می‌توانند برای آمریکا در آینده مشکل ساز باشند و ابرقدرتی این کشور را به چالش بکشند اما کارشناسان بر این عقیده‌اند که هر کدام از این رقیبان فقط در بعضی از حوزه‌ها می‌توانند با آمریکا رقابت کنند؛ مانند روسیه که فقط در عرصه نظامی می‌تواند با آمریکا رقابت کند یا چین که فعلاً در عرصه اقتصادی رقیب امریکاست اما انتظار می‌رود که چین در آینده‌ای نزدیک در حوزه‌های مختلف بتواند با آمریکا رقابت تنگاتنگی داشته باشد ولی در مجموع فعلاً کشور مستقلی نمی‌تواند در تمام معیارها با آمریکا به رقابت بپردازد و این کشورها نیاز به ایجاد پیمان با هم دارند تا بتوانند رقابتی در تمام حوزه‌ها با آمریکا داشته باشند.[۵]
مقایسه آماری
| کشور/اتحادیه | جمعیت[۶][۷] | مساحت (کیلومتر مربع) | تولید ناخالص داخلی (اسمی)[۸] | تولید ناخالص داخلی (برابری قدرت خرید)[۸] | قدرت نظامی، PIR (عدد کوچکتر؛ قدرتمندتر)[۹] | مخارج نظامی (میلیارد دلار بین‌المللی)[۱۰] | شاخص توسعه انسانی[۱۱] | حق وتو | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| (میلیون دلار آمریکا) | سرانه (دلار آمریکا) | (میلیون دلار بین‌المللی) | سرانه (دلار بین‌المللی) | |||||||
 ایالات متحده آمریکا | ۳۳۴٬۸۳۵٬۰۰۰ | ۹٬۸۳۳٬۵۱۷ | ۲۵٬۰۳۵٬۱۶۴ | ۵۹٬۵۰۱ | ۲۲٬۱۳۵٬۳۲۶ | ۶۳٬۰۵۱ | ۰٫۰۷۱۲ | ۷۷۸ | ۰٫۹۲۶ (خیلی بالا) | دارد |
 چین | ۱٬۴۱۱٬۷۵۰٬۰۰۰ | ۹٬۵۹۶٬۹۶۲ | ۱۸٬۳۲۱٬۱۹۷ | ۸٬۶۴۳ | ۲۴٬۱۹۵٬۲۲۲ | ۱۷٬۲۰۶ | ۰٫۰۷۲۲ | ۲۵۲ | ۰٫۷۶۱ (بالا) | دارد |
 اتحادیه اروپا | ۴۵۱٬۰۰۰٬۰۰۰ | ۴٬۳۸۱٬۳۷۶ | ۱۷٬۱۲۷٬۵۳۵ | ۳۸٬۲۵۶ | ۲۲٬۷۷۴٬۱۶۵ | ۴۶٬۸۸۸ | – | ۱۸۶[۱۲] | ۰٫۹۱۱ (خیلی بالا) | (فرانسه) |
 هند | ۱٬۴۲۵٬۰۰۰٬۰۰۰ | ۳٬۲۸۷٬۲۶۳ | ۳٬۴۶۸٬۵۶۶ | ۱٬۹۸۳ | ۱۱٬۳۲۵٬۶۶۹ | ۶٬۲۸۴ | ۰٫۱۰۲۵ | ۷۲٫۹ | ۰٫۶۴۵ (متوسط) | ندارد |
 روسیه | ۱۴۵٬۷۹۵٬۶۱۲ | ۱۷٬۰۹۸٬۲۴۲ | ۲٬۱۳۳٬۰۹۲ | ۱۰٬۶۰۸ | ۴٬۳۴۹٬۴۲۳ | ۲۷٬۳۹۴ | ۰٫۰۷۱۴ | ۶۱٫۷ | ۰٫۸۲۴ (خیلی بالا) | دارد |
 بریتانیا | ۶۷٬۸۴۲٬۰۰۰ | ۲۴۲٬۴۹۵ | ۳٬۱۹۸٬۴۷۰ | ۳۹٬۷۳۵ | ۳٬۱۳۱٬۱۹۹ | ۴۴٬۲۸۸ | ۰٫۱۴۳۵ | ۵۹٫۲ | ۰٫۹۲۲ (خیلی بالا) | دارد |