لیگ برتر خلیج فارس

لیگ حرفه‌ای فوتبال ایران
(تغییرمسیر از لیگ برتر فوتبال ایران)

لیگ برتر خلیج فارس یا لیگ برتر فوتبال ایران مسابقات لیگ حرفه‌ای و بالاترین سطح باشگاهی لیگ فوتبال ایران است که پس از جام آزادگان آغاز به کار کرد و در حال حاضر با حضور ۱۶ تیم برگزار می‌شود. نخستین دورهٔ این رقابت‌ها در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۰ با حضور ۱۴ تیم برگزار شد.

لیگ برتر خلیج فارس
بنیان‌گذاری۱۳۸۰ (۲۳ سال پیش)
کشورایران
کنفدراسیونای‌اف‌سی
دسته‌هابرتر
شمار تیم‌ها۱۶ (از ۹۳–۱۳۹۲)
سطح در مسابقاتسطح اول کشوری
سقوط بهلیگ آزادگان
جام(های) داخلیجام حذفی
سوپر جام
جام(های) بین‌المللیلیگ قهرمانان آسیا
قهرمان کنونیپرسپولیس
(هشتمین قهرمانی)
موفق‌ترین تیمپرسپولیس
(۸ قهرمانی)
پخش تلویزیونی شبکه سه
شبکه ورزش
شبکه جام جم ۱
شبکه جام جم ۲
شبکه جام جم ۳
شبکه‌های استانی
وبگاه
فصل جاری: لیگ برتر فوتبال ایران ۰۳–۱۴۰۲

در این لیگ طی بیست و دو دوره گذشته، تیم‌های پرسپولیس (هشت بار)، سپاهان (پنج بار)، استقلال (چهار بار)، فولاد خوزستان (دو بار) و پاس تهران، سایپا و استقلال خوزستان (هر کدام یک بار) به مقام قهرمانی رسیده‌اند.

در رده‌بندی اعلام شده از سوی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال در سال ۲۰۱۲ این لیگ، به عنوان «سی و ششمین لیگ قدرتمند جهان» و «چهارمین لیگ قدرتمند آسیا» انتخاب شده‌است.[۱] افزون بر این در رده‌بندی اعلام شده توسط این فدراسیون، لیگ برتر ایران رده چهل و هفتم جهان و چهارم آسیا را در قرن ۲۱ میلادی (۲۰۰۱ تا ۲۰۱۲) کسب کرده‌است.[۲]

موفق‌ترین تیم‌ها

بیشترین تعداد قهرمانی در ۲۲ دوره لیگ برتر را به ترتیب تیم‌های پرسپولیس (۸ بار)، سپاهان (۵ بار) و استقلال (۴ بار) داشته‌اند. همچنین، بیشترین حضور در سه تیم بالای جدول را به ترتیب تیم‌های استقلال (۱۷ بار)، پرسپولیس (۱۳ بار) و سپاهان (۱۱ بار) داشته‌اند. فهرست ۱۰ تیم برتر این مسابقات به لحاظ تعداد قهرمانی و سپس تعداد مقام‌های کسب‌شده، به شرح زیر است:

#تیمقهرمانینایب قهرمانیسومی
۱
پرسپولیس۸ (۸۱–۱۳۸۰، ۸۷–۱۳۸۶، ۹۶–۱۳۹۵، ۹۷–۱۳۹۶، ۹۸–۱۳۹۷، ۹۹–۱۳۹۸، ۰۰–۱۳۹۹، ۰۲–۱۴۰۱)۳ (۹۳–۱۳۹۲، ۹۵–۱۳۹۴، ۰۱–۱۴۰۰)۲ (۸۲–۱۳۸۱، ۸۶–۱۳۸۵)
۲
سپاهان۵ (۸۲–۱۳۸۱، ۸۹–۱۳۸۸، ۹۰–۱۳۸۹، ۹۱–۱۳۹۰، ۹۴–۱۳۹۳)۴ (۸۷–۱۳۸۶، ۹۸–۱۳۹۷، ۰۰–۱۳۹۹، ۰۲–۱۴۰۱)۲ (۹۲–۱۳۹۱، ۰۱–۱۴۰۰)
۳
استقلال۴ (۸۵–۱۳۸۴، ۸۸–۱۳۸۷، ۹۲–۱۳۹۱، ۰۱–۱۴۰۰)۵ (۸۱–۱۳۸۰، ۸۳–۱۳۸۲، ۹۰–۱۳۸۹، ۹۶–۱۳۹۵، ۹۹–۱۳۹۸)۸ (۸۴–۱۳۸۳، ۸۹–۱۳۸۸، ۹۱–۱۳۹۰، ۹۵–۱۳۹۴، ۹۷–۱۳۹۶، ۹۸–۱۳۹۷، ۰۰–۱۳۹۹، ۰۲–۱۴۰۱)
۴
فولاد۲ (۸۴–۱۳۸۳، ۹۳–۱۳۹۲)۳ (۸۱–۱۳۸۰، ۸۳–۱۳۸۲، ۹۹–۱۳۹۸)
۵
پاس تهران۱ (۸۳–۱۳۸۲)۲ (۸۲–۱۳۸۱، ۸۵–۱۳۸۴)
۶
سایپا۱ (۸۶–۱۳۸۵)۱ (۸۵–۱۳۸۴)
۷
استقلال خوزستان۱ (۹۵–۱۳۹۴)
۸
ذوب‌آهن۴ (۸۴–۱۳۸۳، ۸۸–۱۳۸۷، ۸۹–۱۳۸۸، ۹۷–۱۳۹۶)۱ (۹۰–۱۳۸۹)
۹
تراکتور۳ (۹۱–۱۳۹۰، ۹۲–۱۳۹۱، ۹۴–۱۳۹۳)۱ (۹۶–۱۳۹۵)
۱۰
استقلال اهواز۱ (۸۶–۱۳۸۵)
۱۱
نفت تهران۲ (۹۳–۱۳۹۲)، (۹۴–۱۳۹۳)
۱۲
صبای قم۱ (۸۷–۱۳۸۶)
۱۲
مس کرمان۱ (۸۸–۱۳۸۷)

آمار تماشاگران

#تیم میزباننتیجهتیم مهمانورزشگاهتعداد تماشاگر
۱استقلال۳–۰برق شیرازاستادیوم آزادی[۳]۱۱۵/۰۰۰
۲استقلال۱–۲داماش گیلاناستادیوم آزادی۱۰۰/۰۰۰
۳استقلال۰–۰نفت مسجد سلیماناستادیوم آزادی۱۰۰/۰۰۰
۴پرسپولیس۴–۰پدیده مشهداستادیوم آزادی۱۰۰/۰۰۰
۵استقلال۱–۰پرسپولیساستادیوم آزادی۱۰۰/۰۰۰
۶تراکتور۲–۴استقلالاستادیوم یادگار امام تبریز۱۰۰/۰۰۰
۷سپاهان۲–۰مس رفسنجاناستادیوم نقش جهان اصفهان۸۷/۰۰۰
۸پرسپولیس۲–۱راه‌آهناستادیوم آزادی۷۵/۰۰۰
۹استقلال۱–۰پدیده مشهداستادیوم آزادی۶۸/۰۰۰
۱۰تراکتور۰–۰فجرسپاسیاستادیوم یادگار امام تبریز۶۵/۰۰۰

تیم‌ها

شمار

شمار تیم‌ها در ادوار لیگ برتر
ازتاتعداد دورهشمار تیم‌ها
۱۳۸۰۱۳۸۳۳۱۴
۱۳۸۳۱۳۸۶۳۱۶
۱۳۸۶۱۳۹۲۶۱۸
۱۳۹۲تاکنون۹۱۶

تیم‌های کنونی

۱۶ تیم زیر در دوره بیست و دوم (فصل ۰۳–۱۴۰۲) حاضر هستند.


استانتعداد تیم‌ها
تهران۴استقلال، پرسپولیس، پیکان، هوادار
خوزستان۳صنعت نفت، فولاد، استقلال خوزستان
کرمان۲گل‌گهر سیرجان، مس رفسنجان
اصفهان۲ذوب‌آهن، سپاهان
مازندران۱نساجی
مرکزی۱آلومینیوم
آذربایجان شرقی۱تراکتور
گیلان۱ملوان
قزوین۱شمس آذر

جدول کلی

نکات:
۱- گل‌های بازی‌هایی که نتایجش با رای کمیته انضباطی تعیین شده‌است در جدول لحاظ نشده‌است. ۲- کسر امتیازهای انضباطی در مجموع امتیازها لحاظ نشده‌است.

۲- تیم‌های استقلال، پرسپولیس، سپاهان و ذوب‌آهن، چهار تیمی هستند که پیشینه حضور در همه ادوار لیگ برتر را دارند.[۵][۶]

به روز رسانی: تا پایان بیست و دومین دوره لیگ برتر

منبع:[۷][عدم مطابقت با منبع]

پایان فصل

لیگ برتر

نحوه برگزاری و حامیان مالی

رقابت‌ها

از دورهٔ سیزدهم لیگ برتر به بعد، ۱۶ تیم در این رقابت‌ها حاضر هستند، که به‌صورت رفت و برگشت در زمین خودی و حریف به میدان می‌روند، به این ترتیب هر تیم ۳۰ بازی انجام خواهد داد. پیروزی در هر دیدار سه امتیاز و تساوی یک امتیاز برای تیم میزبان و یک امتیاز برای تیم میهمان دارد، در حالی که برای شکست امتیازی در نظر گرفته نمی‌شود. به این ترتیب هر تیمی که بیشترین امتیاز را در طول فصل کسب کند به‌عنوان قهرمان شناخته می‌شود، و دو تیم پایانی جدول رده‌بندی به لیگ آزادگان سقوط می‌کنند.همچنین در مواردی که امتیازها مساوی شوند تفاضل گل و در صورت برابر بودن مقدار تفاضل گل، تعداد گل‌های زده ترتیب جدول رده‌بندی را مشخص می‌کند.

گزینش برای لیگ قهرمانان آسیا

  • از سال ۱۳۸۷ تا سال ۱۳۹۰ چهار تیم از ایران به‌طور مستقیم در مرحلهٔ گروهی لیگ قهرمانان آسیا حضور داشتند.
  • در سال ۱۳۹۰ چهار سهمیهٔ مستقیم ایران، به دو سهمیهٔ مستقیم و دو سهمیه در پلی‌آف تغییر یافت.
  • در سال ۱۳۹۱ سهمیه‌های ایران به سه سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیهٔ پلی‌آف تغییر پیدا کرد.
  • در سال ۱۳۹۷ سه سهمیهٔ مستقیم و یک سهمیهٔ پلی‌آف ایران، به دو سهمیهٔ مستقیم و دو سهمیه در پلی‌آف تغییر یافت.

حامیان مالی

نشان‌واره

پوشش تصویری

شبکهٔ سه صدا و سیمای ایران به همراه شبکه ماهواره‌ای جام جم، شبکه ورزش و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و همچنین شبکه‌های استانی اقدام به پخش زنده این رقابت‌ها می‌کنند.همچنین پخش آنلاین مسابقات لیگ برتر توسط سایت صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و سایت تلوبیون صورت می‌گیرد.[۸]

بازیکنان

بازیکنان خارجی

هر تیم به‌طور همزمان اجازه استفاده از چهار بازیکن خارجی در هر یک از دیدارهای لیگ خلیج فارس را دارد و در صورت استفاده بیش از چهار بازیکن، از طرف سازمان لیگ برتر و کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران متخلف اعلام شده و جریمه می‌شود. از آغاز دورهٔ هشتم و نهم لیگ، بستن قرارداد جدید با دروازه‌بان‌های خارجی ممنوع اعلام شده بود، اما به دلیل انتقادات فراوان کارشناسان فوتبال و درخواست تعداد زیادی از مربیان تیم‌های لیگ برتری برای تغییر این قانون، از ابتدای دورهٔ دوازدهم لیگ برتر به بعد، سازمان لیگ برتر فوتبال با ایجاد تغییراتی در این قانون، ضمن موافقت با درخواست مربیان مبنی بر لغو ممنوعیت جذب دروازه‌بان خارجی، تیم‌های لیگ برتری را ملزم به جذب دروازه‌بان‌های ملی‌پوش خارجی کرد.

در آغاز دوره بیستم تیم‌ها حق بستن قرارداد با بازیکنان جدید خارجی را نداشتند و فقط با بازیکنان خارجی فصل قبل خود می‌توانستند فصل را شروع کنند.

محرومیت

هر بازیکن بلافاصله بعد از دریافت چهار کارت زرد یا یک کارت قرمز در طی یک دوره از برگزاری رقابت‌ها مشمول محرومیت از حضور در دیدار بعدی می‌گردد و در صورت ایجاد تشنج یا درگیری‌های شدید در میدان‌های فوتبال به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال احضار شده و در شرایطی که توضیحاتش به این کمیته قابل قبول و منطقی نباشد، مشمول جریمه‌های دیگری (از قبیل جریمه‌های نقدی و محرومیت از چند بازی بعدی) نیز می‌گردد. اگر بازیکنی در آخرین بازی فصل کارت قرمز دریافت کند اولین بازی فصل بعدی را از دست خواهد داد ولی کارت‌های زرد به فصل بعدی موکول نمی‌شود.در ادوار گذشته محرومیت با تعداد کارت زرد متفاوت بوده‌است که در جدول زیر به آن پرداخته شده‌است.

نتایج خاص

بازی‌های برگزار نشده و نیمه تمام

آمارها

باشگاه‌های قهرمان به تفکیک فصول

برترین گلزنان لیگ برتر فوتبال ایران

آقای گل‌های لیگ برتر

مربیان قهرمان

بازیکنان قهرمان

قهرمانی‌های متوالی

تیم فوتبال پرسپولیس با پنج قهرمانی متوالی و تیم فوتبال سپاهان با سه قهرمانی متوالی، از رکورداران قهرمانی متوالی در ادوار لیگ ایران هستند.

جدول رکورد داران قهرمانی‌های متوالی ادوار لیگ فوتبال ایران

#تیمدو قهرمانی متوالیسه قهرمانی متوالیچهار قهرمانی متوالیپنج قهرمانی متوالی
۱پرسپولیس تهران۳۰۰۱
۲سپاهان اصفهان۰۱۰۰
۳پاس تهران۲۰۰۰
۴سایپا۱۰۰۰

قهرمانی زود هنگام

#تیمفصلتعداد هفته‌های باقی مانده
۱پرسپولیس تهران۱۳۹۸–۹۹۴
۲سپاهان اصفهان۱۳۸۱–۸۲۳
۳پرسپولیس تهران۱۳۹۵–۹۶
۴۱۳۹۶–۹۷
۵استقلال تهران۱۴۰۰–۰۱

تفکیک دوره‌ها بر اساس میانگین گل

تا پایان بیست و دومین دوره لیگ برتر ۴٬۶۶۲ بازی در این مسابقات انجام شده و ۱۲٬۲۳۶ گل به ثمر رسیده‌است که میانگین ۲٫۶۲ گل در هر بازی می‌باشد. به‌جز دوره هجدهم، بیستم و بیست و یکم لیگ برتر در بقیه ادوار لیگ، میانگین به ثمر رسیدن حداقل دو گل در این بازی‌ها به ثبت رسیده‌است.

#دورهفصلتعداد گلتعداد بازیمیانگین
۱نهم۸۹–۸۸۷۸۲۳۰۶۲٫۵۶
۲هشتم۸۸–۸۷۷۸۱۲٫۵۵
۳سوم۸۳–۸۲۴۵۹۱۸۲۲٫۵۲
۴دهم۹۰–۸۹۷۴۲۳۰۶۲٫۴۲
۵هفتم۸۷–۸۶۷۲۱۳۰۶۲٫۳۶
۶یازدهم۹۱–۹۰۷۲۰۳۰۶۲٫۳۵
۷ششم۸۶–۸۵۵۶۱۲۴۰۲٫۳۴
۸چهارم۸۴–۸۳۵۴۶۲٫۲۸
۹پنجم۸۵–۸۴۵۴۱۲٫۲۵
۱۰دوازدهم۹۲–۹۱۶۸۶۳۰۶۲٫۲۴
۱۱چهاردهم۹۴–۹۳۵۳۶۲۴۰۲٫۲۳
۱۲دوم۸۲–۸۱۴۰۲۱۸۲۲٫۲۱
۱۳هفدهم۹۷–۹۶۵۱۲۲۴۰۲٫۱۳
۱۴شانزدهم۹۶–۹۵۵۰۴۲٫۱۰
۱۵نوزدهم۹۹–۹۸۵۰۳۲٫۱۰
۱۶اول۸۱–۸۰۳۸۱۱۸۲۲٫۰۹
۱۷پانزدهم۹۵–۹۴۵۰۲۲۴۰۲٫۰۹
۱۸سیزدهم۹۳–۹۲۴۹۳۲٫۰۵
۱۹بیست و دوم۰۲–۰۱۴۸۰۲٫۰۰
۲۰بیستم۰۰–۹۹۴۷۶۱٫۹۸
۲۱هجدهم۹۸–۹۷۴۷۴۱٫۹۸
۲۲بیست و یکم۰۱–۰۰۴۳۴۱٫۸۱
مجموع۱۲۲۳۶۵۵۰۲۲٫۲۱

منبع:[۱۵]

تفکیک تیم‌ها بر اساس تعداد بازی گل‌زده

بیشترین تعداد بازی گل‌زده در مجموع ادوار لیگ برتر

در ادوار لیگ برتر استقلال با گلزنی در ۴۹۰ بازی بیش از هر تیمی موفق به گلزنی شده‌است. پرسپولیس نیز با گلزنی در ۴۸۳ بازی در رده دوم این جدول قرار گرفته‌است. تیم‌های سپاهان و ذوب‌آهن هم در رده‌های بعدی این جدول هستند.

#تیمتعداد بازیهایی که گل زده‌اندتعداد گلهای زده
۱استقلال تهران۴۹۰ بازی۱۰۰۰
۲پرسپولیس تهران۴۸۳ بازی۹۵۷
۳سپاهان اصفهان۴۷۱ بازی۹۷۱
۴ذوب‌آهن اصفهان۴۳۰ بازی۷۸۷
۵فولاد خوزستان۴۰۳ بازی۷۱۹
۶سایپا تهران۳۷۲ بازی۶۶۰
۷پیکان تهران۳۰۶ بازی۵۴۷
۸تراکتورسازی تبریز۲۹۳ بازی۵۹۱
۹صبای قم۲۸۸ بازی۴۶۸
۱۰ملوان انزلی۲۷۵ بازی۴۲۴

نکته: در این جدول تیم‌هایی ذکر شده‌اند که حداقل در ۲۵۰ بازی از بازی‌های لیگ برتر موفق به گلزنی شده‌اند.

تفکیک تیم‌ها بر اساس کلین‌شیت

تیم استقلال با ثبت ۲۶۲ کلین‌شیت تا پایان بیستمین و یکمین دوره لیگ برتر بهترین عملکرد را در این زمینه داشته‌است. تیم‌های پرسپولیس و سپاهان هم به‌ترتیب با ۲۵۶ و ۲۵۰ کلین‌شیت در رتبه دوم و سوم این رده‌بندی قرار دارند.

بهترین و بدترین

کسب امتیاز

  • امتیازهای کسر شده لحاظ نشده‌است

منبع:[۱۶]

خط حمله

منبع:[۱۷][۱۸][۱۹]

خط دفاعی

منبع:[۱۷][۲۰][۲۱]

برد

باخت

منبع[۲۳][۲۴]

مساوی

منبع[۲۵]

تفاضل گل

منبع[۲۶]

سریع‌ترین گل‌ها

تاریخ به روز رسانی: ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۲

منبع[۳۲][۳۳][۳۴]

نکته: سریع‌ترین گل تاریخ فوتبال باشگاهی ایران را هادی عبدالله‌زاده در سال ۱۳۷۸ در بازی ابومسلم و ایرسوتر در ثانیه پنج بازی به ثمر رسانده‌است.[۳۴]

داوران

تعداد ۱۱۶ داور بازی‌های لیگ برتر را قضاوت کرده‌اند. ترکی، فغانی و قهرمانی سه داوری هستند که بیش از بقیه داوران بازی‌های این مسابقات را سوت زده‌اند.

#داورانتعداد قضاوت در ادوار لیگ برتر
۲محسن ترکی۲۲۴
۱علیرضا فغانی۲۱۷
۳محسن قهرمانی۱۸۶
۴یداله جهانبازی۱۷۹
۵احمد صالحی۱۶۳
۹مسعود مرادی۱۶۰
۸خداداد افشاریان۱۵۹
۶تورج حق‌وردی۱۵۲
۱۰هدایت ممبینی
۷سعید مظفری‌زاده۱۵۱
۱۱شاهین حاج‌بابایی۱۳۸
۱۲محمود رفیعی۱۳۶
۱۴رحیم رحیمی‌مقدم۱۲۹
۱۳حسین زرگر۱۲۲
۱۵محمدرضا اکبریان۱۱۳
۱۶البرز حاجی‌پور۱۱۰
۱۷مهدی سیدعلی۱۰۷
۱۸اشکان خورشیدی۱۰۳
  • در این لیست داورانی ذکر شده‌اند که حداقل صد بازی در لیگ برتر سوت زده‌اند.

تعداد بیشترین داوری در طول یک فصل از لیگ برتر

#فصلدورهداورانتعداد داوری
۱۹۲–۱۳۹۱دوازدهممحسن قهرمانی۳۰
۲۸۴–۱۳۸۳چهارمفریدون اصفهانیان۲۵
۳۹۱–۱۳۹۰یازدهمسعید مظفری‌زاده۲۴
۴۹۰–۱۳۸۹دهم
۵۸۵–۱۳۸۴پنجممحسن ترکی۲۳
۶۹۱–۱۳۹۰یازدهم
۷۹۱–۱۳۹۰احمد صالحی

حضور بانوان در ورزشگاه‌ها

در این رقابت‌ها هرگز اجازه حضور زنان در ورزشگاه‌ها داده نشد تا اینکه در اواخر سال ۲۰۲۲ با فشارهای جهانی، بالاخره این اجازه داده شد. مقاومت زنان و فشار سازمان‌های ورزشی جهانی همانند سازمان فیفا بانی آن شد که ورزشگاه آزادی بالاخره پس از انقلاب ۱۳۵۷ نیز به روی زنان باز گردد؛[۳۵][۳۶]

نخستین حضور قانونی زنان ایرانی در لیگ برتر خلیج فارس در بازی میان استقلال و مس کرمان در ورزشگاه آزادی تهران در هفته سوم از بیست و دومین دوره این رقابت‌ها بود.[۳۷][۳۸]

استفاده از کمک داور ویدیویی(VAR)

برای اولین بار در تاریخ لیگ برتر در بازی معوقه از هفته پنجم در لیگ برتر ۰۳–۱۴۰۲ مابین دو رقیب سنتی پایتخت پرسپولیس و استقلال از کمک داور ویدیویی (VAR) استفاده شد.[۳۹][۴۰]

رکوردها

استقلال در فصل ۰۳–۱۴۰۲ به اولین تیم لیگ برتر تبدیل شد که تعداد گل‌هایش در تاریخ لیگ به عدد هزار گل رسید و تعداد گلهایش چهار رقمی شد و بعد از آن سپاهان در بازی با هوادار گل هزارم خود را وارد دروازه کرد.[۴۱]

جستارهای وابسته

یادداشت‌ها

منابع

پیوند به بیرون

🔥 Top keywords: