ویران‌شهر

معادل‌های متفاوتی برای واژهٔ «dystopian» در فارسی پیشنهاد شده‌اند؛ ویران‌شهر (مصوب فرهنگستان زبان)،^[۱][۲] پادآرمان‌شهر^{[نیازمند منبع]}، تباه شهری^{[نیازمند منبع]}، مدینهٔ فاسده (در برابر مدینهٔ فاضله)، مدینهٔ ضاله^{[نیازمند منبع]}، دُش‌شهر (گرته‌برداری از Dystopia در انگلیسی)^{[نیازمند منبع]}، پسارستاخیز

برخی از موضوعات ویران‌شهری محبوب در داستان‌ها عبارت‌اند از:

• جامعه‌ای که در آن هیچ آزادی‌ای دیگر وجود ندارد (حتی آزادی‌های کوچک شخصی) و حکومتی تمامیت‌خواه بر همه‌چیز انسان‌ها حکم می‌راند.
• جامعه‌ای که توسط رایانه‌ها و ربات‌ها اداره و کنترل می‌شود.
• داستان‌هایی دربارهٔ سرنگونی امپراتوری‌های جهان در آینده.
• جامعه‌ای که در آن همه‌چیز و همه‌کس همانند و یکسان است و در آن ابراز احساسات و نمایاندن جنبه‌های فرهنگی ممنوع است.
• جامعه‌ای که در آن انسان‌ها تنها نقش خوراک برای موجودات دیگر را دارند یا اینکه انسان‌ها را برای برداشت اندام و احشاء آن‌ها پرورش می‌دهند.
• جهانی که در آن در پی جنگ هسته‌ای، بیماری یا فاجعه‌ای دیگر نسل بشر تقریباً برافتاده است.

کتاب

• ماشین از کار می‌ایستد (۱۹۰۹) نوشتهٔ ای ام فورستر
• ما (۱۹۲۴) نوشتهٔ یوگنی زامیاتین
• دنیای قشنگ نو (۱۹۳۲) نوشتهٔ آلدوس هاکسلی
• مزرعهٔ حیوانات (۱۹۴۵) نوشتهٔ جورج اورول
• ۱۹۸۴ (۱۹۴۹) نوشتهٔ جورج اورول
• ۴۵۱ درجه فارنهایت (۱۹۵۳) نوشتهٔ ری بردبری
• میرا (۱۹۶۷) نوشتهٔ کریستوفر فرانک
• سه‌پایه‌ها (۱۹۶۷) نوشتهٔ جان کریستوفر؛ «در ابتدا» سه‌گانه‌ای مشهور با عنوانهای کوه‌های سفید، شهر طلا و سرب و برکهٔ آتش و «۲۰ سال بعد از آن کتاب چهارم یا آغاز ماجرا» وقتی سه‌پایه‌ها به زمین آمدند
• این هنگامه بی‌عیب (۱۹۷۰) نوشتهٔ آیرا لوین (در سال ۱۳۶۳ در ایران با ترجمه جمشید نرسی بنام یونی‌کامپ چاپ شده‌است^[۳])
• تصادف (۱۹۷۳) نوشتهٔ جیمز گراهام بالارد
• سرگذشت ندیمه (۱۹۸۵) نوشتهٔ مارگارت اتوود
• اطلس ابر (۲۰۰۴) نوشتهٔ دیوید میچل (بخش شهادتنامه سانمی-۴۵۱)
• میان ستاره‌ای نوشته کریستوفر نولان ۲۰۱۴
• وی مثل وندتا نوشته آلن مور
• شهر گاتهام در مجموعه کتاب‌های کمیک دی‌سی
• سندروم ژولیت نوشته ضحی کاظمی^{[نیازمند منبع]}

فیلم

• آلفاویل (۱۹۶۵) به کارگردانی ژان لوک گدار
• فارنهایت ۴۵۱ (۱۹۶۶) به کارگردانی فرانسوا تروفو
• پرتقال کوکی (۱۹۷۱) به کارگردانی استنلی کوبریک
• بلید رانر (۱۹۸۲) به کارگردانی ریدلی اسکات
• وی مثل وندتا (۲۰۰۵) به کارگردانی جیمز مک‌تیگو
• جاده (۲۰۰۹) به کارگردانی جان هیلکات
• سر وقت (۲۰۱۱) به کارگردانی اندرو نیکول
• سریال آینهٔ سیاه (۲۰۱۱–اکنون) به کارگردانی چارلی بروکر
• اطلس ابر (۲۰۱۲) به کارگردانی تام تیکور و واچوفسکی‌ها
• میان‌ستاره‌ای (۲۰۱۴) به کارگردانی کریستوفر نولان
• مد مکس: جادهٔ خشم (۲۰۱۵) به کارگردانی جرج میلر
• خرچنگ (۲۰۱۵) به کارگردانی یورگوس لانتیموس
• سریال سرگذشت ندیمه (۲۰۱۷–اکنون) به کارگردانی بروس میلر
• فارنهایت ۴۵۱ (۲۰۱۸) به کارگردانی رامین بحرانی
• بازی‌های عطش به کارگردانی فرانسیس لارنس
• دایورجنت
• دونده مارپیچ

موسیقی

• پادآرمانشهر از مگادث
• آنیما از تام یورک
• Dystopia از zico
• Flames از زین مالک

بازی رایانه‌ای

• bioshock series^[۴]
• The Last of us
• مدارک لطفاً از لوکاس پوپ^[۵]
• horizon zero down
• سایبرپانک ۲۰۷۷
• Disco Elysium

• ویکی‌پدیای هلندی.