پولیوماویریده


پولیوماویریده (نام علمی: Polyomaviridae) نام یک تیره از ویروس‌هاست، که میزبان اولیهٔ آنان پستانداران و پرندگان هستند.[۱][۲]

پولیوماویریده
عکس ریزنگاری از سلولی آلوده به پولیوماویروس - سلول آبی بزرگ در سمت چپ و پائین. یک نمونهٔ سلول‌شناسی از ادرار بیمار.
طبقه‌بندی ویروس‌ها e
(طبقه‌بندی‌نشده):ویروس
شاخه:incertae sedis
رده:طبقه‌بندی نامشخص
راسته:طبقه‌بندی نامشخص
تیره:پولیوماویریده
سرده‌ها
  • آلفاپولیوماویروس
  • بتاپولیوماویروس
  • گاماپولیوماویروس
  • دلتاپولیوماویروس

طبق آخرین طبقه‌بندی «کمیتهٔ بین‌المللی آرایه‌شناسی ویروس‌ها» در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۸۹ گونه در این خانواده (در چهار سرده اصلی) و ۹ گونهٔ فاقد سرده وجود دارد.[۲] از این تعداد، ۱۳ گونهٔ آنها، انسان‌ها را آلوده می‌کنند، و تا حد کمتری نیز بقیهٔ گونه‌ها نظیر SV40 می‌توانند به انسان سرایت کنند.[۳][۴][۵] بسیاری از این ویروس‌ها نظیر ویروس بی‌کی و ویروس جی‌سی بسیار فراگیر هستند و معمولاً در بیشتر افراد بدون علامت اند.[۶][۷] با این وجود، برخی نیز با بیماری‌هایی نظیر ضعف ایمنی در افراد در ارتباط اند.[۸] ویروس بی‌کی با بروز نفروپاتی در دریافت‌کنندگان پیوند کلیه و پیوند سایر اعضاء بدن نقش دارند.[۹][۱۰] ویروس جی‌سی نیز با لکوانسفالوپاتی چندکانونی پیشرونده،[۱۱] و پولیوماویروس سلول مرکل با سرطان سلول مرکل مرتبط است.[۱۲]

برخی از اعضای این خانوادهٔ ویروسی، اونکوژن (سرطان‌زا) هستند و می‌توانند زمینه‌ساز ایجاد تومور شوند. این ویروس‌های خاص در بدن میزبان به‌صورت نهفته و خاموش باقی مانده و علامتی ندارند؛ اما ممکن است در گونه‌های جانوری مختلف و در افرادی که دستگاه ایمنی ناکارآمد یا ضعیف دارند، باعث ایجاد تومور شوند.

این خانوادهٔ ویروسی نخستین بار به‌سبب خواص سرطان‌زایی‌شان کشف شدند، و برخی از اعضای آن به‌ویژه پولیوماویروس‌های موشی به‌طور گسترده‌ای تحت بررسی و مطالعه واقع شده‌اند، تا دریابند با چه سازوکاری موجب بروز سرطان می‌شوند. نام «پولیوما» اشاره به قدرت ویروس در ایجاد «چندین» (-poly) نوع «تومور» (oma-) دارد.

منابع