Bill Paxton

Jonkheid en oplieding

Paxton waard yn 1955 berne yn Fort Worth, yn 'e Amerikaanske steat Teksas, as de soan fan John Lane Paxton en dy syn frou Mary Lou Gray. Syn heit wie in sakeman, gruthanneler yn hout en museumdirekteur, dy't út en troch aktearre. Syn mem wie roomsk, en hy en syn bruorren en susters waarden yn dat leauwe grutbrocht.

Paxton wie fan mingd etnysk komôf, mei Dútske, Frânske, Ingelske, Nederlânske, Skotske en Ulsterske (d.w.s. protestantske Noardierske) foarâlden yn 'e lêste pear generaasjes, mei fierder ôf noch wat Noarsk en Welsk bloed dêropta. Ien fan syn betoerpakes wie Elisha Franklin Paxton, dy't ûnder de Amerikaanske Boargeroarloch (1861-1865) as brigadegeneraal tsjinne yn it leger fan 'e Súdlike Konfederearre Steaten fan Amearika, en yn 1863 yn Firginia sneuvele yn 'e Slach by Chancelorsville. Paxton wie ek út 'e fierte besibbe oan aktrise Sara Paxton.

Paxton makke ûnderdiel út fan 'e kliber folk dy't bûten stie te wachtsjen doe't presidint John F. Kennedy op 'e moarn fan 22 novimber 1963 yn Fort Worth út it Hotel Texas nei bûten kaam. Letter dy deis soed er ûnder in riidtoer troch de oanswettende stêd Dallas deasketten wurde. Foto's dêr't op te sjen is hoe't in achtjierrige Paxton boppe de mannichte út tild wurdt om in glimp fan 'e presidint op te fangen, meitsje diel út fan 'e kolleksje fan it Sixth Floor Museum at Dealy Plaza, yn Dallas, dat oan 'e moard op Kennedy wijd is.

Paxton genoat fuortset ûnderwiis oan 'e Arlington Heights High School yn Fort Worth, dêr't er yn 1973 slagge foar syn eineksamens. Dêrnei stiek er mei syn skoalfreon Danny Martin de Atlantyske Oseaan oer om yn Ingelân te studearjen oan Richmond, De Amerikaanske Ynternasjonale Universiteit yn Londen. De beide maten kamen dêr yn 'e kunde mei in oare Teksaan, Tom Huckabee. Trijeresom makke de mannen ûnder harren stúdzje koarte films mei in Super 8-kamera, dêr't se sels de sets foar bouden. Yn 1975, doe't er tweintich jier wie, ferfear Paxton nei Los Angeles, dêr't er foar regisseur leare woe. Hy ûnderhold himsels dêr troch by ferskate filmstudio's op 'e rekwisite-ôfdieling te wurkjen. Nei't er troch ferskate filmopliedings yn Súdlik Kalifornje ôfwiisd wie, besleat er op in stuit om ynstee fan regisseur akteur te wurden.

Karriêre

It begjinnen fan in aktearkarriêre woe foar Paxton earst net bot slagje, en dêrfandinne figurearre er jierrenlang yn lytse roltsjes. Sa wied er yn 1984 te sjen as in strjitkrimineel yn 'e science fiction-film The Terminator, mei Arnold Schwarzenegger, en ferfolle er de rol fan 'e narjende âldere broer Chet yn Weird Science, fan regisseur John Hughes, út 1985. Datselde jiers spile er ek in plysje yn 'e aksjefilm Commando, op 'e nij mei Arnold Schwarzenegger.

Ein santiger, begjin tachtiger jierren regisearre Paxton sels ferskate koarte films en teffens de fideoklip fan it nûmer Fish Heads, fan Barnes en Barnes, dy't te sjen wie ûnder it tillefyzjeseizoen 1980-1981 fan it komyske sketcheprogramma Saturday Night Live. Ek ferfolle Paxton rollen yn in pear fideoklips, wêrûnder dy foar it nûmer Shadows of the Night, fan Pat Benatar, út 1982, dêr't er in nazy-ofsier yn spile. Datselde jiers besochten Paxton en syn maat Andrew Todd Rosenthal om it yn 'e muzykyndustry te 'meitsjen' as it duo Martini Ranch. Yn 1988 brochten se by de platemaatskippij Sire Records in album út mei as titel Holy Cow. De fideoklip foar harren single Reach waard regisearre troch James Cameron.

Ien fan Paxton syn earste gruttere rollen as akteur wie dy fan 'e romtemarinier Hudson yn 'e science fiction-fim Aliens, út 1986, mei Sigourney Weaver. Foar dy rol wûn er in Saturn Award. Yn 1990 spile Paxton in resjersjeur yn 'e science fiction-film Predator 2, mei Danny Glover. Yn 1994 wurke er wer gear mei James Cameron, doe't er yn dy syn film True Lies spile. Trije jier letter hied er ek in byrol yn Cameron syn spektakelfilm Titanic (1997), oer it sinken fan 'e Titanic.

Yn 1993 spile Paxton Morgan Earp (in broer fan Wyatt Earp) yn 'e western Tombstone, oer de histoaryske Sjitpartij by de O.K.-kraal. Yn 1995 fertolke er de rol fan astronaut Fred Haise yn 'e histoaryske film Apollo 13, mei Tom Hanks, dêr't se (mei de rest fan 'e cast) in Screen Actors Guild Award foar wûnen. Ek spile er in tornadojager yn Twister (1996), fan regisseur Jan de Bont, as tsjinspiler fan Helen Hunt. Teffens hie Paxton yn 'e 1990-er jierren haadrollen in dûnkere drama's, lykas One False Move (1992) en A Simple Plan (1998). Foar syn rol yn 'e tillefyzjefilm A Bright Shining Lie waard er yn 1999 nominearre foar in Golden Globe.

Paxton regissearre de spylfilms Frailty (2001), dêr't er ek de haadrol yn spile, en The Greatest Game Ever Played (2005). Yn 2001, fjouwer jier nei't er yn 'e film Titanic spile hie, gied er mei regisseur James Cameron op ekspedysje nei it plak dêr't de echte RMS Titanic sonken wie. Ghosts of the Abyss, de dokumintêre dêroer, kaam yn 2003 út, en Paxton fersoarge dêr de voice-over by. Datselde jiers spile Paxton ek mei, as sheriff, yn 'e fideoklip fan it nûmer Eat You Alive, fan Limp Bizkit. Fan 2006 oant 2011 spile er fierders de haadrol fan Bill Henrickson yn 'e tillefyzjesearje Big Love, oer in polygamistyske mormoan dy't mei trije froulju troud is. Foar dy rol waard er trije kear nominearre foar in Golden Globe, yn 2007, 2008 en 2010. Fierders waard er yn 2012, tegearre mei syn tsjinspiler Kevin Costner, nominearre foar in Emmy Award foar harren rollen yn 'e minysearje Hatfields & McCoys.

Yn 2013 wie Paxton mei û.o. Denzel Washington en Mark Wahlberg te sjen yn misdiefilm 2 Guns, wêryn't er de rol fan in korrupte CIA-agint fertolke. Fierders spile Paxton yn 2014 de rol fan 'e smjunt John Garret yn 'e tillefyzjesearje Agents of S.H.I.E.L.D. Ek hied er datselde jiers in byrol as sersjant-ynstrukteur yn 'e film Edge of Tomorrow, mei Tom Cruise en Emily Blunt. Yn 'e mande mei Jon Bernthal, Rose McGowan en John Malkovich wied er in spylber personaazje yn it fideospultsje Call of Duty: Advanced Warfare, dat yn 2014 útkaam. Yn 2015 spile Paxton de rol fan Sam Houston, de earste presidint fan 'e Republyk Teksas, yn 'e minysearje Texas Rising, oer de Teksaanske Unôfhinklikheidsoarloch. En yn 'e postúm yn 2017 útstjoerde (mar yn febrewaris 2016 opnommen) tillefyzjesearje Training Day spile er resjersjeur Frank Roarke.

Priveelibben

Paxton troude yn 1979 mei in Kelly Rowan, mar dat houlik einige al yn 1980 yn in skieding. Yn 1987 wertroude er mei in Louise Newbury, mei wa't er de rest fan syn libben troud bleau. Mei syn twadde frou hie Paxton twa bern, dochter Lydia en soan James Paxton, dy't ek akteur waard.

Ferstjerren

Bill Paxton litte al sûnt syn trettjinde oan in hertoandwaning (in skansearre aortyske hertklep), feroarsake troch in oanfal fan akute reuma. Op 14 febrewaris 2017 ûndergied er in iepenhertoperaasje yn it Cedars-Sinai Medical Center, in foaroansteand sikehûs yn Los Angeles, om 'e skea te reparearjen en tagelyk in aorta-aneurysma wei te nimmen. De útkomst wie net wat men derfan ferwachte hie, en in dei letter moast er op 'e nij in operaasje ûndergean om in skansearre krânsslachier te reparearjen. Oer de tsien dagen dêrnei gie syn tastân fluch efterút, en op 25 febrewaris 2017 krige er in oerhaal dy't er net oerlibbe.

Bill Paxton waard 61 jier âld. Syn stoflik omskot waard kremearre en byset op it Forest Lawn-begraafplak by Hollywood. Syn djipdrôven spanden in jier letter in rjochtsaak oan tsjin 'e sjirurch dy't de oarspronklike operaasje útfierd hie. Hja beskuldigen him derfan dat er "riskante en ûnkonvinsjonele" metoaden brûkt hie en sels net yn 'e operaasjekeamer oanwêzich wie doe't de tastân fan Paxton te lijen krige ûnder komplikaasjes.

Aktearwurk

Produksjewurk

• (in) Folsleine filmografy fan Bill Paxton yn 'e Internet Movie Database (IMDb)

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side. Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Bill Paxton fan Wikimedia Commons.