2003

jannewaris

• 22 - De Amerikaanske romtefeartorganisaasje NASA ûntfangt it lêste synjaan fan 'e romtesonde Pioneer 10, dy't him op dit stuit op in ôfstân fan goed 12 miljard km fan 'e Ierde befynt.

febrewaris

• 1 - By de weromkear yn 'e atmosfear fan 'e Ierde, oan 'e ein fan 'e missy STS-107, falt de space shuttle Columbia boppe Teksas útinoar. Alle 7 astronauten oan board (6 Amerikanen en in Israeliër) komme om.
• 4 - De Federale Republyk Joegoslaavje hâldt op te bestean. Yn it plak dêrfan wurdt it Steatebûn fan Servje en Montenegro oprjochte.
• 15 - Oeral yn 'e wrâld wurde demonstraasjes holden tsjin 'e Amerikaanske ynvaazje fan Irak, dy't sa massaal binne, dat se as grutste anty-oarlochsdemonstraasje út 'e skiednis fan 'e wrâld opnommen wurde yn it Guiness Book of Records.
• 19 - By de fleanramp fan Kerman stoart in militêr fleantúch fan it type Iljûsjin Il-76 del bûten de Iraanske stêd Kerman, wêrby't 275 minsken omkomme.
• 21 - Yn Fryslân ferskynt foar it earst it tydskrift Farsk.
• 26 - Yn Sûdaan begjint de Oarloch yn Darfoer, nei't rebellegroepen yn Darfoer it yn 'e kant sette tsjin 'e diktatuer fan presidint Omar al-Basjir yn Kartûm.
• 27 - De Bosnysk-Servyske politika Biljana Plavšić wurdt troch it Joegoslaavjetribunaal yn De Haach ta 11 jier finzenisstraf feroardiele foar har mandéligens oan oarlochsmisdieden dy't begien binne ûnder de Bosnyske Oarloch.

maart

• 8 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Malta foàr.
• 12 - De progressive Servyske premier Zoran Đinđić wurdt yn Belgrado by in oanslach fermoarde troch Zvezdan Jovanović, in earder lid fan 'e geheime plysje fan 'e Federale Republyk Joegoslaavje.
• 12 - De SARS-epidemy wreidet him út fan Hongkong nei Fjetnam. De Wrâldsûnensorganisaasje (WHO) lit in wrâldwide warskôging útgean.
• 20 - It begjin fan 'e Irakoarloch: de Feriene Steaten, it Feriene Keninkryk, Spanje, Austraalje en Poalen fiere mei stipe fan û.m. Koeweit, Saûdy-Araabje, Bachrein en de Feriene Arabyske Emiraten de ynvaazje fan Irak út.
• 23 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny en de NATO stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Sloveenje yn beide gefallen foàr.

april

• 9 - Amerikaanske troepen nimme nei de Slach om Bagdad yn it ramt fan 'e ynvaazje fan Irak de Iraakske haadstêd Bagdad yn. Dêrmei meitsje se in ein oan it Baätrezjym fan diktator Saddam Hoessein.
• 11-13 - By in steatsgreep yn Fenezuëla wurdt presidint Hugo Chávez ôfset en finzen nommen. Foar him yn 't plak wurdt Pedro Carmona presidint. As de befolking fan 'e Fenezolaanske haadstêd Caracas tsjin it nije rezjym yn opstân komt en de plysje dy rebûlje om 'e nocht besiket te ûnderdrukken, wit de Presidinsjele Garde, dy't trou bleaun is oan Chávez, it Miraflorespaleis te weroverjen sûnder dat der in skot lost wurdt. It rezjym fan Carmona stoart dêrnei yn as in kaartehûs en Chávez wurdt wer presidint.
• 12 - By in referindum oer lidmaatskip fan de Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Hongarije foàr.
• 14 - De fêstlizzing fan it minsklik genoom, yn it ramt fan it Human Genome Project, komt ree, wêrby't 99% fan it minsklik genoom mei in wissichheid fan 99,99% fêststeld wurdt.

maaie

• 11 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Litouwen foàr.
• 12 - By in rige oanslaggen troch islamistyske terroristen op in wenmienskip foar bûtenlanners yn 'e Saûdyske haadstêd Ar-Riaad komme 30 minsken om.
• 17 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Slowakije foàr.
• 17 - Yn Fryslân wurdt it Akwadukt Houkesleat offisjeel iepene.
• 21 - By in swiere ierdbeving yn Algerije komme 2.200 minsken om.

juny

• 1 - Belgje fiert it homohoulik yn.
• 8 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Poalen foàr.
• 10 - De Kanadeeske provinsje Ontario fiert it homohoulik yn.
• 14 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Tsjechje foàr.
• 30 - De stridende partijen yn 'e Demokratyske Republyk Kongo tekenje in fredesakkoart. Dêrmei komt nei fiif jier in ein oan 'e Twadde Kongoleeske Oarloch, dy't nei skatting oan 3,8 miljoen minsken it libben koste hat.

july

• 5 - De SARS-pandemy, dy't op syn hichtepunt yn 37 lannen hearske, wurdt betwongen ferklearre troch de Wrâldsûnensorganisaasje (WHO). Yn totaal binne der 8.273 minsken siik rekke, dy't dat yn 775 gefallen net oerlibbe hawwe.
• 8 - De Kanadeeske provinsje Britsk-Kolumbia fiert it homohoulik yn.
• 24 - Yn it ramt fan 'e Regionale Helpmissy op de Salomonseilannen stjoere ferskate lannen yn 'e Stille Súdsee, ûnder lieding fan Austraalje, troepen nei de Salomonseilannen om dêr oarder werom te bringen, nei't der geweld útbrutsen is tusken ûnderskate etnyske groepen.
• 25 - Krekt as yn 2002 wint Snits it SKS-skûtsjesilen.
• 28 - Dútslân meldt dat de sânbank Kachelotplatte net mear ûnder wetter komt; it is in nij Waadeilân wurden.

augustus

• 5 - By de bomoanslach op it Marriott Hotel, troch islamistyske terroristen yn 'e Yndonezyske haadstêd Djakarta, komme 12 minsken om.
• 6 - Wytmarsum wint mei Jacob Zaagemans, Chris Anema en Gert Jan Meekma de Freulepartij yn Wommels.
• 25-27 - Yn Fryslân wurdt de 11-jierige Lusanne van der Gun út Aldeberkeap op ljochskyndei ûntfierd. Trije dagen letter wurdt syn yn Fenlo frijlitten.
• 11 - De NATO nimt it befel oer fan 'e International Security Assistance Force, de fredesmacht yn Afganistan. Dit is de earste grutte militêre operaasje ea dy't de NATO bûten Jeropa útfiert.
• 18 - De Twadde Liberiaanske Boargeroarloch einiget mei de oerwinning fan 'e rebellen. Der komt in ein oan 'e diktatuer fan presidint Charles Taylor, dy't yn Nigearia yn ballingskip giet.
• 20 - By in bomoanslach op it haadkertier fan 'e Feriene Naasjes yn 'e Iraakske haadstêd Bagdad falle 23 deaden, ûnder wa de spesjale FN-gesant yn Irak, de Brazyljaanske diplomaat Sergio Vieira de Mello, en de koördinator fan UNICEF yn Irak, de Kanadees Christopher Klein-Beekman.
• 27 - De planeet Mars stiet tichter by de Ierde as ea yn 'e lêste 60.000 jier.
• 27 - De Underhannelings fan de Seis Partijen begjinne, tusken Noard-Koreä, Súd-Koreä, de Feriene Steaten, de Folksrepublyk Sina, Ruslân en Japan. It doel is om in freedsume oplossing te finen foar it Noardkoreaanske nukleêre programma.

septimber

• 5 - Yn Fryslân wurdt in 65-jierige man út Ryptsjerk oanholden, dy't yn 't ferhear tajout de dieder te wêzen fan 'e ûntfiering fan Lusanne van der Gun.
• 10 - De Sweedske minister fan Bûtenlânske Saken Anna Lindh wurdt yn in warehûs yn Stokholm deastutsten troch de Servyske nasjonalist Mijailo Mijailović.
• 14 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Estlân foàr.
• 15 - Yn Ciudad Perdida, yn Kolombia, ûntfiere rebellen fan it Nasjonaal Befrijingsleger (ELN) 8 bûtenlânske toeristen, dy't nei 100 dagen as resultaat fan ûnderhannelings tusken de ELN en it Kolombiaanske regear frijlitten wurde sille.
• 20 - By in referindum oer lidmaatskip fan 'e Jeropeeske Uny stimt de mearderheid fan 'e befolking fan Letlân foàr.

oktober

• 5 - De Israelyske loftmacht fiert op Syrysk grûngebiet it bombardemint fan Ain as-Saheb út, op wat nei bewearings fan it Israelyske regear in basis fan 'e Palestynske militante organisaasje Islamityske Djihaad wêze soe.
• 12 - Op De Haule wurdt Fokko Werkman deastutsen yn syn hûs weromfûn.
• 15 - Sina lansearret syn earste bemanne romteskip, de Shenzou 5.
• 24 - De Concorde makket syn lêste kommersjele flecht. Dêrmei komt in ein oan it tiidrek fan ferkearsfleantugen dy't flugger as it lûd geane.

novimber

• 1 - De Frânsman Jean-Claude Trichet folget de Nederlanner Wim Duisenberg op as presidint fan de Jeropeeske Sintrale Bank
• 2 - Annamarie Thomas wint de 1500 meter op it NK ôfstannen.
• 8 - De 100e side fan de Fryske Wikipedy wurdt skreaun: Gysbert Japiks.
• 12 - By in bomoanslach op it haadkertier fan 'e Italjaanske militêre plysje yn it Iraakske Nasirijah komme 17 Italjaanske militêren en 9 Iraakske boargers om.
• 13 - Yn Fryslân wurdt de Gysbert Japixcpriis útrikt oan skriuwer Willem Tjerkstra.
• 15 en 20 - By de bomoanslaggen yn Istanbûl, troch islamistyske terroristen op 2 synagogen, in filiaal fan 'e HSBC-bank en it Britske konsulaat yn de Turkske stêd Istanbûl, komme 57 minsken om.
• 23 - De Georgyske presidint Edûard Sjevardnadze treedt ôf nei't as gefolch fan stimbusfraude by de parlemintsferkiezings de Roazerevolúsje útbrutsen is.

desimber

• 13 - De Iraakske diktator Saddam Hoessein, dy't sûnt de oerweldiging fan syn lân yn begjin april ûnderdûkt sitten hat, wurdt yn Ad-Dâr troch Amerikaanske troepen ûntdutsen en oppakt.
• 17 - De Provinsjale Steaten fan Fryslân stelle de Gerrit Benner Priis yn.
• 19 - Lybje stimt deryn ta om alle materialen, apparatuer en plannen te ferneatigjen dy't rjochte binne op 'e ûntwikkeling fan massaferneatigingswapens.
• 23 - By de gasramp fan Chuandongbei komme by in eksploazje op it Chuandongbei-ierdgasfjild, by Chongqing yn Sina, teminsten 234 minsken om.
• 26 - By in swiere ierdbeving yn 'e omkriten fan 'e Iraanske stêd Bam komme mear as 40.000 minsken om.

• 7 desimber - prinsesse Catharina-Amalia fan de Nederlannen, dochter fan kroanprins Willem-Alexander fan de Nederlannen en Máxima Zorreguieta

datum ûnbekend

• Else Talsma, Frysk aktrise

jannewaris

• 8 - Franz Drappier, Waalsk striptekener (* 1948)

febrewaris

• 7 - Hessel Posthuma jr., Frysk politikus (* 1920)
• 16 - Teake Hoekema, Frysk heechlearaar (* 1923)
• 16 - Leo Brouwer, Frysk boargemaster (* 1924)

maart

• 7 - Kor Onclin, Nederlânsk keunstskilder (* 1918)
• 10 - Joop Smits, Nederlânsk telefyzjeomropper (* 1926)
• 19 - Cornelius Onno Jellema, Nederlânsk dichter (* 1936)
• 24 - Jan-Just Bos, Nederlânsk roeier, botanikus en presintator (* 1939)

april

• 21 - Nina Simone, Amerikaansk muzikante (* 1933)
• 26 - Yun Hyon-seok, Súdkoreaansk skriuwer en miskerjochte-aktivist (* 1984)

maaie

• 15 - June Carter, Amerikaansk sjongster (* 1929)
• 24 - Jaap Goeman Borgesius, Nederlânsk politikus (* 1929)

juny

• 12 - Gregory Peck, Amerikaansk akteur (* 1916)
• 29 - Katharine Hepburn, Amerikaansk aktrise (* 1907)

july

• 1 - N!xau ǂToma, Namibysk akteur (* 1943)
• 25 - Ludwig Bölkow, Dútsk loftfeartpionier (* 1912)
• 27 - Bob Hope, Amerikaansk akteur (* 1903)

augustus

• 2 - Willem Wilmink, Nederlânsk skriuwer (* 1936)
• 4 - James Welch, Amerikaansk skriuwer (* 1940)
• 16 - Ype Schaaf, Frysk predikant en sjoernalist (* 1930)
• 30 - Charles Bronson, Amerikaansk akteur (* 1921)

septimber

• 12 - Johnny Cash, Amerikaansk sjonger (* 1932)
• 22 - Johan Stekelenburg, Nederlânsk fakbûnsbestjoerder en politikus (* 1941)

oktober

• 6 - Joop Bakker, Frysk politikus (* 1921)
• 12 - Fokko Werkman, Frysk moardslachtoffer (* 1969)

novimber

• 10 - Pieter Scheen, Nederlânsk keunsthanneler en publisist (* 1916)
• 20 - Benny Odinga, Frysk politikus (* 1919)
• 22 - Mario Beccaria, Italjaansk politikus (* 1920)
• 30 - Dirk Flentrop, Nederlânsk oargelbouwer (* 1910)

desimber

• 17 - Ad van Seijen, Frysk skriuwer (* 1922)

Bisten

• 14 febrewaris - Dolly, it earste kloande skiep (* 1996)
• 12 desimber - Keiko, orka út 'e film Free Willy (* ±1977)

romans

• Jim Butcher, Death Masks
• C.J. Cherryh, Explorer
• Kristen Britain, First Rider's Call
• J.K. Rowling, Harry Potter and the Order of the Phoenix
• Lois McMaster Bujold, Paladin of Souls
• Elizabeth Moon, Trading in Danger

novelles

• Ronald Giphart, Der Is Gjin Dêr, Dêre

• Charlie's Angels: Animated Adventures
• Star Wars: Clone Wars

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory 2003 fan Wikimedia Commons.