Polaiméir
Is éard is polaiméir ann, (Gréigis:πολύς (polus, a chiallaíonn "go leor", "a lán"), agus μέρος (meros, a chiallaíonn "cuid") ná substaint nó ábhar arb éard atá ann móilíní an-mhór, nó macramóilíní, atá comhdhéanta de go leor fo-aonad athfhillteach.[2] Due to their broad spectrum of properties,[3] both synthetic and natural polymers play essential and ubiquitous roles in everyday life.[4] Mar gheall ar a speictream leathan airíonna, tá ról riachtanach agus uileláithreach ag polaiméirí sintéiseacha agus nádúrtha sa saol laethúil. Cuimsíonn polaiméirí ó ghnáth phlaistigh shintéiseacha mar pholaistiréin go bithpholaiméirí nádúrtha mar ADN agus próitéiní atá bunúsach do struchtúr agus d'fheidhm bhitheolaíoch. Cruthaítear polaiméirí, nádúrtha agus sintéiseacha, trí pholaiméiriú a dhéanamh ar go leor móilíní beaga, ar a dtugtar monaiméirí. Mar thoradh ar a mais mhóilíneach mhór, i gcoibhneas le comhdhúile móilíní beaga, cruthaítear airíonna fisiciúla uathúla lena n-áirítear righneas, ard-leaisteachas, slaodleaisteachas, agus claonadh chun struchtúir éagruthacha agus leathchriostalacha a chruthú seachas criostail.
Tagraíonn an téarma 'polaiméir' do mhóilíní móra a bhfuil struchtúir comhdhéanta d'aonaid athfhillteacha iolracha iomadúla acu, as a dtagann a sainairíonna de mhais mhóilíneach choibhneasta ard agus d'airíonna comhghaolmhara.[5] Díorthaíonn na haonaid a chomhdhéanann polaiméirí, i ndáiríre nó go coincheapúil, ó mhóilíní a bhfuil mais mhóilíneach choibhneasta íseal acu.[5] Ba é Jöns Jacob Berzelius a chum an téarma sa bhliain 1833, ach le sainmhíniú ar leith ón sainmhíniú nua-aimseartha AIGCF.[6][7] Mhol Hermann Staudinger, an coincheap comhaimseartha de pholaiméirí mar struchtúir macromóilíneacha atá nasctha go comhfhiúsach i 1920,[8] agus chaith sé na deich mbliana amach roimhe ag fáil fianaise thurgnamhach don hipitéis seo.
Déantar staidéar ar pholaiméirí i réimsí na heolaíochta polaiméire (lena n-áirítear ceimic pholaiméire agus fisic pholaiméire), bithfhisic agus eolaíocht na n-ábhar agus na hinnealtóireachta. Go stairiúil, bhí táirgí a d’eascair as nascadh aonaid athfhillteacha trí nasc comhfhiúsach ceimiceach mar phríomhfhócas na heolaíochta polaiméire. Díríonn réimse tábhachtach atá ag teacht chun cinn anois ar pholaiméirí formhóilíneacha arna bhfoirmiú ag naisc neamhchomhfhiúsacha. Is sampla de pholaiméir nádúrtha í polaisipréin de laitéis rubair, agus is sampla de pholaiméir shintéiseach í poilistiréin de Styrofoam. I gcomhthéacsanna bitheolaíocha, go bunúsach tá gach macramóilín bitheolaíoch - i.e., Próitéiní (polaimídí), aigéid núicléasacha (polanúicléitídí), agus polaisiúicrídí - polaiméireach amháin, nó tá siad comhdhéanta den chuid is mó de chomhpháirteanna polaiméireacha.
Samplaí coitianta
Tá dhá chineál polaiméirí ann: a tharlaíonn go nádúrtha agus sintéiseach nó saorga.
Tagairtí
Leabharliosta roghnaithe
- J.-L. Halary et F. Lauprêtre, De la macromolécule au matériau polymère, Belin, Teimpléad:Coll. Échelles, 2006, 334Teimpléad:Nb p. ISBN 978-2-7011-3422-2
- J.-L. Halary, F. Lauprêtre et L. Monnerie, Mécanique des matériaux polymères, Belin, Teimpléad:Coll. Échelles, 2008, 432Teimpléad:Nb p. ISBN 978-2-7011-4591-4
- Química Física Macromolecular I. Issa Katime. Servicio Editorial UPV/EHU. Bilbao, 1994.
- Química Física Macromolecular II. Issa Katime. Servicio Editorial UPV/EHU. Bilbao, 2004.
Naisc sheachtracha
- https://web.archive.org/web/20180404053600/http://www.icdd.com/resources/tutorials/pdf/How%20to%20analyze%20polymers.pdf How to Analyze Polymers Using X-ray Diffraction]
- https://web.archive.org/web/20080320034241/http://www.polymerchemistryhypertext.com/ Polymer Chemistry Hypertext, Educational resource]
- The Macrogalleria
- Introduction to Polymers
- https://web.archive.org/web/20090425134619/http://www.theotherpages.org/abbrev.html Glossary of Polymer Abbreviations]