Argovia
Argovia (en alemán: Aargau, en francés: Argovie, en italiano: Argovia, en romanche: Argovia) é un cantón de Suíza, localizado no norte do país, facendo fronteira con Alemaña. Nos seus 1404 km² viven 581.562 habitantes, divididos en 232 concellos, Aarau é a súa capital. É un dos cantóns menos montañosos de Suíza, xa forma parte dun gran val ao norte dos Alpes e ao leste da cordilleira do Xura, comprendendo a parte baixa do río Aare, que lle dá o nome ao cantón, que significa Distrito do Aare. Forma parte oficialmente da confederación dende 1803.
Aargau (de)  | |||||
| |||||
| Nomeado en referencia a | Río Aar | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Localización | |||||
 | |||||
| |||||
| Estado federado | Suíza | ||||
| Capital | Aarau | ||||
| Contén a división administrativa | Distrito de Aarau (pt)  Distrito de Baden-Argóvia (pt) Distrito de Bremgarten (pt) Distrito de Brugg (pt) Distrito de Kulm (pt) Distrito de Laufenburg (pt) Distrito de Lenzburg (pt) Distrito de Muri (pt) Distrito de Rheinfelden (pt) Distrito de Zofingen (pt) Distrito de Zurzach (pt) | ||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 678.207 (2018) (483,13 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | lingua alemá | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 1.403,77 km² | ||||
| Altitude | 382 m | ||||
| Punto máis alto | Geissfluegrat (en) (908 m) | ||||
| Punto máis baixo | Río Rin (260 m) | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Creación | 1803 | ||||
| Organización política | |||||
| Órgano lexislativo | Grand Council of Aargau (en) , (Escano: 140) | ||||
| Membro de | |||||
| Identificador descritivo | |||||
| Fuso horario | |||||
| ISO 3166-2 | CH-AG | ||||
| Código NUTS | CH033 | ||||
| Páxina web | ag.ch | ||||
    | |||||
.svg&lang=gl)
Xeografía
A área total do cantón é de 1.404 km², a poboación é de preto de 581.562 habitantes (2007). A súa capital é Aarau. Limita ao norte con Alemaña, ao oeste co semicantón de Basilea-Campo, o cantón de Soleura e o cantón de Berna, ao sur co de Lucerna e ao leste cos cantóns de Zúric e Zug.
O cantón de Argovia é un dos menos montañosos de Suíza e forma parte da meseta suíza, un gran val ao norte dos Alpes e ao leste da cordilleira do Xura, sobre a cal se levantan pequenos outeiros. No cantón de Argovia áchanse as famosas fontes sulfuradas de Baden, mentres que en Rheinfelden atópanse as fontes salinas. En Brugg están as ruínas do castelo dos Habsburgo.
Historia
No século XV, a rexión foi gobernada polos Habsburgo, estes tiñan o seu centro de poder na rexión de Argovia, polo que aínda hoxe pódense atopar varios castelos, todos pertencentes a esa casa, así como varios ex-conventos.
En 1415 a rexión de Argovia foi gañada polos confederados aos Habsburgo. Berna obtén a parte suroccidental (Zofingen, Aarburg, Aarau, Lenzburg e Brügg). Algúns distritos chamados Freie Ämter ou Administración libre (Mellingen, Muri, Villmergen e Bremgarten) xunto con Baden pasaron a ser gobernados polos confederados. En 1798 a porción bernesa convértese no cantón de Argovia e o resto formou o cantón de Baden. En 1803, as dúas metades uníronse como cantón de Argovia, o cal se converteu nun membro de pleno dereito da Confederación. En 2003 o cantón celebrou o seu segundo centenario de existencia.
Economía
As terras do cantón de Argovia son as máis fértiles de Suíza. A cría de gando vacún, o cultivo de cereais e froitas son as principais actividades do cantón. A industria está tamén moi desenvolvida, particularmente no sector da enxeñaría eléctrica, os instrumentos de precisión, a produción de aceiro, ferro e cemento.
O cantón conta cunha central nuclear en Beznau. Un número significativo de persoas traspasan o cantón cada día para dirixirse ao centro financeiro e económico da cidade de Zúric, que se atopa moi preto das fronteiras do mesmo.
Concellos
O Cantón de Argovia ten un total de 232 municipalidades. As cidades e municipios máis importantes son:[1]
- Wettingen, 19.541 habitantes
- Baden, 17.641 habitantes
- Aarau, 15.904 habitantes
- Wohlen, 14.200 habitantes
- Rheinfelden, 11.290 habitantes
- Oftringen, 11.782 habitantes
- Zofingen, 10.687 habitantes
- Spreitenbach, 10.568 habitantes
Distritos
O Cantón de Argovia conta actualmente con once distritos:
- Distrito de Aarau con capital en Aarau
- Distrito de Baden con capital en Baden
- Distrito de Bremgarten con capital en Bremgarten
- Distrito de Brugg con capital en Brügg
- Distrito de Kulm con capital en Unterkulm
- Distrito de Laufenburg con capital en Laufenburg
- Distrito de Lenzburg con capital en Lenzburg
- Distrito de Muri con capital en Muri
- Distrito de Rheinfelden con capital en Rheinfelden
- Distrito de Zofingen con capital en Zofingen
- Distrito de Zurzach con capital en Zurzach
Cultura
Linguas
O idioma oficial do cantón é o alemán, máis outros idiomas son falados:[cando?]
Relixión
As relixións máis seguidas do cantón son:[cando?]