Pascua cristiá
A Pascua (grego: Πάσχα) é a festividade relixiosa máis importante do ano litúrxico cristián en conmemoración da resurrección de Xesús de entre os mortos, segundo conta o Novo Testamento, o terceiro día desde a súa crucifixión. Os cristiáns celebran esta resurrección o Domingo de Pascua ou Resurrección, dous días despois do Venres Santo e tres despois do Xoves Santo.
A Pascua tamén se refire ó Tempo Pascual, período do ano litúrxico cristián, que tradicionalmente duraba corenta días entre o Domingo de Pascua e a Ascensión pero agora dura cincuenta días ata Pentecoste, a primeira semana coñécese como Semana Santa. A Pascua marca tamén a fin da Coresma, época de xaxún, oración e penitencia.
A Pascua é unha festa que non ten data fixa en relación co calendario civil. O Primeiro Concilio de Nicea (325) estableceu o día de Pascua como o primeiro domingo despois de lúa chea tralo equinoccio de primavera, eclesiasticamente establecido o 21 de marzo, na práctica a data varía entre o 22 de marzo e o 25 de abril para a Igrexa católica latina e as protestantes que basean os seus cálculos no calendario xuliano, as igrexas orientais, que se basean no calendario gregoriano celébrana entre o 4 de abril e o 8 de maio.
A Pascua cristiá está relacionada coa Pascua xudía, a Pessach, non só no simbolismo senón tamén pola súa disposición no calendario
Nas celebracións modernas da Pascua introducénse novos elementos, como en Galicia o ovo de Pascua ou a rosca de Pascua que os padriños regalan ós afillados, que celebran tanto cristiáns como non cristiáns. Tamén hai unhas poucas confesións cristiás, como os cuáqueros, que non celebran a Pascua.
Significado teolóxico
Segundo o Novo Testamento a resurrección de Xesús, celebrada na Pascua, é a fundación da fe cristiá[1], a resurrección estableceu a Xesús como o Fillo de Deus[2], citándose como proba que Deus ha xulgar o mundo con xustiza por medio do propio Xesús[3][4]. Deus deulles aos cristiáns un novo nacemento xa que os cristiáns viven unha resurrección espiritual ""como Cristo foi resucitado dos mortos... así tamén nós camiñemos nunha vida nova"[4][5]
A Pascua está ligada á Pessach e ao Éxodo de Exipto recollido no Antigo Testamento mediante a Última Cea e a Crucifixión de Xesús que precede á resurrección. Consonte o Novo Testamento, Xesús deulle á cea de Pascua un novo significado ao preparar os seus discípulos e a el mesmo para a súa morte. El identificou a matzá e a copa de viño co seu corpo próximo a ser sacrificado e o seu sangue próximo a ser derramado. O apóstolo Paulo afirma "Purificádevos do vello fermento, para serdes unha masa nova, coma pans ácimos que sodes. Pois o noso año pascual, Cristo, xa foi inmolado";[6] referíndose os requirimentos da Pascua xudía de non ter fermento na casa e á alegoría de Xesús coma o año pascual.
No cristianismo primitivo
Os primeiros cristiáns, tanto os de orixe xudía como os xentís, eran coñecedores do calendario hebreo,[7] e non hai evidencia directa que eles celebrasen festas anuais específicas cristiás[8]. Probablemente celebraban como un aspecto do Pessach que os cristiáns de orixe xudía celebraban a resurrección de Xesús, próxima no tempo á Pessach.[9]
A partir de mediados do século II comezan a aparecer evidencias directas da celebración da Pascua, unha das primeiras é a homilía pascual atribuída a Melitón de Sardes[8], polo mesmo tempo aparecen evidencias da celebración doutra festa anual cristián, a conmemoración dos mártires[10]. Pero mentres os días dos mártires celebrábanse en datas fixadas no calendario solar local, a data da Pascua fixábase mediante o calendario lunisolar xudeu, considerándose a única festa do ano cristián que podería datarse do coñecido como período xudeu do cristianismo[11] que xa Sócrates de Constantinopla, a comezos do século V, afirmaba que era observada universalmente[12]