Saab JAS 39 Gripen

Orixes

A finais dos anos 70 Suecia buscaba substituír os seus envellecidos Saab 35 Draken e Saab 37 Viggen.^[4] A Forza Aérea de Suecia quería un avión accesible que voase a Mach 2 con bo rendimento a curta distancia para un plan defensivo de bases dispersas no caso dunha invasión; o plan incluía pistas rudimentarias de 800 metros de longo e 17 de ancho que eran parte do sistema Bas 90.^[5][6] Un dos obxectivos é que o avión fose máis pequeno que o Viggen e que á súa vez igualase ou mellorase a súa carga útil e alcance.^[7] Entre as primeiras propostas estaba o Saab 38, tamén chamado B3LA, destinado a ser un avión de ataque e adestramento,^[8] e o A 20, un desenvolvemento do Viggenque tería capacidades de caza, ataque e recoñecemento marítimo.^[9] Tamén estudaron varios deseños estranxeiros, como o General Dynamics F-16 Fighting Falcon, o McDonnell Douglas F/A-18 Hornet,^[10] o Northrop F-20 Tigershark e o Dassault Mirage 2000.^[11] Finalmente, o goberno sueco optou por un novo caza que sería desenvolvido por Saab.^[10]

En 1979 o goberno comezou un estudo que buscaba unha plataforma versátil con capacidade "JAS",de Jakt (caza), Attack (ataque), e Spaning (recoñecemento), indicando un caza que puidese desempeñar múltipes roles na mesma misión.^[10] Revisáronse varios deseños de Saab, sendo o máis prometedor o "Project 2105" (redesignado "Project 2108" e posteriormente "Project 2110"), recomendado ao goberno pola Administración de Material da Defensa (Försvarets Materielverk, ou FMV).^[10] En 1980 creouse o grupo industrial Industrigruppen JAS como unha empresa conxunta formada por Saab-Scania, LM Ericsson, Svenska Radioaktiebolaget, Volvo Flygmotor e Försvarets Fabriksverk, o brazo industrial das forzas armadas suecas.^[12]

O avión preferido era un aparello monomotor, lixeiro e monopraza que usase tecnoloxía fly-by-wire, canards, e que fose aerodinamicamente estable.^[13] A planta motriz escollida foi o Volvo-Flygmotor RM12, un derivado fabricado baixo licenza do General Electric F404-400; as prioridades no deseño do motor eran a redución de peso e de número de compoñentes.^[13][14] O 30 de xuño de 1982, coa aprobación do Riksdag,^[15] a FMV emitiu contratos por valor de 25 700 millóns de coroas suecas a Saab, cubrindo cinco prototipos e un grupo inicial de 30 avións de produción.^[16][17] En xaneiro de 1983 un Viggen foi convertido para probar a aviónica prevista para o JAS 39, como os controis fly-by-wire.^[18] O JAS 39 recibiu o nome Gripen (grifón) a través dunha competición pública,^[19] que é a heráldica do logotipo de Saab.

Probas, produción e melloras

Saab presentou o primeiro Gripen o 26 de abril de 1987, coincidindo co 50 aniversario da compañía.^[20] O primeiro voo tería que ser ese mesmo ano,^[14] pero foi adiado 18 meses debido a problemas co sistema de control de voo. O 9 de decembro de 1988 o primeiro prototipo (número de serie 39-1) realizou o seu voo de estrea de 51 minutos co piloto Stig Holmström aos controis.^[13][21] Durante o programa de probas xudiron preocupacións sobre a aviónica do avión, especificamente sobre o sistema de control de voo fly-by-wire, e o deseño de estabilidade relaxada. O 2 de febreiro de 1989 este problema fixo que o prototipo se accidentase intentando aterrar en Linköping; o piloto de probas Lars Rådeström escapou cun cóbado roto. A causa do accidente identificouse como oscilación inducida polo piloto, causada por problemas coa rutina de control de inclinación do sistema de control de voo.^[13][22][23]

En resposta ao accidente Saab e a firma estadounidense Calspan introduciron modificacións de software no avión. Un Lockheed NT-33A modificado usouse para probar esas melloras, que permitiron a reanudacións das probas de voo 15 meses despois do accidente. O 8 de agosto de 1993 o avión de produción 39102 quedou esnaquizado nun accidente durante unha exhibición aérea en Estocolmo. O piloto de probas Rådeström perdeu o control do avión durante un xiro a baixa altitude cando o avión entrou en perda, tendo que exectarse. A posterior investigación e a corrección de erros atrasaron as probas de voo varios meses, reanudándose en decembro de 1993.^[13]

O primeiro pedido incluía unha opción por outros 110 avións exercida en xuño de 1992. O segundo grupo consistía en 96 JAS 39A monopraza e 14 JAS 39B bipraza.^[24][25] A variante JAS 39B é 66 cm máis larga que a JAS 39A para acomodar un segundo asento, que tamén necesitaba a eliminación do canón e a diminución da cantidade de combustible interna.^[26] En abril de 1994 completáranse xa cinco prototipos e dous Gripen de produción; aínda que non se seleccionara un mísil BVR (máis aló do alcance visual).^[27] En xuño de 1997 pedíuse un terceiro grupo composto por 50 monoprazas mellorados JAS 39C e 14 biprazas JAS 39D, coñecidos como 'Turbo Gripen', con compatibilidade OTAN para exportación. Os avións do grupo 3, entregados entre 2002 e 2008, teñen unha aviónica máis potente e actualizada, capacidade de repostaxe en voo, e un sistema de xeración de osíxeno a bordo para misións de longa duración. A repostaxe en voo foi probada cun prototipo especialmente equipado usando un VC10 da Royal Air Force en 1998.^[26]

Acordos de traballo

Durante o Paris Air Show de 1995, Saab Military Aircraft e British Aerospace (BAe, agora BAE Systems) anunciaron a formación da compañía conxunta Saab-BAe Gripen AB co obxectivo de adaptar, fabricar, comercializar e apoiar o Gripen en todo o mundo.^[26][28] O acordo implicaba tamén a conversión das series A e B do Gripen ás "versións de exportación" C e D, desenvolvidas para ser compatibles cos estándars OTAN.^[29] Esta cooperación ampliouse en 2001 coa formación de Gripen International para promocionar a exportación.^[30] En decembro de 2004 Saab e BAE Systems anunciaron que BAE vendería unha gran parte da súa participación en Saab, e que Saab sería o único responsable para comercializar e exportar o Gripen.^[31] En xuño de 2011 Saab anunciou que unha investigación interna revelou evidencias de actos de corrupción por parte de BAE Systems, incluído branqueo de capital en Suráfrica, un dos clientes do Gripen.^[32]

O 26 de abril de 2007 Noruega asinou un acordo de desenvolvemento conxunto de 150 millóns de coroas norueguesas con Saab para cooperar no programa de desenvolvemento do Gripen, incluída a integración de industrias norueguesas no desenvolvemento de versións futuras do avión.^[33] En xuño dese mesmo ano Saab tamén asinou un acordo con Thales Norway A/S relacionado co desenvolvemento do sistema de comunicacións para o Gripen. Este pedido foi o primeiro outorgado baixo as disposicións da Carta de Acordo asinada polo Ministerio de Defensa de Noruega e Gripen International en abril de 2007.^[33] Como resultado da filtración de documentos diplomáticos dos Estados Unidos en 2010, revelouse que diplomáticos estadounidenses viron con preocupación a cooperación entre Noruega e Suecia no tema Gripen, e trataron de facer presión para evitar que Noruega mercase o avión.^[34]

En decembro de 2007, como parte dos esforzos de comercialización de Gripen International en Dinamarca, asinouse un contrato co subministrador tecnolóxico dinamarqués Terma A/S que lle permitía participar nun programa de cooperación industrial durante os seguintes 10-15 anos. O valor total do programa estimouse en 10 000 millóns de coroas dinamarquesas, e dependía parcialmente na compra do Gripen por parte de Dinamarca.^[35] Finalmente Dinamarca elixiu mercar o F-35 Joint Strike Fighter.

Controversias, escándalos e custos

Desenvolver un caza multirrol avanzado era unha grande empresa para Suecia. O seu predecesor, o Viggen, a pesar de que fora menos avanzado e máis barato, fora criticado por gastar moito do presuposto sueco en defensa e foi etiquetado como "un cuco no niño militar" polos críticos xa en 1971. No congreso de 1972 dos socialdemócratas, o partido dominante en suecia dende os anos 50, aprobouse unha moción para deter no futuro calquera proxecto para desenvolver un avión militar avanzado.^[36] En 1982 o proxecto do Gripen foi aprobado no Riksdag por unha marxe de 176 votos a favor e 167 en contra, con todo o partido socialdemócrata votando en contra da proposta demandando máis estudos. En 1983 presentouse unha nova proposición^[37] e o proxecto aprobouse finalmente en abril dese ano coa condición de que o proxecto tivese un contrato cun prezo fixo determinado,^[38] unha decisión que posteriormente sería criticada por pouco realista debido aos sobrecustos.^[36]

Segundo Annika Brändström, tras os accidentes de 1989 e 1993, o Gripen corría o risco de perder credibilidade e de debilitar a súa imaxe pública. Especulouse publicamente ques os fallos en abordar os problemas técnicos do primeiro accidente contribuíron ao segundo, que polo tanto podería terse evitado.^[39] Brändström observou que algúns medios comezaron a esixir máis responsabilidade pública e explicacións do proxecto; as análises dos medios mal informados tamén distorsionaron o coñecemento público do Gripen.^[40] O goberno conservador respaldou rapidamente o Gripen, e o Ministro de Defensa Anders Björck emitiu unha garantía pública de que o proxecto era moi positivo para Suecia.^[41] En conexión cos esforzos de comercialización do Gripen en múltiples países, incluídos Suráfrica, Austria, República Checa e Hungría, houbo informes de subornos e corrupción xeneralizados por parte de BAE Systems e Saab.^[42][43] En 2007 xornalistas suecos informaron de que BAE pagara subornos de millóns de dólares.^[44][45][46] Tras investigacións criminais en oito países, só unha persoa en Austria, Alfons Mensdorf-Pouilly, foi procesada. O escándalo empañou a reputación internacional do Gripen, BAE Systems, Saab e Suecia.^[43]

Os custos do Gripen foron obxecto con frecuencia de atención e especulacións.En 2008 Saab anunciou ganancias reducidas para ese ano, atribuídas en parte ao aumento dos custos de comercialización do avión.^[47] Ese mesmo ano Saab cuestionou os cálculos de custos de Noruega para o Gripen NG considerándoos sobreestimados.^[48] Un informe de 2007 do Instituto de Estudos de Seguridade da Unión Europea afirmaba que os custos totais de investigación e desenvolvemento do Gripen eran de 1 840 millóns de euros.^[49] Segundo un estudo do Jane's Information Group en 2012, o custo operacional do Gripen era o máis baixo entre os distintos cazas modernos, cun custo estimado de 4 700 dólares por hora de voo.^[50] O Ministerio de Defensa sueco estimou o custo do sistema completo, formado por 60 Gripen E/F, en 90 000 millóns de coroas suecas distribuídos no período 2013-2042. As Forzas Armadas de Suecia estimaron que manter 100 avións dos modelos C/D ata 2042 custaría 60 000 millóns de coroas, mentres que mercar avións dun país estranxeiro custaría 110 000 millóns.^[51]

JAS 39E/F e outros desenvolvementos

Un avión bipraza, designado "Gripen Demo", foi pedido en 2007 comobanco de probas para varias actualizacións.^[52][53] Estaba equipado cun General Electric F414G, un desenvolvemento do motor do Boeing F/A-18E/F Super Hornet.^[54] O peso máximo de engalaxe do Gripen NG incrementouse dos 14 000 aos 16 000 kg, e a capacidade interna de combustible incrementouse un 40% ao recolocar o tren de aterraxe, o que tamén permitiu dous soportes máis na fuselaxe. aO seu radio de combate era de 1 300 km con seis mísies AAM e tanques de combustible lanzables.^[53][55] O radar PS-05/A foi substituído polo novo Raven ES-05^[56] de varrido electrónico activo (AESA), baseado na familia de rádares Vixen AESA de Selex ES (dende 2016 Finmeccanica, e no presente Leonardo S.p.A.).^[57][58] O primeiro voo do Gripen Demo tivo lugar o 27 de maio de 2008.^[59] O 21 de xaneiro de 2009 o Gripen Demo voou a 1,2 sen poscombustión para probar a súa capacidade de supercruceiro.^[60] O Gripen Demo serviu como base para o Gripen E/F, tamén coñecido como Gripen NG (Next Generation) e MS (Mission System) 21.^[61]

Saab estudou unha variante do Gripen capaz de operar de portaavións nos 90. En 2009 lanzou o proxecto Sea Gripen en resposta á solicitude de información da India sobre avións baseados en buques.^[62] Tras unha reunión con funcionarios do Ministerior de Defensa en maio de 2011, Saab accedeu a establecer un centro de desenvolvemento no Reino Unido para ampliar o concepto do Sea Gripen.^[63] En 2013 Lennart Sindahl de Saab afirmou que o desenvolvemento dun Gripen E tripulado opcionalmente capaz de voar misións non tripuladas sería explorado pola firma; un maior desenvolvemento de versións tripuladas e embarcadas requiriría o compromiso do cliente.^[64][65] O 6 de novembro de 2014 a Armada do Brasil expresou interese nun Gripen embarcado.^[66]

En 2010 Suecia premiou a Saab cun contrato de catro anos para mellorar o rádar do Gripen e outro equipamento, integrar novas armas, e baixar os custos de operación.^[67] En xuño dese ano Saab dixo que Suecia planeaba pedir o Gripen NG, designado JAS 39E/F, e que entraría en servizo en 2017 ou antes dependendo daos pedidos de exportación.^[61] O 25 de agosto de 2012, tras a intención de Suíza de mercar 22 unidades da variante E/F, Suecia anunciou que planeaba mercar 40-60 Gripen E/F.^[68] O goberno sueco decidiu mecar 60 Gripen E o 17 de xaneiro de 2013.^[69][70] Tras un referendo nacional en 2014 Suíza decidiu non buscar un substituto para os seus cazas e adiou o seu proceso de compra.

En xullo de 2013 comezou a montaxe do primeiro Gripen E de pre-produción.^[71] Orixinalmente 60 JAS 39C ían ser convertidos en JAS 39E cara 2023,^[72] pero despois decidiuse mercar células de Gripen E novas e reusar algunhas partes de JAS 39Cs.^[73] En setembro de 2015 o presidente de Saab Aeronautics, Lennard Sindhal, anunciou que se estaba desenvolvendo unha versión de guerra electrónica do bipraza Gripen F. O primeiro avión de produción entregouse en 2018.^[74] En marzo de 2014 Saab revelara o deseño detallado e indicara plans para recibir a certificación militar en 2018.^[74] O primeiro Gripen E presentouse o 18 de maio de 2016.^[75] Saab atrasou o primeiro voo de 2016 a 2017 para centrarse na certificación civil do software.^[76] As probas de rodaxe de alta velocidade comezaron en decembro de 2016,^[77][78] e o 15 de xuño de 2017 Saab completou o primeiro voo do Gripen E.^[79] No mes de maio o Gripen E acadou o voo supersónico e comezou as probas de carga.^[80] O 24 de novembro de 2021 Saab anunciou que os 6 primeiros Gripen E estaban listos para ser entregados ás forzas aéreas do Brasil e Suecia.^[81]

Visión de conxunto

O Gripen é un caza multirrol, pensada como unha plataforma aérea lixeira e áxil con aviónicas avanzadas e altamente adaptables. Ten superficies de control canard que aportan unha forza de sustentación positiva a todas as velocidades, mentres que a xenerosa sustentación das súas ás en delta compensa a produción de sustentación negativa do estabilizador traseiro a altas velocidades, incrementando a resistencia inducida.^[82] O ser intencionalmente inestable e usar controis de voo fly-by-wire dixitais para manter a estabilidade elimina moitas restricións de voo, mellora a manobrabilidade e reduce a resistencia.^[83][84] O Gripen tamén ten boas capacidades para engalaxes curtas, e é tamén capaz de manter unha alta taxa de descenso e está reforzado para soportar as tensións nas aterraxes curtas.^[85] Un par de freos de aire están situados nos laterais da fuselaxe traseira; os canads inclínanse tamén para actuar como freos de aire e reducir a distancia de aterraxe.^[86] O Gripen é capaz de voar cun ángulo de ataque de 70-80 graos.^[87]

Para permitir que o Gripen teña unha longa vida de servizo, duns 50 anos, Saab deseñouno para ter requirimentos de mantemento baixos. Algúns sistemas principais como o motor RM12 e o rádar PS-05/A son modulares para reducir o custo operativo e aumentar a fiabilidade.^[84] O Gripen deseñouse para ser flexible, para que sensores, ordenadores e armamento máis recentes poidan ser integrados a medida que a tecnoloxía avanza.^[88] Estimouse que un 67% das partes do avión procede de subministradores europeos e suecos e o 33% de estadounidenses.

Uns aspectos clave do programa Gripen que Saab quixo destacar son os acordos de transferencia tecnolóxica e asociacións industriais con clientes de exportación.^[89] O Gripen é personalizado dependendo dos requisitos do cliente, permitindo a inclusión rutineira de subministradores locais nos procesos de fabricación e apoio. Varias firmas surafricanas proporcionan compoñentes e sistemas, incluídos os sistemas de comunicacións e de guerra electrónica, para os Gripens operados pola Forza Aérea de Suráfrica.^[90] Os operadores tamén teñen acceso ao código fonte do Gripen e a documentación técnica, permitindo que se integren independentemente actualizacións e equipo novo.^[91] Algúns clientes de exportación teñen a intención de montar domesticamente o Gripen; propúxose que o fabricante brasileiro Embraer tamén poida fabricar Gripens para outros clientes de exportación.^[92][93]

Aviónica e sensores

Toda a aviónica do Gripen está completamente integrada usando cinco buses de datos dixitais MIL-STD-1553B, no que foi descrito como "fusión de sensores".^[84] A integración total da aviónica fai do Gripen un avión "programable", permitindo actualizacións de software para incrementar o rendemento e permitir roles operacionais e equipamento adicionais.^[94] A linguaxe de programación Ada adoptouse para o Gripen, e vén sendo usado nos controis de voo primarios nos prototipos finais dende 1996 e en todos os avións de produción posteriores.^[95] O software do Gripen é mellorado continuamente para engadir novas capacidades, a diferenza do Viggen, que era actualizado cada 18 meses.^[96]

Gran parte dos datos xerado polos sensores a bordo e pola actividade da cabina de mando son gravados dixitalmente durante toda a misión. Esa información pode ser reproducida na cabina ou pode extraerse sinxelamente para facer unha análise da misión detallada usando unha unidade de transferencia de datos que tamén pode usarse para inserir datos de misión no avión.^[97][98] O Gripen, ao igual que o Viggen, deseñouse para operar como un compoñente dun sistema nacional de defensa interconectado, o que permite un intercambio automático de información en tempo real entre o avión e as instalacións en terra.^[99] Segundo Saab, o Gripen conta co "enlace de datos máis desenvolvido do mundo".^[84] O sistema de navegación Ternav do Gripen combina información de múltiples sistemas a bordo como o ordenador de datos do aire, o radioaltímetro, e o GPS para calcular continuamente a localización do Gripen.^[100]

O Gripen entrou en servizo usando o radar multimodo de impulsos doppler PS-05/A, desenvolvido por Ericsson e GEC-Marconi, e que está baseado no avanzado radar Blue Vixen para o Sea Harrier que tamén serviu de base para o radar CAPTOR do Eurofighter.^[101][84] O rádar todotempo é capaz de localizar e identificar obxectivos a 120 km, e pode seguir automaticamente a varios obxectivos en terra, mar e aire. Pode guiar a varios mísiles aire-aire máis aló do alcance visual ata múltiples obxectivos á vez.^[102] Saab afirmou que o PS-05/A é capaz de manexar todo tipo de misións de defensa, aire-superficie, e recoñecemento,^[84] e está desenvolvendo a mellora Mark 4.^[103][104] A versión Mark 4 ten un 150% máis de alcance de detección aire-aire a grande altura, pode detectar e seguir obxectivos máis pequenos ao alcance actual, un 140% de mellora no modo aire-aire a baixa altitude, e integración completa con armas modernas como os mísiles AIM-120C-7 AMRAAM, AIM-9X Sidewinder, e MBDA Meteor.^[105]

O futuro Gripen E/F usará un novo radar de varrido electrónico activo (AESA), o Raven ES-05, baseado na familia de rádares Vixen AESA de Selex ES.^[58] Entre outras melloras, o novo radar é capaz de escanear un maior campo de visión e ten máis alcance.^[106] Ademais, o novo Gripen integra o sensor de busca e rastreo por infravermellos (IRST) Skyward-G , capaz de detectar pasivamente emisións termais de obxecivos no aire e terra nas proximidades do avión.^[107] Afírmase que os sensores do Gripen E son capaces de detectar obxectivos con cortes transversais de radar (RCS) baixos máis alá do alcance de visión.^[108] Os obxectivos son rastreados por un sistema "o mellor sensor domina", xa sexa polos sensores de a bordo ou a través da función de enlace de datos da Unidade Auxiliar do Transmisor (TAU) do radar.^[109][110]

Cabina de mando

Os controis de voo primarios son compatibles co principio de control Hands On Throttle-And-Stick (HOTAS, mans en mando de potencia e panca de control). A panca de mando central, ademais de voar o avión, controla tamén as pantallas da cabina e o sistema de armas. Un sistema dixital triplo fly-by-wire emprégase nos controis de voo do Gripen,^[84] cun respaldo mecánico para o acelerador.^[111] Pode accederse a funcións adicionais, como as comunicacións, os datos de navegación e os de apoio á toma de decisións, a través do panel de control central superior.^[112] O Gripen inclue o sistema de visualización de cabina EP-17, desenvolvido por Saab para proporcionar aos pilotos un alto nivel de coñecemento da situación e reducir a súa carga de traballo a través dun manexo intelixente da información. O Gripen conta cunha capacidade de fusión de sensores, polo que a información dos sensores integrados e bases de datos están combinadas, analízanse automaticamente, e preséntase información útil ao piloto a través dun Head-Up Display de amplo campo de visión, de tres pantallas multifunción de cor, e opcionalmente tamén a través dun Sistema de Visualización no Casco (HMDS).^[98]

Das tres pantallas multifunción (MFD), a central úsase para datos de navegación e misión, a esquerda amosa o estado do avión e a información de guerra electrónica, e a da dereita ten información dos sensores e do control de fogo.^[112] Nas variantes de dous asentos, as pantallas do asento posterior poden operarse independentemente. Saab promocionou esta capacidade como útil en misións de guerra electrónica e recoñecemento, e durante a realización de actividades de mando e control.^[98] En maio de 2010 Suecia comezou a equipar os seus Gripen con sistemas informáticos adicionais e con novas pantallas.^[113] As MFD son intercambiables e deseñadas para a redundancia no caso de que haxa un fallo, podendo presentarse a información de voo en calquera das pantallas.^[111]

Saab e BAE desenvolveron o Cobra HMDS para ser usado no Gripen, baseado no Striker HMDS usado no Eurofighter.^[114] En 2008 o Cobra HMDS integrouse completamente en avións operativos, e está dispoñible como unha opción para clientes de exportación; este adaptouse nos vellos Gripens de Suecia e Suráfrica.^[114] O HMDS proporciona control e informacións sobre o seguimento de obxectivos, datos dos sensores, e parámetros de voo, e está equipado opcionalmente para operacións nocturnas e con filtración química/biolóxica.^[97] Todas as conexións entre o HMDS e a cabina deseñáronse para un desprendimento rápido, para un uso seguro do sistema de exección.^[115]

Motor

Todos os Gripen en servizo están equipados cun motor turboventilador Volvo RM12 (agora GKN Aerospace Engine Systems), un derivado fabricado baixo licenza do General Electric F404, alimentado por un conduto en Y con placas divisorias; entre os cambios inclúense un aumento de rendemento e unha fiabilidade mellorada para cumprir cos criterios de seguridade de uso dun único motor, ademais de ter unha maior resistencia para incidentes con paxaros.^[111][116] Varios subsistemas e compoñentes tamén foron redeseñados para reducir as demandas de mantemento.^[117] En novembro de 2010 o Gripen acumulara máis de 143 000 horas de voo sen ter ningún fallo ou incidente relacionado co motor; Rune Hyrefeldt, xafe de xestión do programa militar de Volvo Aero, dixo: "penso que este debe ser un récord difícil de superar para unha aplicación dun só motor".^[117]

As variantes JAS 39E e F adoptaron como planta motriz o F414G, unha variante do General Electric F414. O F414G pode producir un 20% máis de pulo que o motor RM12, permitindo ao Gripen o voo de supercruceiro (voar a velocidade supersónica sen o uso de posqueimadores) a Mach 1,1 mentres leva armas para combate aire-aire.^[54] En 2010, Volvo Aero dixo que era capaz de desenvolver aínda máis o seu motor RM12 para igualar o rendemento do F414G, e afirmou que desenvolver o RM12 sería unha opción máis barata.^[118] Antes da selección de Saab do F414G tamén se considerou adoptar o Eurojet EJ200 para o Gripen; entre as implemantacións propostas incluíase o uso de pulo vectorial.^[119]

Equipamento e armamento

O Gripen é compatible con distintos tipos de armamento, máis aló do canón Mauser BK-27 de 27 mm integrado (retirado na variantes monopraza),^[120] como mísiles aire-aire como o AIM-9 Sidewinder, mísiles aire-terra como o AGM-65 Maverick, e mísiles anti-buque como o RBS-15.^[121] En 2010 os Gripen da Forza Aérea de Suecia completaron o proceso de mellora MS19, permitindo a súa compatibilidade con distintos tipos de armas, como o mísil de longo alcance MBDA Meteor, o mísil de curto alcance IRIS-T e a bomba guiada por láser GBU-49.^[122] Falando da selección de armamento do Gripen, o director de campaña de Saab para a India Edvard de la Motte dixo que: "se mercas o Gripen, seleciona de onde queres que veñan as túas armas, Israel, Suecia, Europa, Estados Unidos… Suramérica. Depende do cliente".^[106]

En voo, o Gripen é capaz de levar ata 6 500 kg de armamento e equipamento.^[94] Entre o equipamento inclúense módulos de sensores externos para recoñecemento e designación de obxectivos, como o módulo de puntería LITENING de Rafael Advanced Defense Systems, o Modular Reconnaissance Pod System de Saab, ou o Digital Joint Reconnaissance Pod de Thales.^[123] O Gripen ten unha suite de guerra electrónica avanzada e integrada, capaz de operar nun modo pasivo indetectable ou bloquear activamente o radar rival; un sistema de advertencia de aproximación de mísiles detecta e rastrexa pasivamente os mísiles que chegan.^[107][124] En novembro de 2013 anunciouse que Saab sería o primeiro en ofrecer o bloqueador activo BriteCloud desenvolvido por Selex ES.^[125] En xuño de 2014 o Módulo de Autoprotección con Tecnoloxóa de Supervivencia Mellorada, un módulo de contramendidas contra mísiles, realizou o seu primeiro voo no Gripen.^[126]

Saab describe o Gripen como un "avión de rol variable", afirmando que é capaz de "cambiar instantaneamente de rol premendo un botón". O interface home/máquina cambia cando se cambia entre roles, sendo optimizado polo ordenador en resposta a novas situacións e ameazas.^[97] O Gripen tamén está equipado para usar diferentes estándards e sistemas de comunicación, como a radio segura SATURN, Link-16, ROVER, e enlaces por satélite.^[127] Equipamento para realizar misións de longo alcance, como unha sonda de repostaxe en voo e un Sistema Integrado de Xeración de Osíxeno (OBOGS), están integrados no Gripen C/D.^[128]

Usabilidade e mantemento

Durante a guerra fría as Forzas Armadas suecas tiñan que estar preparadas contra unha posible invasión. Este escenario precisaba dunha forza defensiva de avións de combate dispersa no sistema Bas 90 para manter a capacidade de defensa aérea.^[129] Así, un obxectivo clave de deseño durante o desenvolvemento do Gripen foi a habilidade de engalar dende pistas cubertas de neve de tan só 800 metros.^[130] Un equipo de cinco soldados é un técnico é quen de recargar, rearmar e realizar unha inspección básica en tan só 10 minutos antes de que o avión poida regresar á unha misión aire-aire. Para unha misión aire-terra este tempo sube ata os 20 minutos usando os mesmos recursos.^[131][132]

Durante o proceso de deseño deuse unha gran prioridade a facilitar e minimizar o mantemento do avión; ademais dun deseño doado de menter, moitos subsistemas e compoñentes precisan pouco ou ningún mantemento.^[133] Os avións están equipados cun Sistema de Monitoreo de Saúde e Uso (HUMS) que monitoriza o rendemento de varios sistemas, e proporciona información aos técnicos para axudar no mantemento.^[134] Saab realiza un programa continuo de melloras; a información do HUMS e outros sistemas pode enviarse para ser analizada.^[135] Segundo Saab, o Gripen ten un "50% menos de custos operacionais que o seu mellor competidor".^[84]

Suecia

A Forza Aérea de Suecia realizou un pedido total por 204 Gripens^[136] en tres lotes. A primeira entrega foi o 8 de xuño de 1993, cando o avión 39102 foi entregado á Flygvapnet durante unha cerimonia en Linköping;^[137] a derradeira unidade do primeiro lote entregouse o 13 de decembro de 1996.^[25] A Forza Aérea obtivo o primeiro avión do segundo lote o 19 de decembro de 1996.^[138] En vez do acordo de prezo fixo do lote 1, os avións do lote 2 pagáronse como un concepto de "prezo obxectivo": calquera sobrecusto ou subcusto dividiríase entre Saab e a Administración de Material da Defensa.^[26]

O JAS 39 entrou en servizo coa flotilla aérea de Skaraborg (F 7) o 1 de novembro de 1997.^[139][140] Os avións do derradeiro lote entregáronse o 26 de novembro de 2008.^[141] Isto logrouse pagando un 10% menos que o prezo acordado para o lote, colocando o prezo do JAS 39C en menos dos 30 millóns de dólares.^[141] Este lote de Gripens estaba equipado para ser recargados en voo dende avións TP84 especialmente equipados.^[26] En 2007 iniciouse un programa para modernizar 31 dos JAS 39A/B da Forza Aérea ao estándar JAS 39C/D.^[142] En xaneiro de 2013 a Forza Aérea sueca tiña 134 JAS 39 en servizo.^[143] En marzo de 2015 a Forza Aérea sueca recibiu o seu derradeiro JAS 39C.^[144]

O 29 de marzo de 2011 o parlamento sueco aprobou que a Forza Aérea se despregase tres meses para apoiar a zona de exclusión aérea ordenada pola ONU sobre Libia. O despregamento de 8 Gripen, 10 pilotos e outro persoal comezou o 2 de abril.^[145] O 8 de xuño de 2011 o goberno sueco anunciou un acordo para para ampliar o despregamento para cinco dos Gripen.^[146] En outubro de 2011 os Gripens realizaran máis de 650 misións de combate, con case 2 000 horas de voo, e entregando uns 2 000 informes de recoñecemento á OTAN.^[147] O xornalista Tim Hepher suxeriu que as operacións en Libia poderían estimular as vendas do Gripen e outros avións.^[148]

En novembro de 2012 o tenente coronelLars Helmrich da Forza Aérea sueca testificou no Riksdag sobre o Gripen E. Dixo que a versión C/D do Gripen podería quedar anticuada no combate aire-aire cara ao ano 2020.^[149] Con 60 Gripens tendo sido considerados como o número mínimo requirido para defender o espazo aéreo sueco, a Forza Aérea quería ter 60-80 Gripen actualizados ao estándar E/F en 2020.^[150]

O 25 de agosto de 2012 o goberno anunciou que agardaba mercar 40-60 JAS 39E/F Gripen que entrarían en servizo cara ao ano 2023.^[68][151] O 11 de decembro de 2012 o Riksdag aprobou a compra de 40 a 60 JAS 39E/F cunha opción para cancelar o pedido se outros clientes non mercaban polo menos 20 avións.^[152] O 17 de xaneiro de 2013 o goberno aprobou o trato para mercar 60 JAS 39E que serán entregados entre 2018 e 2027.^[69] O 3 de marzo de 2014 o Ministerio de Defensa dixo que se pedirían outros 10 JAS 39E; isto foi posteriormente confirmado polo goberno.^[153][154]

Tamén hai plans para manter algúns dos Gripen C/D despois do ano 2025. Este feito foi recomendado polo comité asesor de defensa sueco en 2019.^[155]

República Checa

Cando a República Checa converteuse nun membro da OTAN en 1999, o país necesitaba substituír a súa frota de MiG-21 de construción soviética con avións compatibles cos estándares de interoperatibilidade da OTAN. En 2000 a República Checa comezou a avaliar distintos avións, como o F-16, o F/A-18, o Mirage 2000, o Eurofighter Typhoon e o Gripen. Unha das principais condicións de adquisición foi o acordo de compensación industrial, fixado no 150% do valor de compra agardado.^[156] En decembro de 2001, tras ter sido influenciado polo xeneroso pragrama de financiamento e compensación de Gripen International, o goberno checo anunciou que escollera o Gripen.^[157] No ano 2002 o acordo atrasouse ata despois das eleccións parlamentarias; estudáronse tamén modios alternativos para a defensa aérea, incluído o arrendamento do avión.^[158]

O 14 de xuño de 2004 anunciouse que a República Checa ía alugar 14 avións Gripen, modificados para cumprir cos estándares OTAN.^[159] O acordo tamén incluía o adestramento de pilotos e técnicos checos en Suecia. Os seis primeiros entregáronse o 18 de abril de 2005.^[160] O arendamento sería por un período de 10 anos por un custo de 780 millóns de euros; os 14 avións, que petenceran á Forza Aérea sueca, eran 12 monoprazas JAS-39C e dous biprazas JAS 39D.^[161][162] En setembro de 2013, a Axencia de Exportación de Defensa e Seguridade anunciou que sechegara a un acordo coa República Checa para ampliar o arrendamento 14 anos máis, ata 2029; os avións alugados deberían pasar por unha extensa modernización, incluída a adopción de novas ligazóns de datos.^[163] O contrato de arrendamento tamén ten a opción de finalmente mercar os cazas.^[162] En 2014 o arrendamento ampliouse ata 2027 e o contrato de servizo de Saab ampliouse ata 2026.^[164][165]

En novembro de 2014 o comandante da Forza Aérea da República Checa, o xeneral Libor Štefánik, propuxo alugar seis Gripen máis debido á deterioración das relación de Rusia co Oeste;^[166] un portavoz do Ministerio de Defensa dixo que esa noción era a visión persoal do comandante e que a ampliación da frota non estaba na axenda nos anos seguintes.^[167] En 2015, o servizo decidiu actualizar a súa frotaá configuración MS20.^[165] A actualización MS20 completouse en 2018.^[168]

Hungría

Tras a entrada de Hungría na OTAN en 1999 houbo varias propostas para conseguir unha forza de cazas compatibles cos estándares da alianza atlántica. Prestouse unha atención considerable ao estudo de avións de segunda man, así como á modificación da frota de MiG-29 do país. En 2001 Hungría recibiu varias ofertas de avións novos e usados de varias nacións, como Suecia, Bélxica, Israel, Turquía e os Estados Unidos.^[169] Aínda que o goberno húngaro inicialmente pretendía mercar o F-16, en novembro de 2001 estábase negociando un contrato de arrendamento de 10 anos por 12 avións Gripen, coa opción de mercar os avións unha vez finalizado o período de alugamento.^[170][171]

Como parte dos acordos de adquisición, Saab ofrecera un acordo de compensación valorado no 110% do custo de 14 cazas.^[172] Inicialmente Hungría planeara arrendar varios avións do lote 2; porén, a incapacidade para ser recargados en voo e as limitacións na compatibilidade de armamento xeraron desconfianza en Hungría.^[173] Renegociouse o contrato e o 2 de febreiro de 2003 asinouse o arrendamento de 14 Gripen, que orixinalmente foran do estándar A/B e pasaran por un proceso de actualización para ser convertidos ao estándar C/D compatible coa OTAN.^[174] As entregas dos últimos avións realizáronse en decembro de 2007.^[175]

Aínda que a Forza Aérea de Hungría opera un total de 14 Gripen arrendados,^[162] en 2011 o país supostamente tiña a intención de mercar eses aparellos.^[176] Porén, en xaneiro de 2012 os gobernos de Hungría e Suecia chegaron a un acordo para ampliar o período de arrendamento por 10 anos máis; segundo o ministro de defensa húngaro Csaba Hende, o acordo representaba uns considerables aforros de custos.^[177]

Perdéronse dous Gripen en accidentes en maio e xuño de 2015,^{[178][179][180]} quedando 12 Gripen operativos.^[181] Dende 2017 Hungría ten novamente 14 avións en servizo.^[182]

En agosto de 2021 asinouse un contrato con Saab para modernizar a frota de Gripen da Forza Aérea de Hungría. O radar será actualizado ao PS-05/Mk4 e o software actualizarase ao nivel MS 20 Block 2. Engadiranse novas armas ao arsenal dos Grupen húngaros,^[183] e o país pediu os mísiles IRIS-T en decembro de 2021.^[184]

Suráfrica

En 1999 Suráfrica asinou un contrato con BAe/Saab para a compra de 26 Gripen C/D con pequenas modificacións para cumprir cos seus requisitos.^[29] Asentregas á Forza Aérea de Suráfrica comezaron en abril de 2008^[185] e en abril de 2011 entregáranse 18 avións (nove monoprazas e nove biprazas).^[186] Saab considerou establecer a súa Gripen Fighter Weapon School na base aérea de Overberg en Suráfrica, pero en xullo de 2013 descartou esa opción debido á falta de apoio local para a iniciativa. Tailandia é unha alternativa que tamén considerou,^[187] así como a base aérea checa de Čáslav.^[188]

Entre abril e decembro de 2013 contratistas surafricanos encargáronse dos traballos de mantemento da frota de Gripen, xa que o contrato con Saab expirara; debido a este arranxo temeuse que non fosen posibles as operacións a longo prazo debido a un mantemento pouco axeitado.^[189] En decembro de 2013 Armscor premiou a Saab cun contrato para que a compañía realizase as tarefas de enxeñería, mantemento e apoio dos 26 Gripen ata o ano 2016.^[190] O 13 de marzo de 2013 o ministro de defensa surafricano, Nosiviwe Mapisa-Nqakula, afirmou que "case a metade dos Gripen da SAAF" foran almacenados debido a un orzamento insuficiente para mantelos en voo.^[191] No mes de setembro dese ano a SAAF decidiu non manter parte dos seus Gripen almacenados por moito tempo; no seu lugar os 26 rotaríanse entre ciclos de voo e de almacenamento por curtos períodos de tempo.^[192] Ese mesmo mes o brigadier-xeneral John Bayne dixo que o Gripen cumpría cos requisitos mínimos da Forza Aérea, xa que o país non estaba ameazado militarmente.^[193]

No mes de setembro de 2021 a Forza Aérea surafricana deixou en terra os 26 Gripen debido novamente a problemas de mantemento, en parte debido a que os contrato non se renovaron a tempo. A principios de 2022 o goberno surafricano estaban negociando un novo acordo.^{[194][195][196]}

Tailandia

En 2007 o parlamento tailandés autorizou á Real Forza Aérea de Taliandia a gastar 34 000 millóns de bahts (1 100 millóns de dólares) para substituír a súa frota de Northrop F-5.^[197] En febreiro de 2008 a Forza Aérea pediu seis Gripen (dous modelo C monoprazas e catro D biprazas) de Saab; as entregas comezaron en 2011.^[198] Tailandia pediu seis Gripen C máis en novembro de 2010 que comezaron a entregarse en 2013.^[199] Tailandia pode finalmente pedir ata 40 Gripen.^[200] En 2010 Tailandia seleccionou a base de Surat Thani como centro de operacións para os seus Gripen.^[201]

Saab entregou tres Gripen en abril de 2013, e tres máis en setembro dese ano.^[202] Ese mesmo mes o mariscal da Forza Aérea Prajin Jantong dixo que Tailandia estaba interesada en mercar seis avións máis nun futuro próximo, pendentes da aprobación do goberno.^[197][203] O comandante supremo talilandés, o xeneral Thanasak Patimapragorn, dixo que a Forza Aérea ten a intención de que os sistemas de información do Gripen sexan integrados nos sistemas do Exército e a Armada. As Forzas Armadas inauguraron oficialmente o Sistema Integrado de Defensa Aérea do Gripen durante 2014.^[197]

Durante o exercicio Falcon Strike de 2019, os Gripen C/D da Real Forza Aérea de Tailandia logrou 25 derribos de avións J-11A en combates simulados coa Forza Aérea do Exército Popular de Liberación con só dúas perdas en combate dentro do alcance visual. Os seus Gripen C/D lograron ademais 41 derribos de J-11A coa perda de cinco avións en combate simulado máis aló do alcance visual.^[204]

Reino Unido

A Empire Test Pilots' School (ETPS) no Reino Unido usou o Gripen para adestramentos avanzados para pilotos de proba baixo un acordo "wet lease" dende 1999.^[205] A escola opera un avión Gripen D.^[206]

Brasil

En outubro de 2008 Brasil seleccionou tres finalistas para o seu programa de caza F-X2: o Dassault Rafale B/C, o Boeing F/A-18E/F Super Hornet, e o Gripen NG.^[207] A Forza Aérea Brasileira planeou inicialmente mercar polo menos 36 avións, coa posibilidade de chegar aos 120 posteriormente,^[208][209] para substituír os seus Northrop F‐5EM e Dassault Mirage 2000C.^[210] En febreiro de 2009 Saab presentou unha oferta por 36 Gripen NGs.^[211] A principios de 2010 o informe de avaliación final da Forza Aérea situou ao Gripen á cabeza, sendo un factor decisivo os menores custos por unidade e de operación.^[212] En medio de atrasos por mor a problemas económicos,^[213][214] houbo informes no ano 2010 sobre a elección do Rafale,^[215] e en 2011 sobre a do F/A-18.^[216] O 18 de decembro de 2013 a presidenta Dilma Rousseff anunciou a selección do Gripen NG.^[210][217] Os factores clave foron as oportunidades de fabricación domésticas, transferencia de tecnoloxía completa, participación no seu desenvolvemento, e potenciais exportacións a África, Asia e Latinoamérica;^[92][218] Arxentina e Ecuador están interesados en mercar o Gripen a través do Brasil, e México é considerado un comprador potencial.^[219] Outro factor foi a desconfianza cara aos Estados Unidos debido ao escándalo de vixilancia da NSA.^[220] O Gripen non é inmune á presión estranxeira: o Reino Unido pode usar a súa porcentaxe do 30% de compoñentes no Gripen para vetar a venda a Arxentina pola disputa das illas Malvinas, polo que os arxentinos están considerando outros avións no seu lugar.^[221]

O 24 de outubro de 2014 Brasil e Suecia asinaron un contrato de 39 300 millóns de coroas por 28 Gripen E (monoprazas) e 8 Gripen F (biprazas) que serían entregados entre 2019 e 2024 e mantidos ata 2050;^[222] o goberno sueco proporconará un préstamo por 25 anos, cun 2,19% de intereses, para a compra.^[223] Polo menos 15 avións serán montados no Brasil e compañías do país estarán involucradas na súa fabricación; os Gripen F serán entregados máis tarde. Houbo un aumento de prezo de case 1 000 millóns de dólares dende a selección do avión debido aos desenvolvementos solicitados polo Brasil,^[224] como o "Wide Area Display" (WAD), unha pantalla táctil panorámica de 19 por 8 polgadas.^[225][226] O paquete de compensación estableceuse en 9 000 millóns de dólares, ou 1,7 veces o valor do pedido.^[227] A Armada do Brasil está interesada no Gripen Maritime para substituír os seus Douglas A-4KU Skyhawk embarcados.^[228] En 2015 Brasil e Suecia pecharon o trato para desenvolver o Gripen F, designado F-39 polo Brasil.^[229][230]

O primeiro voo dun F-39E Gripen brasileiro tivo lugar o 26 de agosto de 2019 no aeródromo da fábrica de Saab en Linköping.^[231] A unidade foi entregada á Forza Aérea Brasileira o 10 de setembro de 2019 para o programa de probas de voo. O caza chegou a Brasil o 20 de setembro de 2020,^[232] e posteriormente foi transportado por terra ata o aeroporto de Navegantes. O 24 de setembro engalou cara a unidade de Embraer en Gavião Peixoto, no estado de São Paulo, para comezar o programa de probas dos sistemas de control de voo, a integración de armas, os sistemas de comunicacións e outros. Os cazas formarán parte do 1º Grupo de Defensa Aérea (1º GDA), baseado en Anápolis.^{[233][234][235]} Segundo o executivo de Saab Eddy De La Motte, o primeiro F-39F será entregado en 2023.^[236] En 2021 Brasil comezou as probas de voo supersónicos co F-39E a altitudes sobre os 16 000 pés.^[237] Segundo o executivo de Saab Mikael Franzén, Brasil comezaría a recibir os primeiros avións de produción con IRST en novembro de 2021.^[238] A Forza Aérea Brasileira ten un requirimento por 108 Gripen, que serán entregados en tres lotes.^[239][240]

O 1 de febreiro de 2022 o comandante da Forza Aérea Brasileira Carlos de Almeida Baptista Júnior dixo ao xornal Folha de S. Paulo, que Brasil estaba na fase inicial de negociacións con Saab para mercar un novo lote de 30 Gripen E/F,^[241] "a nosa capacidade de planificación lévanos hoxe, polas nosas suposicións de uso, a 66 Gripens en operación", agárdase que esta fase de planificación remate a mediados de 2022.^[241] A negociación e intención brasileira foi confirmada polo xefe executivo de Saab Håkan Buskhe en febreiro de 2019.^[242] A confirmación chegou despois de rumores na prensa especializada do Brasil, que a Forza Aérea vira ao Lockheed Martin F-35 como un candidato ideal para continuar o seu proceso de modernización nos seguintes anos despois dos intentos errados de vender o Gripen en Finlandia e Suíza, rumores que foron negados por Baptista Júnior.^[241][243]

Operadores potenciais

Austria

Austria está considerando substituír os seus cazas Eurofighter Typhoon co Gripen debido á obsolescencia e aos custos, xa que todos eles son do lote 1 e deberían ser actualizados.^{[244][245][246][247][248]}

Botswana

No ano 2014 Saab abriu unha oficina en Botswana.^[249] O país está interesado en mercar oito Gripen C/D excedentes, cunha posible ampliación a 16, para substituír os 14 cazas CF-5 ex-canadenses da Forza Aérea de Botswana usados dende 1996.^[250][251] Segundo algunhas informacións oficiais da Forza Aéra cren que a compra do Gripen é un trato feito.^[252][253]

Canadá

Canadá é un socio industrial de nivel 3 no programa de desenvolvemento do Lockheed Martin F-35 Lightning II, porén, en decembro de 2017 lanzou unha competición aberta para mercar un caza.^[254] A Real Forza Aérea do Canadá anunciou en febreiro de 2018 que Saab era un dos competidores xunto co F-35.^[255] A competición depende moito dos beneficios industriais para compañías canadenses; en maio de 2019 Saab ofreceu construír Gripens no Canadá de forma semellante ao acordo co Brasil.^[256]

En xuño de 2019 Saab dixo que estaba lista para ofrecer 88 Gripen E ao Canadá, ademais de transferencia tecnolóxica completa. Saab dixo que podería ofrecer a integración de equipamento estadounidense e doutras compañías alleas a ela polo que avión sería interoperable cos militares dos Estados Unidos. Saab tamén dixo que o Gripen E foi construído para condicións árticas. En xaneiro de 2021 Saab ofreceuse a construír dous centros aeroespaciais no Canadá como parte da proposta de transferencia de tecnoloxía.^[257][258] O 1 de decembro de 2021 o goberno canadense confirmou que o Super Hornet non cumpría os requisitos, quedando como únicos competidores o F-35 e o Gripen.^[259][260]

Colombia

Saab ofreceu 15^[261] Gripen C/D ou E/F^[247][248] a Colombia, con posibles entregas entre 2018 e 2021, dependendo da variante escollida.^[262][206]

Filipinas

En setembro de 2016 Saab anunciou a súa intención de abrir unha oficina en Manila para apoiar a súa campaña para vender o Gripen á Forza Aérea de Filipinas que buscaba 12 cazas multirrol; Saab tamén intentaba ofrecer infraestrutura terrestre, sistemas integrados C2 e ligazóns de datos, semellante ás capacidades da Real Forza Aérea de Tailandia.^[263][264] En 2018 Saab renovou o seu impulso comercial.^[265] Segundo o Departamento de Defensa Nacional filipino, é máis probable a compra de 6 Gripen C/D MS20 que o do estadounidense F-16V Block 70/72.^[266]

India

O Gripen foi un contendente na competición MRCA da India por 126 avións de combate multirrol.^[267] En abril de 2008 Gripen International ofreceu o Gripen Next Generation para a licitación^[268] e abriu unha oficina en Nova Deli para apoiar os seus esforzos no mercado indio.^[269] O 4 de febreiro de 2009 Saab anunciou que se asociara co Tata Group indio para desenvolver o Gripen para que se axustase á necesidades da India. A Forza Aérea da India (IAF) realizou amplas avaliacións sobre o rendemento en voo, a capacidade loxística, os sistemas de armas, os sensores avanzados e o sistema de disparo do Gripen.^[270] En abril de 2011 a IAF rexeitou a oferta de Saab en favor do Eurofighter Typhoon e o Dassault Rafale.^[271] Presuntamente, oficiais da IAF, aínda que estaban contentos coas capacidades melloradas do Gripen NG, identificaron a gran dependencia de hardware estadounidense, incluída a electrónica, o armamento e o motor GE F414, como un factor que pode obstaculizar as exportacións.^[272] O Rafale finalmente gañou a competición, pero os plans para mercar 126 avións foron cancelados polo goberno indio que só mercou 36 unidades.^[273]

En 2015, despois de que o pedido de Rafale se reducise a tan só 36 avións, Saab indicou a súa vontade de establecer conxuntamente a produción do Gripen na India.^[274] En outubro de 2016 Saab, entre outros fabricantes, supostamente recibiron unha consulta informal de solicitude de información, iniciando unha nova competición para un caza monomotor que substitua aos MiG-21 e MiG-27 de fabricación soviética da IAF; Saab xa presentara unha oferta non solicitada.^[275] En novembro de 2017 Saab prometeu unha transferencia total de tecnoloxía do Gripen E á India se era premiada co contrato.^[276] O Gripen está agora competindo con outros 6 avións nunha nova licitación, coñecida como MMRCA 2.0 nos medios indios, para a compra de 114 avións de combate multirrol.^[277]

Indonesia

En xullo de 2016 Saab Indonesia confirmou ter enviado unha proposta ese mesmo ano en resposta a un requirimento da Forza Aérea de Indonesia. A proposta incluía a compra inicial de 16 Gripen C/D por 1 500 millóns de dólares para substituír os Northrop F-5E Tiger II en servizo coa Forza Aérea dende os anos 80. Saab expresou a intención de que a oferta cumpra nun 100% coa Lei indonesia da industria de defensa de 2012,^[278] que require que os ontratistas estranxeiros traballen con industria local, colaborando na produción e compartindo tecnoloxía. Tamén indicou que na oferta poderían substituír as versións C/D pola E, se Indonesia está disposta a aceptar un tempo de entrega máis longo. Entre os avións competidores que responderon ao requirimento atópanse o F-16V, o Su-35, o Rafale e o Eurofighter Typhoon.^[279]

Outros

Outros países que expresaron o seu interese polo Gripen son:

O director de exportacións de Saab Eddy de La Motte dixo que as posibilidades do Gripen melloraron xa que as nacións vacilan cos seus compromisos co F-35.^[290] En setembro de 2013 o CEO de Saab Håkan Buskhe dixo que pensaba que as vendas do Gripe poderían acadar os 400 ou 450 avións.^[291]

Ofertas erradas

Bélxica

Suecia retirouse da competición belga para a substitución dos seus F-16 por incompatibilidades de política exterior.^[292]

Bulgaria

Despois de que a Forza Aérea de Bulgaria expresase interese polo Gripen, o gabinete interino de Gerdzhikov anunciou o 26 de abril de 2017 que unha comisión estatal elixira o caza de Saab, planeando a compra dun lote inicial de 8 Gripen por uns 745 millóns de euros que serían entregados entre 2018 e 2020, cun lote posterior doutros 8 avións. Outras ofertas eran F-16A/B usados da USAF que serían reformados e actualizados ao estándar MLU pola firma portuguesa OGMA (de forma semellante aos F-16 de Romanía) e Eurofighter Typhoon italianos usados do lote 1, rematando a oferta estadounidense/portuguesa de segunda e a italiana no terceiro posto.^[293] Segundo o viceprimeiros ministro e ministro de defensa Stefan Yanev, a principal razón para a selección do Gripen foi os termos de financiamento favorables ofrecidos por Saab, incluída unha opción de préstamo e acordos de compensación, que representaban un 834 millóns de dólares só polos avións,^[294][295] mentres que a oferta estadounidense/portuguesa representaba uns 1 200 millóns só polo avión. A decisión estaba pendente da aprobación do parlamento búlgaro. A oferta que quedou en segundo lugar quedou como unha opción de reserva se as negociacións con Saab non ían adiante; as finanzas para o programa presupuestáronse ata finais de 2017. Os cazas substituirían tanto aos MiG-29 da base Graf Ignatievo como aos avións de ataque Su-25 da base de Bezmer, ademais dos xa retirados Su-22 de recoñecemento.^[296][297]

En outubro de 2018 provedores potenciais responderon a unha nova oferta para avións, que consistían en F-16V Viper novos de Lockheed Martin, F/A-18E/F Super Hornet tamén novos de Boeing, Eurofighter Typhoon usados de Italia e Saab JAS 39 Gripen C/D usados de Suecia. Francia, Alemaña, Israel e Portugal non responderon á solicitude por Eurofighter Typhoon usados e variantes do F-16.^[298][299]

En decembro de 2018 Saab presentou unha oferta mellorada para proporcionar 10 Gripen C/D novos en vez dos anteriores 8.^[300] Porén, en decembro de 2018, o ministro de defensa búlgaro seleccionou a oferta estadounidense por 8 F-16V por uns 1 050 millóns de dólares como a opción preferida, e recomendou ao goberno comezar a falar cos Estados Unidos.^[301]

O 3 de xuño de 2019 o Departamento de Estado estadounidense aprobou a posible venda de 8 F-16 a Bulgaria. O custo do contrato estimouse en 1 670 millóns de dólares.^[302] O 10 de xullo de 2019, Bulgaria aprobou a adquisición de oito cazas F-16V Block 70/72 por 1 250 millóns de dólares.^[303]

O acordo foi vetado polo presidente búlgaro, Rumen Radev, o 23 de xullo de 2019, citando a necesidade de atopar un consenso máis amplo para o contrato, enviando o contrato de volta ao parlamento.^[304] O 26 de xullo o parlamento aprobou novamente o contrato, invalidando o veto de Radev.^[305]

No mes de abril de 2020 Lockheed Martin foi contratada polo goberno estadounidense para producir F-16V para Bulgaria, e estímase que estarán completos en 2027.^[306][307]

Croacia

O 24 de outubro de 2015 Suecia anunciou a oferta dos seus Gripen C/D para a requirimento de substitución dos cazas de Croacia, tras unha solicitude de información do Ministerio de Defensa croata no mes de xuño para mercar entre 8 e 12 avións novos que substituísen os seus MiG-21bis. O programa extenderiase dende 2015 ata 2024 e agardábase ter os fondos dispoñibles para o novo avión en 2019.^[308] O 29 de marzo de 2018 o goberno croata elixiu a oferta israelí por cazas 12 F-16C/D Barak 2020 por diante do Gripen;^[309] esta venda detívose en xaneiro de 2019 despois de que os Estados Unidos non aprobasen a venda de Israel do avión modificado a Croacia.^[310] Suecia enviou outra resposta en setembro de 2020 tras unha segunda solicitude de propostas identificando os requisitos emitidos por Croacia na primavera de 2020 por 12 cazas.^[311] A segunda solicitude abriu a competición tanto a avións novos como usados.^[312] O 28 de maio de 2021 o primeiro ministro croata Andrej Plenković anunciou que o seu goberno mercará 12 cazas franceses Rafale F3R usados para a Forza Aérea de Croacia.^[313][314]

Dinamarca

En 2007 Dinamarca asinou un Memorando de Entendemento entre os Ministerios de Defensa sueco e dinamarqués para avaliar o Gripen como substituto para a frota de 48 F-16. Dinamarca tamén solicitou o desenvolvemento de variantes do Gripen con motores máis potentes, maior carga útil, máis alcance e aviónicas adicionais; esta solicitude contribuíu á decisión de Saab de continuar co desenvolvemento do JAS E/F.^[35][315] Dinamarca atrasou repetidamente a decisión de compra;^[316] en 2013 Saab indicou que o Gripen era un dos catro contendentes para a compra, xunto co Super Hornet de Boeing, o Lockheed Martin F-35 Joint Strike Fighter, e o Eurofighter.^[317] Dinamarca é un socio de nivel 3 no programa JSF, e xa investiu 200 millóns de dólares. A selección final tiña que ser a mediados de 2015, agardándose un pedido por 24-30 avións.^[318] O goberno sueco anunciou o 21 de xullo de 2014 a retirada do Gripen da competición, optando por non responder á invitación de licitación.^[319] En maio de 2016 Dinamarca anunciou a intención de marcar 27 cazas F-35.

O 9 de xuño de 2016 o comité de defensa dinamarqués accedeu a mercar 27 F-35A para substituír os seus F-16 por 3 000 millóns de dólares.^[320] En maio de 2019 o ministro de defensa dinamarqués, Claus Hjort Frederiksen, afirmou que Dinamarca está considerando estacionar cazas en Groenlandia para contrarrestar a expansión da presenza militar rusa na rexión do Ártico. Noutra entrevista con Ritzau, o ministro dixo que proporcionar defensa aérea en Groenlandia precisa polo menos catro cazas, o que require que Dinamarca faga unha compra adicional.^[321][322] En xaneiro de 2020 Lockheed Martin anunciou que comezara a montaxe do L-001, o primeiro dos 27 F-35A destinados á Real Forza Aérea de Dinamarca.^[323] Segundo DR os Estados Unidos espiaron aos outros competidores, aos ministros dinamarqueses, e a industria de defensa para gañar vantaxe no proceso de compra.^[324]

Eslovaquia

O 30 de agosto de 2014 a República Checa, Eslovaquia e Suecia asinaron unha carta de intencións para cooperar no uso do Gripen, o que podía conducir á súa compra por parte da Forza Aérea de Eslovaquia. O documento sentou as bases para a cooperación bilateral en torno á vixilancia dun espazo aéreo común de Eslovaquia e a República Checa. Eslovaquia buscaba substituír os seus cazas MiG-29 e informouse que o Gripen era o avión elixido, aínda que a solicitude pasaría por unha competición aberta.^[325]

En febreiro de 2018 o Ministerio de Defensa eslovaco anunciou o lanzamento dun novo estudo para examinar ofertas dos gobernos dos Estados Unidos e Suecia polo F-16V Viper e o Gripen para substituír os MiG-29 eslovacos.^[326] O 11 de xullo de 2018 o Ministerio de Defensa eslovaco anunciou que mercaría 14 F-16V Block 70/72 en vez de Gripen C.^[327] O paquete dos F-16V incluía munición, adestramento e loxística por 1 589 millóns de euros. A oposición política, entre eles o antigo ministro de defensa Ľubomír Galko, criticou a falta de transparencia no acordo.^[328]

O 12 de decembro de 2018 Eslovaquia asinou un contrato para mercar 14 F-16 Block 70/72. Os avións serán entregados a finais do ano 2023.^[329]

Finlandia

A primeira oferta de exportación do Gripen foi a Finlandia, onde competiu contra F-16, F/A-18, MiG-29 e Mirage 2000 para substituír os J 35 Draken e MiG-21 da Forza Aérea de Finlandia. En maio de 1992 o McDonnell Douglas F/A-18C/D anunciouse como gañador por razóns de rendemento e custos.^[330] A ministra de defensa finesa, Elisabeth Rehn, dixo que os atrasos no calendario de desenvolvemento do Gripen danaran as súas posibilidades na competición.^[331]

En xuño de 2015, un grupo de traballo establecido polo Ministerior de Defensa finés propuxo iniciar un programa para substituír a frota de F/A-18 Hornet da Forza Aérea; recoñeceu cinco tipos potenciais: Boeing F/A-18E/F Super Hornet, Dassault Rafale, Eurofighter Typhoon, Lockheed Martin F-35, e Saab Gripen.^[332] En decembro de 2015 o Ministerio de Defensa finés enviou unha carta ao Reino Unido, Francia, Suecia e os Estados Unidos, informando que lanzara o HX Fighter Program para substituír o Hornet con cazas multirrol ao redor do ano 2025; a carta mencionaba ao Gripen como caza potencial. En abril de 2016 enviouse unha petición de información para o HX Fighter Program,^[333] e en novembro de 2016 recibíranse cinco respostas. Posteriormente enviouse unha petición de presupostos e os cinco fabricantes responderon a principios de 2018.^[334]

O 29 de xaneiro de 2020 o prototipo do Gripen E 39-10 aterrou no aeroporto de Tampere-Pirkkala para participar no HX Challenge, as avaliacións de voo do programa HX. Posteriormente uniuse o demostrador Gripen NG 39-7 (banco de probas de sensores), mentres un GlobalEye participou nas probas dende Linköping en Suecia.^[335][336] Saab anunciou que completara con éxito as probas planeadas para demostrar as capacidades do Gripen e do GlobalEye. O 31 de xaneiro de 2020 Saab enviou unha oferta revisada en resposta á solicitude de presuposto revisada para o programa HX.^[337]

Saab enviou a súa derradeira e mellor oferta para o HX Fighter Program que incluía 64 JAS-39E cunha opción para JAS-39F, dous GlobalEye AEW&C e un amplo paquete de armas. Máis do 20% do prezo da proposta relacionada co Gripen é por armas, como os Meteor, IRIS-T, KEPD 350, SPEAR, EAJP (Electronic Attack Jammer Pod), e LADM (Lightweight Air-launched Decoy Missile).^{[338][339][340][341]}

O 5 de decembro de 2021 o xornal finés Iltalehti informou que varias fontes de política exterior e seguridade afirmaban que as Forzas Armadas finesas recomendaban o F-35 como próximo caza de Finlandia. Esas fontes apuntaban ás capacidades do F-35 e á longa vida esperada como razóns principais.^[342][343] O 10 de decembro de 2021 o goberno finés confirmou oficialmente a selección do Lockheed Martin F-35A.^[344]

Noruega

O 18 de xaneiro de 2008 o Ministerio de Defensa noruegués publicou unha solicitude de información vinculante á Administración de Material de Defensa sueca, que emitiu unha oferta por 48 Gripen en abril de 2008. O 20 de novembro dese ano anunciouse a selección do F-35 Lightning II para a Real Forza Aérea de Noruega, afirmando que o F-35 era o únicocandidato que cumpría con todos os requisitos operacionais; informes da prensa indicaban que os requirimentos foran elaborados para beneficiar ao F-35.^[345] Saab e o ministro de defensa sueco, Sten Tolgfors, dixeron que os cálculos de custos por parte de Noruega eran defectuosos;^[48] a oferta era por 48 Gripens durante 20 anos, pero Noruega extrapolouno a 57 avións durante 30 anos, dobrando así o custo; as proxeccións de custos tamén fallaron cost projections also failed to relate to the Gripen's operational costs. Norway also calculated greater attrition losses than what Sweden considered reasonable. Segundo Tolgfors, a decisión de Noruega complicou futuros acordos de exportación.

En decembro de 2010 documentos diplomáticos dos Estados Unidos filtrados revelaron que os estadounidenses atrasaron deliberadamente a petición sueca para acceder a un radar AESA estadounidense ata despois da selección de Noruega. Os documentos tamén indicaban que a consideración norueguesa do Gripen "era só un espectáculo" e que Noruega xa decidira mercar o F-35 debido a un "alto novel de presión política" dos Estados Unidos.^[34]

Países Baixos

En xullo de 2008 os Países Baixos anunciaron que avaliarían o Gripen NG xunto con outros catro competidores;^[346] en resposta, Saab ofreceu 85 avións á Real Forza Aérea dos Países Baixos en agosto de 2008. O 18 de decembro de 2008 informouse que os Países Baixos avaliaran o F-35 e que este tiña unha mellor relación rendemento-prezo que o Gripen NG.^[347] On 13 de xaneiro de 2009, NRC Handelsblad afirmou que, segundo fontes suecas, Saab ofrecera entregar 85 Gripens por 4 800 millóns de euros, case 1 000 millóns menos que o orzamentado para o F-35. O 17 de setembro de 2013 o goberno neerlandés anunciou que mercaría 37 F-35.^[348]

Paquistán

Paquistán estivo interesado no Gripen C/D, pero foi negado por Suecia en 2004.^[349]

Polonia

O Gripen C/D foi un contendente no concurso para mercar 48 cazas multirrol para a Forza Aérea de Polonia que comezou en 2001. O 27 de decembro de 2002 o ministro de defensa polaco anunciou a selección do F-16C/D Block 50/52+.^[350] Segundo Stephen Larrabee, a selección estivo fortemente influenciada polo lucrativo acordo de compensación de Lockheed Martin (totalizando 3 500 millóns de dólares e un 170% de compensación contra a oferta de Gripen International por 3 200 millóns de euros cun 146% de compensación) e por unha énfase política na relación estratéxica de Polonia cos Estados Unidos e a OTAN.^[173] Tanto Gripen International como Dassault Aviation (que ofrecera o Mirage 2000-5 Mk 2) describiron a decisión como política.^[351] Segundo un antigo viceministro de defensa polaco, a oerta do JAS 39 era mellor e incluía propostas de participación no desenvolvemento.^[352]

En 2014 Polonia planeou mercar 64 avións de combate multirrol a partir de 2021 como parte dos seus plans de modernización para substituír a súa vella frota de avións de ataque Sukhoi Su-22M4 'Fitter-K' e cazas Mikoyan MiG-29 'Fulcrum-A'.^{[353][354][355]} O 23 de novembro de 2017 a Inspección de Armamento anunciou que estaba iniciando o proceso de adquisición.^[356] O 22 de decembro de 2017 cinco entidades expresaron interese na posible contratación, referida como Harpia, includos Saab AB co Gripen NG, Lockheed Martin co F-35, Boeing Company co F/A-18, Leonardo SpA co Eurofighter Typhoon e Fights-On Logistics con F-16 de segunda man.^[357] En maio de 2019 o Ministerio de Defensa polaco solicitou formalmente mercar 32 F-35A por 4 000 millóns de dólares con entregas entre 2023 e 2026 e a opción de mercar 32 máis a partir de 2027.^[358]

Suíza

En xaneiro de 2008 a Administración Suíza de Material de Defensa convidou a Gripen International a facer unha oferta para substituír a frota suíza de F-5.^[359] Saab respondeu cunha proposta inicial o 2 de xullo de 2008;^[360] outros participantes eran o Dassault Rafale e o Eurofighter Typhoon.^[361] O 30 de novembro de 2011 o goberno suízo anunciou a súa decisión de mercar 22 avións Gripen NG por 3 100 millóns de francos suízos.^[362] En 2012 filtrouse un informe confidencial das probas dos tres participantes en 2009 por parte da Forza Aérea de Suíza, que calificara ao Gripen cun rendemento sustancialmente menor que o Rafale e o Eurofighter. O Gripen foi avaliado como satisfactorio para recoñecemento, pero insatisfactorio para misións de patrulla de combate aéreo e ataque.^[363] Suíza avaliara o JAS 39C/D, aínda que a oferta era polo Gripen NG.^[364] A comisión de seguridade do parlamento atopou que o Gripen ofrecía máis riscos, pero votou continuar adiante xa que era a opción máis barata.^[365] O Gripen foi considerado satisfactorio en todos os roles.^[366]

O 25 de agosto de 2012 confirmouse o plan de compra tanto polas autoridades suecas como polas suízas.^[367] As entregas agardábanse que se producisen entre 2018 e 2021 a un prezo fixo de 3 126 millóns de francos, incluídos custos de desenvolvemento, sistemas de planificación de misións, repostos iniciais e apoio, adestramento, e certificación; o goberno sueco tamén garantiu o prezo, o rendemento e a idoneidade operativa. 8 JAS 39C e 3 JAS 39D serían arrendados dende 2016 ata 2020 para adestrar aos pilotos suízos e permitir que os F-5 fosen retirados.^[368][369] En 2013 Saab moveuse para aumentar as compensacións á industria suíza por riba do 100% do valor do contrato despois de que a cámara alta do parlamento suízo votase en contra de financiar o acordo.^[370] O 27 de agosto de 2013 a Cominisón de Seguridade do Consello Nacional aprobou a compra,^[371] tras ser aprobado nas dúas cámaras do parlamento en setembro de 2013.^[372][373] Elementos da esquerda e do centro do espectro político criticaron o Gripen como innecesario e demasiado caro. O 18 de maio de 2014 o 53,4% dos suízos votaron en contra do plan nun referendo nacional.^[374][375] Os obxectores cuestionaron o rol do avión de caza en xeral, e a relevancia de alternativas como os UAV, os mísiles terra-aire, ou as capacidades de guerra cibernética.^[376]

En 2015 Suíza relanzou o programa de substitución do F-5E/F, ao que se lle uniu tamén o do F/A-18C/D;^[377][378] o Gripen considerouse novamente como favorito.^[379] En marzo de 2018 funcionarios suízos revelaron os competidores polo programa Air 2030 valorado en 8 000 millóns de dólares, que incluía tamén sistemas de defensa aérea baseados en terra: o Gripen, o Dassault Rafale, o Eurofighter Typhoon, o Boeing F/A-18E/F Super Hornet e o Lockheed Martin F-35.^[380][381] En xaneiro de 2019 Saab enviou unha proposta formal por de 30 a 40 Gripen E a Armasuisse.^[382] O avión tería que realizar voos de avaliación para o persoal suízo na base aérea de Payerne en xuño de 2019.^[383] Porén, Saab non participounas probas co Gripen E debido a que non consideraba que estivese preparado para todas as probas.^{[384][385][386][387]}

Outros

O Gripen foi un dos avións candidatos para substituír os vellos Saab 35 Draken da Forza Aérea de Austria. No ano 2003 escolleuse o Eurofighter Typhoon como substituto,^[388] pero debido aos seus altos custos o Gripen está sendo considerado novamente.^[247][248]

No programa para substituír a súa frota de Sepecat Jaguar, o sultanato de Omán decantouse finalmente por mercar o Eurofighter Typhoon.^[389][390]

Romanía decidiu mercar F-16 de segunda man en vez do Gripen.^[391]

O Gripen foi un dos avións avaliados pola Forza Aérea de Chile en 1999 para substituír os seus Cessna A-37 Dragonfly. Chile finalmente seleccionou o F-16 sobre o Gripen, o Boeing F/A-18, e o Dassault Mirage 2000-5.^[392]

Houbo plans para comezar a fabricar Gripen baixo licenza en Lviv, Ucraína. Porén, eses plans levan estancados dende o ano 2014.^[393]

• JAS 39A: versión inicial que entrou en servizo coa Forza Aérea de Suecia en 1996. Varios foron actualizados ao estándar C.^[394]
• JAS 39B: versión de dous asentos do 39A para adestramento, misións especializadas e conversión de tipo.^[395] Para acomodar ao segundo tripulante e os sistemas de soporte vital retirouse o canón e o tanque de combustible interno e o avión alongouse 0,66 m.^[26]
• JAS 39C: versión con compatibilidade OTAN con máis capacidade en termos de armamento e electrónica. Pode ser recargado en voo.^[29] A variante comezou a entregarse o 6 de setembro de 2002.^[396]
• JAS 39D: versión de dous asentos do 39C con alteracións semellantes ás do JAS 39B.^[29]
• Gripen NG: versión mellorada baseada no demostrador tecnolóxico Gripen Demo.^[59] Entre os cambios con respecto ao JAS 39C/D están o motor máis potente F414G, o radar Raven ES-05 AESA, máis capacidade de combustible e de carga útil, dous soportes externos adicionais, e outras melloras.^[53][54] Estas melloras aumentaron os custos do Gripen NG ata uns 27 000 dólares por hora de voo,^[397] e o custo de produción a uns 113 millóns de dólares.^[398]
• JAS 39E: versión de produción monopraza desenvolvida a partir do programa Gripen NG, valorada en 85 millóns de dólares a unidade.^[399] Suecia e o Brasil ordenaron a variante.^{[69][152][210]} A designación brasileira desta variante é F-39E.^[230][400]
• JAS 39F: versión de dous asentos da variante E. Brasil ordenou oito unidades que serán desenvolvidas e montadas en São Bernardo do Campo.^[401] Está pensad para tarefas de adestramento e combate, estando o asento traseiro optimizado para a xestión de batallas aéreas, con interferencias, guerra de información e ataques de redes, ademais de realizar os roles de oficial de sistemas de armas e de guerra electrónica. A designación brasileira é F-39F.^[230][400]

Propostas

• Gripen Aggressor: variante sen armas para o "equipo vermello" do Gripen C, e posiblemente D,^[402][403] destinado ao requisito do Adestramento Operacional de Apoio Aéreo á Defensa británico (ASDOT), e en parte tamén ao de avión adversario da USAF.^[404]
• Gripen Maritime: versión embarcada baseada na serie Gripen E.^[405][62] En 2011 o seu desenvolvemento estaba en marcha,^[63] e en 2013 o Brasil e a India amosaron o seu interese.^[228] Esta variante tamén foi chamada Sea Gripen.^[406] En xullo de 2017 a Armada brasileira comezou a estudar o Gripen Maritime para propósitos navais e para substituír a súa frota de Douglas A-4 Skyhawk.^[407]
• Gripen UCAV: variante de vehículo de combate aéreo non tripulado (UCAV) do Gripen E.^[65]
• Gripen EA: variante de guerra electrónica (EW) baseado no Gripen F.^[408]

 Brasil

A Forza Aérea Brasileira opera 5 F-39E,^[409][410] con outros 23 F-39E e 8 F-39F pedidos. 72 E/F máis serán ordenados no futuro.

Escuadrón 'Adelphi' do 1º Grupo de Defensa Aérea

 Hungría

A Forza Aérea de Hungría opera 14 Gripen (12 JAS 39C e 2 D) a través dun acordo de arrendamento e compra.^[182]

'Puma' Harcászati Repülőszázad (Escuadrón Táctico de Caza 'Puma' na 59ª Base Aérea)

 Reino Unido

A Empire Test Pilots' School opera Gripen para adestramento. Os pilotos instrutores e alumnos da ETPS realizan adestramentos con simuladores coa Forza Aérea de Suecia, e voan nun Gripen bipraza de Saab en Linköping, en dúas campañas cada ano (primavera e outono). O acordo renovouse en 2008.^[411]

 República Checa

A Forza Aérea da República Checa ten 14 Gripen arrendados, 12 JAS 39C e 2 JAS 39D.^[412]

211. taktická letka (211º Escuadrón Táctico)

 Suecia

A Forza Aérea de Suecia opera 71 JAS 39C, 23 D e 2 E,^[409] pediu 60 E coa posibilidade de ordenar 10 máis.^[412] Orixinalmente pediu 204 avións, incluídos 28 biprazas. Suecia arrenda 28 avións ás forzas aéreas da República Checa e Hungría.^[413]

Flotilla Aérea de Skaraborg

Flotilla Aérea de Blekinge

Flotilla Aérea de Norrbotten

 Suráfrica

A Forza Aérea de Suráfrica (SAAF) ordenou 26 avións, 17 JAS 39C e 9 JAS 39D. A primeira entrega tivo lugar o 30 de abril de 2008 e a principios de 2022 os 26 aparellos estaban en terra por problemas de mantemento.^[194]

No. 2 Squadron

 Tailandia

A Real Forza Aérea de Tailandia ten sete JAS 39C e catro JAS 39D en uso.^[412] En outubro de 2013 o goberno tailandés anunciou a súa intención de mercar outros seis Gripen.^[203]

701 Escuadrón de Caza, Ala 7

O segundo prototipo JAS 39-2 atópase exposto no Museo da Forza Aérea de Suecia en Linköping.^[414] No mesmo museo atópase tamén o JAS 39B co número de serie 39813.^[415]

• O JAS 39A monopraza co número de serie 39113 está exposto na Flotilla Aérea de Skaraborg.
• O goberno sueco doou un JAS 39A da Forza Aérea de Suecia a Tailancia para ser exposto no Museo da Real Forza Aérea tailandesa en Don Mueang, Bangkok.

A marzo de 2022 o Gripen vírase implicado en 16 incicentes, incluídas 10 perdas de casco, cun piloto morto.^[416]

Os primeiros dous accidentes, en 1989 e 1993, ocorreron durante exhibicións públicas do Gripen e provocaron informes negativos nos medios. O primeiro foi filmado por un equipo de noticias de Sveriges Television e fixo que os críticos solicitasen cancelar o desenvolvemento.^[417] O segundo ocorreu nunha área baleira na illa de Långholmen durante o Stockholms vattenfestival de 1993 con milleiros de espectadores presentes. A decisión de realizar a exhibición sobre grandes multitudes criticouse publicamente e comparouse co accidente de 1989.^[418][419] Os dous accidentes relacionáronse con problemas do software de control de voo^[420] e oscilación inducida polo piloto; o sitema de control de voo correxíuse en 1995.^[421] O único accidente mortal do Gripen ocorreu o 14 de xaneiro de 2017 no aeroporto de Hat Yai, Tailandia, durante un festival aéreo polo Día do Neno no que o piloto do avión morreu.^[422] O derradeiro accidente ata a data produciuse o 21 de agosto de 2018 no aeroporto de Kallinge, no sur da cidade sueca de Ronneby, onde o piloto puido exectarse.^[423][424] A investigación realizada pola Autoridade de Investigación de Accidentes de Suecia concluíu que o avión impactou cun grupo de corvos mariños grandes a unha velocidade de 563 km/h a 430 m de altitude.^[425][426]

• Björeman, Carl (2009). År av uppgång, år av nedgång: försvarets ödesväg under beredskapsåren och det kalla kriget [Years of rise, years of decline: the Swedish defence during World War II and the Cold War]. Publikation / Försvaret och det kalla kriget (FOKK), 1652-5388 ; 20 (en sueco). Stockholm: Svenskt militärhistoriskt bibliotek. ISBN 9789185789580. SELIBR 11647610. 

• Brändström, Annika (2003). Coping with a Credibility Crisis: The Stockholm JAS Fighter Crash of 1993 (PDF). Stockholm, Sweden: Swedish National Defence College. ISBN 91-87136-72-4. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 May 2013. 

• Cross, Michael (13 February 1986). "Swedes unveil New Combat craft". New Scientist 109 (1495): 27. ISSN 0262-4079. 

• Eliasson, Gunnar (2010). Advanced Public Procurement as Industrial Policy: The Aircraft Industry as a Technical University (paperback). Economics of science, technology & innovation. New York: Springer. ISBN 978-1-4419-2571-8. 

• Forsberg, Randall (1994). The Arms Production Dilemma: Contraction and Restraint in the World Combat Aircraft Industry. Cambridge, MA: MIT Press. ISBN 0-262-56085-2. 

• Frawley, Gerard (2002). The International Directory of Military Aircraft, 2002–2003. Fishwyck, ACT, AU: Aerospace. ISBN 1-875671-55-2. 

• Frisberg, Bo (1998). "Ada in the JAS 39 Gripen flight control system". Reliable Software Technologies — Ada-Europe. Lecture Notes in Computer Science 1411. p. 1411. ISBN 978-3-540-64536-8. doi:10.1007/BFb0055013. 

• Green, William; Swanborough, Gordon (1987). "The Gripen: an ambitious 'Jack of all Trades'". Air International (Lincolnshire, UK: Key Publishing): 224–30. ISSN 0306-5634. 

• Keijsper, Gerard (2003). Saab Gripen: Sweden's 21st Century Multi-role Aircraft. Aerofax. Leicester, UK: Midland Publishing. ISBN 1-85780-137-7. 

• Larrabee, F Stephen (2003). NATO's Eastern Agenda in a New Strategic Era. Santa Monica, California: RAND. ISBN 0-8330-3467-7. 

• Matláry, Janne Håland; Ø̈sterud, Ø̈yvind (2007). Denationalisation of Defence: Convergence and Diversity. London: Ashgate. ISBN 978-0-7546-7119-0. 

• Spick, Michael 'Mike' (2000). "Saab JAS 39 Gripen". The Great Book of Modern Warplanes. St. Paul, Minnesota: MBI. ISBN 0-7603-0893-4. 

• Stohl, Rachel; Grillot, Suzette (2009). The International Arms Trade. Cambridge, UK: Polity. ISBN 978-0-7456-4154-6. 

• Williams, Mel, ed. (2003). Superfighters: The Next Generation of Combat Aircraft. London: AIRtime. ISBN 1-880588-53-6.