ઇજનેરી
ઇજનેરી (અંગ્રેજી: engineering) એ વિજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરી કુદરતી સ્રોતો(resources)નું માનવજાતિના કલ્યાણ માટે બીજા સ્વરૂપે રૂપાંતરણ તથા ઉપયોગ કરવા માટેની કળા છે. ઇજનેરી જ્ઞાન કોઇપણ વિષયમાં કાર્ય કરવા માટે જરૂરી હોય છે. ઇજનેર વૈજ્ઞાનિક રીતે ચકાસેલ માહિતીને વ્યવહારમાં નક્કર સ્વરૂપ આપવાનું કાર્ય કરે છે.[૧]
ઇજનેરીનો અંગ્રેજી શબ્દ એન્જનિયરિંગ લેટિન શબ્દ ingenium પરથી આવ્યો છે, જેનો અર્થ ચતુરાઇથી ઉકેલ લાવવો થાય છે[૨]
ભારતમા ૧૫ સપ્ટેમ્બર ઇજનેરી દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
શાખાઓ
ઐતિહાસિક રીતે, એન્જિનિયરિંગ અને લશ્કરી ક્રિયાઓ ઉપયોગ પ્રથમ આવી છે. (રસ્તાઓ, પુલો, ઇમારતો, વગેરે) પછી નવી શાખાનું નામ હતું - 'સિવિલ ઇજનેરી'. એન્જિનિયરિંગ અન્ય વિસ્તારોમાં પ્રકૃતિ સમય પર વિકસિત અને સિવિલ ઇજનેરી 'મિકેનિકલ એન્જિનિયરિંગ', 'ઇલેક્ટ્રિકલ એન્જિનિયરિંગ' વગેરે નામ આપવામાં આવ્યા હતા.
સિવિલ ઇજનેરી (એન્જિનિયરિંગ સર્વેક્ષણ અને નકશો બનાવટ), મિકેનિકલ ઇજનેરી અને ઇલેક્ટ્રિકલ ઇજનેરીનો પરંપરાગત શાખાઓ તરીકે સમાવેશ થાય છે. માઇનિંગ એન્જિનિયરિંગ, ધાતુવિજ્ઞાન અને ખાણ ઇજનેરીનુ ઐતિહાસિક મહત્વ પણ છે.
એન્જિનિયરિંગમા ઘણી શાખાઓ છે, જેમ કે નાગરિક અથવા લશ્કરી (સિવિલ), મિકેનિકલ, ઈલેક્ટ્રિકલ, સમુદ્ર, રાસાયણિક, પરમાણુ,કમ્પ્યુટર વગેરે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ સંશોધન કામ તરીકે, ઉત્પાદન, પરિભ્રમણ, ઉત્પાદન, વેચાણ, મેનેજમેન્ટ, શિક્ષણ, સંશોધન વગેરે.
કમ્પ્યુટર એન્જિનિયરિંગ
ઇલેક્ટ્રોનિક્સ
મેટલ સંરક્ષણની એન્જિનિયરિંગ
માઇનિંગ એન્જિનિયરિંગ