Աղտորազգիներ

Աղտորազգիներ
Դասակարգում
Թագավորություն Բույսեր (Plantae)
Ենթաթագավորություն Viridiplantae
ԻնֆրաթագավորությունStreptophyta
ՎերնաբաժինԲարձրակարգ բույսեր (Embryophyta)
Տիպ/ԲաժինԱնոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
ԵնթատիպՍերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
ԿարգՕճառածաղկավորներ (Sapindales)
ԸնտանիքԱղտորազգիներ (Anacardiaceae)
R.Br., 1818

Աղտորազգիներ (լատին․՝ Anacardiáceae), ծաղկավոր բույսերի ընտանիք, հայտնի է 72-ից[1] մինչև 82[2] ցեղ, ավելի քան 500 տեսակ։

Տարածված են երկրագնդի արևադարձային և մերձարևադարձային գոտիներում։

Հայաստանում բնականոն աճում են 3 ցեղի ներկայացուցիչներ՝ պիստակենի, դրախտածառ և աղտոր։

Կենսաբանական նկարագիր

Աղտորազգիները հսկա ծառեր են (հիմնականում արևադարձային և մերձարևադարձային գոտիներում) կամ թփեր, հիմնականում փետրաձև տերևներով։

Ծաղիկները հավաքված են հուաններում կամ ծաղկաբույլերում։ Ծաղիկները բավականին փոքր են, հաճախ միասեռ։ Բաժակաթերթերը և պսակաթերթերը հիմնականում 5-ական են։ Առէջները՝ 5 կամ 10։ Վարսանդը մեկ կամ մի քանի։

Սերմերը խոշոր են։

Տարածում

Ընտանիքի ներկայացուցիչները տարածված են արևադարձերում և մերձարևադարձային գոտիներում։

Ռուսաստանում տարածված են պիստակենի, դրախտածառ և աղտոր։

Նշանակություն և կիրառում

Աղտորազգիների ընտանիքը շատ օգտակար է, տնտեսապես կարևոր բույսեր են, մարդուն հայտնի են դեռ վաղուց։

Մանգո հնդկական - արևադարձերի կարևոր պտղատու ծառեր են։ Շատ խոշոր ծառեր են, բարձրությունը՝ 30 մ։ Շատ տեսակների պտուղների քաշը հասնում է 1 կգ և պարունակում են մեծ քանակությամբ վիտամիններ, շաքար և լիմոնաթթու։

Արժեքավոր նշանակություն ունի պիստակենին, որի մշակումը միջերկրածովային երկրներում գոյություն ունի ավելի քան 2000 տարի։ Պիստակենին համարվում է արժեքավոր ընկույզների մշակության մեջ, լայնորեն օգտագործվում է հրուշակեղենի արտադրությունում։ Պիստակենին շատ չորադիմացկուն և երկարակյաց ծառ է (որոշ նմուշների տարիքը հասնում է 700-ի)[3]։

Շատ տեսակներ պարունակում են աղաղանյութ։

Տեսակներ

  • Actinocheita
  • Anacardium
  • Androtium
  • Antrocaryon
  • Apterokarpos
  • Astronium
  • Baronia
  • Bonetiella
  • Bouea
  • Buchanania
  • Campnosperma
  • Cardenasiodendron
  • Choerospondias
  • Comocladia
  • Cotinus
  • Cyrtocarpa
  • Dracontomelon
  • Drimycarpus
  • Ebandoua
  • Euleria
  • Euroschinus
  • Faguetia
  • Fegimanra
  • Gluta
  • Haematostaphis
  • Haplorhus
  • Harpephyllum
  • Heeria
  • Holigarna
  • Koordersiodendron
  • Lannea
  • Laurophyllus
  • Lithraea
  • Loxopterigium
  • Loxostylis
  • Malosma
  • Mangifera
  • Mauria
  • Melanochyla
  • Metopium
  • Micronychia
  • Montagueia
  • Mosquitoxylum
  • Nothopegia
  • Ochoterenaea
  • Operculicarya
  • Ozoroa
  • Pachycormus
  • Parishia
  • Pegia
  • Pentaspadon
  • Pistacia
  • Pleiogynium
  • Poupartia
  • Protorhus
  • Pseudoprotorhus
  • Pseudosmodingium
  • Pseudospondias
  • Rhodosphaera
  • Rhus
  • Schinopsis
  • Schinus
  • Sclerocarya
  • Semecarpus
  • Smodingium
  • Solenocarpus
  • Sorindeia
  • Spondias
  • Swintonia
  • Tapirira
  • Thyrsodium
  • Toxicodendron
  • Trichoscypha

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

  • Линчевский И. А. Семейство Анакардиевые (Anacardiaceae) // Жизнь растений. В 6-ти т. / Гл. ред. и ред. тома А. Л. Тахтаджян. — М.: Просвещение, 1981. — Т. 5 (2). Цветковые растения. Двудольные. — С. 256—258. — 511 с. — 300 000 экз.

Արտաքին հղումներ

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աղտորազգիներ» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աղտորազգիներ» հոդվածին։