Արևի լույս (ֆիլմ)
Արևի լույս (անգլ.՝ Sunshine, հունգ.՝ A napfény íze, գերմ.՝ Sunshine — Ein Hauch von Sonnenschein), 1999 թվականի պատմական դրամա՝ նկարահանված ռեժիսոր և սցենարիստ Իշտվան Սաբոյի կողմից[11][12]։
Սյուժե
Ֆիլմում պատկերված է հրեական Զոնենշտայն ընտանիքի երեք սերունդների ճակատագիրը։ Ընտանիքի նախապապը՝ Էմանուելը, հոր զոհվելուց հետո տեղափոխվում է քաղաք, որտեղ դառնում է գինու գործարանի սեփականատեր թրմելու «Արևի լույս» բաղադրատոմսի շնորհիվ։ Նրա որդին՝ Իգնացը, որը դառնում է իրավաբան, հանուն կարիերայի փոխում է ազգանունը՝ վերցնելով Շորշ ազգանունը (հունգ.՝ ճակատագիր)։ Իգնացի որդին՝ Ադամը, հանուն կարիերայի փոխում է իր հայրերի հավատն ու մկրտվում։ 1936 թվականին Ադամը դառնում է սուսերամարտի օլիմպիական չեմպիոն, սակայն մեռնում է համակենտրոնացման ճամբարում (նրա կյանքի շատ մանրամասներ հիշեցնում են հրեական ծագմամբ հունգարացի մարզիկներ Աթիլա Պեչուերի ու Էնդրե Կաբոշի կենսագրությունները)։
Իվանը՝ զոհված չեմպիոնի որդին, ծառայության է ընդունվում պետանվտանգությունում, որպեսզի հոր մահվան համար վրեժ լուծի Միկլոշ Հորթիի վարչակարգի ակտիվիստներից (նրա ավագ գործընկեր Անդոր Կնորը շատ բանով հիշեցնում է իրական անձնավորության՝ պետանվտանգության նախարար Լասլո Ռայկին)։ Ճակատագրի հեգնանքով Իվանը հետաքննության ենթակա անձանց մեղադրում է այն բանում, ինչի համար մեղավոր է զգում իրեն. Իվանը նրանց մեղադրում է վախկոտություն ցուցաբեելու և չարին չընդդիմանալու համար։ Կնորն Իվան Շորշին համոզում է, որ խղճի հետ գործարքը տվյալ դեպքում անհրաժեշտ է գործի հաջողության համար։ Միաժամանակ Իվանը սիրավեպ է սկսում Կարոլի՝ ամուսնացած մի կնոջ հետ, որն պետանվտանգության մայոր է ու ազդեցիկ պետական պաշտոնյայի կին։ Շուտով Իվանն սկսում է հարցաքննել Կնորին, որովհետև սկսվել էր պայքար «սիոնիզմի» դեմ, իսկ գեներալը՝ նրա ղեկավարը, բարկացած հայտարարում է, թե «համակենտրոնացման ճամբարներից ավելի շատ հրեա է վերադարձել, քան ուղարկել էին այնտեղ»։ Իվանը, այնուամենայնիվ, հրաժարվում է հավատալ Կնորի մեղավորությանը, և նրա կարիերան հայտնվում է վտանգի տակ։ Բեկումնային պահ է դառնում անմեղ հայտարարված Կնորի վերահուղարկավորումը, երբ Իվանն իր ելույթում մեղադրում է տիրող վարչակարգին։ Դրանից անմիջապես հետո նա ազատվում է պաշտոնից և շուտով մասնակցում Հունգարական հեղափոխությանը։ Հեղափոխության ճնշումից հետո Իվանը ձերբակալվում է և բանտարկվում։ Ազատվելուց հետո Իվանը վերադառնում է ապրելու իր տատի՝ Վալերիի մոտ։ Ֆիլմի ավարտին նա որոշում է վերադարձնել իր իսկական ազգանունը՝ Զոնենշտայն։
Դերերում
- Ռեյֆ Ֆայնս – Իգնաց Զոնենշտայն / Ադամ Շորշ / Իվան Շորշ
- Ռոզմարի Հարիս – Վալերի Շորշ
- Ռեյչել Ուայզ– Գրետա
- Ջենիֆեր Էլ – Վալերի Զոնենշտայն
- Դեբորա Կառա Անգեր – Կառոլա Կովաչ, մայոր
- Մոլի Փարքեր – Հաննա Ուիպլեր
- Ջեյմս Ֆրեյն – Գուստավ Զոնենշտայն
- Դավիդ դե Կեյզեր – Էմանուել Զոնենշտայն
- Ֆլորա Կադար – Հաքլևա/ Հաքլի կինը (Hacklné/Mrs. Hackl)
Մրցանակներ և անվանակարգեր
- Եվրոպական կինոակադեմիայի մրցանակ
- Տղամարդու լավագույն դերակատարում (Ռեյֆ Ֆայնս, հաղթանակ)
- Լավագույն ֆիլմ (անվանակարգ)
- Սցենարիստի լավագույն աշխատանք (Իշտվան Սաբո, Իզրաել Խորովից, հաղթանակ)
- Ջինի
- Տղամարդու լավագույն դերակատարում (Ռեյֆ Ֆայնս, անվանակարգ)
- Կնոջ լավագույն դերակատարում (Ջենիֆեր Էլ, անվանակարգ)
- Կնոջ լավագույն դերակատարում (Ռոզմարի Հարիս, անվանակարգ)
- Բեմադրող նկարիչի լավագույն աշխատանք (Աթիլա Ֆ. Կովաչ, անվանակարգ)
- Հագուստի լավագույն դիզայն (Գիորգի Սակաչ, անվանակարգ)
- Լավագույն ձայն (Փիթեր Քելլի, Դանիել Պելերեն, Գլեն Գոթյե, Քեյթ Էլիոթ, հաղթանակ)
- Ձայնի լավագույն մոնտաժ (Էնդի Մալքոլմ, Ջեյն Տատերսոլ, Դրիդ ՄաքՔալում, Դինա Իտոն, Ֆրեդ Բրենան, հաղթանակ)
- Լավագույն ֆիլմ (հաղթանակ)
- Լավագույն ֆիլմ-դրամա (անվանակարգ)
- Լավագույն ռեժիսոր (Իշտվան Սաբո, անվանակարգ)
- Ֆիլմի լավագույն երաժշտություն (Մորիս Ժար, անվանակարգ)
- Արբանյակ
- Կնոջ լավագույն դերակատարում (Ջենիֆեր Էլ, հաղթանակ)
- Կնոջ լավագույն դերակատարում (Ռոզմարի Հարիս, հաղթանակ)
Փաստեր
- Դերասան Ռեյֆ Ֆայնսը մարմնավորում է Զոնենշտայն ընտանիքի երեք սերունդների ներիկայացուցիչների՝ Իգնացին, Ադամին ու Իվանին։