Բեյլեր հիմնադրամի թանգարան
Բեյելեր հիմնադրամի թանգարան[5][6] (երբեմն՝ Բեյելերի հիմնադրամի թանգարան[7], գերմ.՝ Fondation Beyeler), արվեստի թանգարան Շվեյցարիայի Ռիեն քաղաքում (Բազել-Շտադտ կիսականտոն), որը ստեղծվել է 1982 թվականին և բացվել է ճարտարապետ Ռենցո Պիանոյի նախագծով կառուցված շենքում 1997 թվականին։ Թանգարանային ֆոնդի հիմքը դասական մոդեռնիզմի և ժամանակակից արվեստի գործերի հավաքածուն է, որը հինգ տասնամյակի ընթացքում հավաքել են Հիլդի և Էռնստ Բեյելեր ամուսինները։ 2016 թվականին թանգարան է այցելել 332 000 մարդ։
Բեյլեր հիմնադրամի թանգարան | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | պատկերասրահ և արվեստի ժողովածու |
| Երկիր |  Շվեյցարիա[1][2] |
| Տեղագրություն | Ռիեհեն[1][2] |
| Մասն է | list of cultural properties in Riehen? |
| Հասցե | Baselstrasse 101[1]4125[1] |
| Հիմնադրվել է | 1982 |
| Այցելուներ | 332 000 մարդ (2016) և 308 822 մարդ (2021)[3] |
| Տնօրեն | Sam Keller?[4] |
| Կայք | fondationbeyeler.ch(գերմ.)(ֆր.)(անգլ.) |
 | |
 | |
Պատմություն և նկարագրություն
Բեյելեր հիմնադրամը ստեղծվել է 1982 թվականին։ Այն ունի արվեստի գործերի հավաքածու, որը հավաքել են ամուսիններ Հիլդին և Էռնստ Բայելերները 50 տարվա ընթացքում։ Մասնավոր հավաքածուն առաջին անգամ հանրությանը ցուցադրվել է 1989 թվականին՝ Reina Sophia Arts Center -ում։ Հավաքածուն կենտրոնանում է դասական մոդեռնիզմի և ժամանակակից արվեստի գործերի վրա։ Հիմնադրամի առաջին տնօրենն ինքը՝ Էռնստ Բեյելերն էր, որին 2003 թվականի ապրիլի 1-ին փոխարինել է Քրիստոֆ Վիտալին, իսկ 2008 թվականի հունվարից այդ պաշտոնը զբաղեցնում է խնամարկու Սեմ Քելլերը։
1994 թվականին իտալացի ճարտարապետ Ռենցո Պիանոյին հանձնարարվել է կառուցել շինություն հավաքածուի համար, որը այն հասանելի կդարձներ լայն լսարաններին։ Թանգարանը բացվել է 1997 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Բերոուերգուտս այգում, որը գտնվում է Ռիեն քաղաքում (Բազել-Շտադտ կիսականտոն)։ 127 մետր երկարությամբ շենքը գտնվում է Բազելստրասե բանուկ փողոցի երկայնքով. աղմուկից այն պաշտպանված է հատուկ պատով։ 2016 թվականին թանգարանը, որն ունի 3800 քառակուսի մետր ընդհանուր ցուցահանդեսային տարածք, ունեցել է 332,000 այցելու։ 2015 թվականի հունվարին հիմնադրամը հայտարարել է իր մտադրության մասին լրացուցիչ տարածքներ (հավելված) կառուցելու մոտակայքում գտնվող նախկին մասնավոր Iselin-Weber-Park-ում։ 2016 թվականի սեպտեմբերին ժյուրին ընտրել է Շվեյցարական ճարտարապետական «Peter Zumthor & Partner» ընկերության առաջարկած նախագիծը։
Բեյելերի հավաքածուն ներառում է շուրջ 250 արվեստի գործ, որոնք արտացոլում են սեփականատեր զույգի անձնական տեսակետները 20-րդ դարի արվեստի վերաբերյալ։ Ի թիվս այլ հեղինակների, հավաքածուում ներկայացված են Դեգայի, Սեզանի, Մոնեի, Ռուսոյի, Վան Գոգի, Կանդինսկու, Մատիսի, Լեգերի, Ջակոմետիի, Պիկասոյի, Միրոյի, Կալդերի, Պաուլ Կլեեի, Էռնստի, Պիտ Մոնդրիանի, Ուորհոլի, Լիխտենշտեյնի և Ֆրենսիս Բեկոնի աշխատանքները։ «Rothko Rooms»-ի հատուկ սենյակները պարունակում են Մարկ Ռոտկոյի աշխատանքները։ Ժամանակակից արվեստի գործերը «համընկնում են» 25 պատմական օբյեկտների հետ, որոնք ստեղծվել են Աֆրիկայի, Օվկիանիայի և Ալյասկայի ցեղերում։
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Alexander Hosch: Architekturführer Schweiz, die besten Bauwerke des 21. Jahrhunderts, Callwey, München 2015, ISBN 978-3-7667-2149-5, S. 258.
- Sue Hubbard: «Apollo: Personality of the Year: in 2008 Sam Keller, the former director of Art Basel and Art Basel Miami Beach, became director of the Fondation Beyeler at the invitation of its founder, Ernst Beyeler. He talks to Apollo about his custodianship of one of the worlds finest private museums.» Apollo, Dec. 2010, p. 26+. Gale Academic Onefile.
Արտաքին հղումներ
- «Fondation Beyeler». museums.ch (գերմաներեն). Swiss Museums Association; ICOM Switzerland. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բեյլեր հիմնադրամի թանգարան» հոդվածին։ |