Բետինո Քրաքսի

Ծնվել է 1934 թվականի փետրվարի 24-ին Միլանում՝ փաստաբանի Վիտորիո Քրաքսիի և տնային տնտեսուհի Մարիա Ֆերարիի ընտանիքում։ 19 տարեկանում միացել է Իտալիայի Սոցիալիստական կուսակցության միլանյան ֆեդերացիային և հետագայում դարձել այդ ֆեդերացիայի ֆունկցիոնալիստներից մեկը^[6]։

Բետինո Քրաքսին միացել է «Սոցիալիստական երիտասարդություն» (Gioventù socialista) կազմակերպության ղեկավարության շարքերին։ 1957 թվականին դարձել է Իսպանիայի կենտրոնական կոմիտեի անդամ և կուսակցության ինքնավար թևի ակտիվիստ։ 1965 թվականին մտել է Իտալիայի սոցիալիստական կուսակցության (Direzione) վարչություն, որտեղ միավորվել է սոցիալ-դեմոկրատների հետ։ 1970 թվականին դարձել է կուսակցության քարտուղարի տեղակալ։ 1976 թվականին՝ խորհրդարանական ընտրություններում սոցիալիստների ծանր պարտությունից հետո, նրան փոխարինել է Ֆրանչեսկո Դե Մարտինոյին՝ Իսպանիայի գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում։ Քրաքսին, ղեկավարելով կուսակցությունը, ձգտել է տարանջատվել կոմունիստներից, որոնք քննադատության են ենթարկվել իրենց՝ գաղափարախոսության և ԽՍՀՄ-ի հետ կապերի համար, և ավելի սերտ հարաբերություններ հաստատել աջակողմյան կուսակցությունների հետ, այդ թվում՝ ՔԴԿ-ի, որի հետ Իտալիայի Սոցիալիստական կուսակցությունը գրեթե տասնհինգ տարի մասնակցել է կառավարական կոալիցիաներին։ Այդ ժամանակաշրջանի սոցիալիստների առավել տեսանելի հաջողությունների թվին է պատկանում 1978 թվականի նախագահական ընտրություններում Ալեսանդրո Պերտինիի տարած հաղթանակը^[7]։

1968-1994 թվականներին Քրաքսին եղել է Իտալիայի պատգամավորների պալատի կազմում՝ 5-ից մինչև 11-րդ գումարմանը։ 1983 թվականի օգոստոսի 4-ին՝ խորհրդարանական ընտրություններում ԻՍԿ-ի հարաբերական հաջողությունից հետո, նա կազմավորել է իր առաջին կառավարությունը, որին 1986 թվականի օգոստոսի 1-ին փոխարինելու է եկել Քրաքսիի երկրորդ կառավարությունը, որը մնացել է իշխանության ղեկին մինչև 1987 թվականի ապրիլի 17-ը^[8]։ Երկրի կառավարման շրջանում Իտալիան դարձել է աշխարհի արդյունաբերական զարգացվածությամբ հինգերորդ երկիրը, սակայն ինֆլյացիան շատ արագ աճել և գերազանցել է պետական պարտքի համախառն ներքին արդյունքի մակարդակը։ Սակայն 1987 թվականին սոցիալիստները տանուլ են տվել ընտրությունները։

1992 թվականին 7 միլիոն լիրա կաշառք ստանալու համար ձերբակալվել է սոցիալիստ պատգամավոր Մարիո Կյեզան․ այդ սկանդալն անդրադարձել է ամբողջ կուսակցությանը։ Այն բանից հետո, երբ 1993 թվականին դատարանը դիմել է Քրաքսիին՝ դատական հետապնդման թույլտվության համար, վերջինս հրաժարական է տվել քարտուղարի պաշտոնից, իսկ Իսպանիայի Սոցիալիստական կուսակցությունը ծանր պարտություն է կրել Լոմբարդիայի տեղական ընտրություններում։ Պարզվել է, որ Քրաքսին հովանավորել է իր բազմաթիվ ընկերների բիզնեսիններին, այդ թվում՝ Սիլվիո Բերլուսկոնիի բիզնեսին։ Չնայած կուսակցության ֆինանսական խնդիրներին, Քրաքսին շքեղ ամառանոց է ունեցել Թունիսում և ապրել հռոմեական թանկարժեք «Ռաֆայել» հյուրանոցում։ 1994 թվականին Քրաքսին, ձգտելով խուսափել կոռուպցիայի մեղադրանքով ձերբակալությունից, փախել է Թունիս՝ ավտորիտար նախագահ Բեն Ալիի մոտ, որի իշխանության գալուն նա ժամանակին նպաստել է։ Քրաքսին հեռակա կարգով դատապարտվել է 27 տարվա ազատազրկման, որը կրճատվել է մինչև 9 տարի և 8 ամիս։

Բետինոն ունեցել է մեկ դուստր՝ Քրաքսի Ստեֆանիան, որը 1960 թվականի հոկտեմբերի 25-ին։ Ստեֆանիան զբաղվել է քաղաքականությամբ, 2008-2011 թվականներին Բեռլուսկոնիի չորրորդ կառավարության արտաքին գործերի նախարարության կրտսեր պետքարտուղարն էր։ Նա է 2000 թվականի հունվարի 19-ին առաջինն է հայտանաբերել մահացած հոր մարմինը Համամետի վիլլայում^[9]։

Ստեֆանիայի կրտսեր եղբայրը՝ Վիտորիոն, որի մականունը «Բոբո» էր, ծնվել է 1964 թվականի օգոստոսի 6-ին։ Նա քրոջ քաղաքական հակառակորդն էր, 2006-2008 թվականներին Պրոդիի երկրորդ կառավարությունում արտաքին գործերի նախարարության կրտսեր պետքարտուղարն էր^[10]։

• «Craxi, Bettino». Enciclopedie on line (իտալերեն). Treccani. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 26-ին.