Կաքավկրկուտ

Ցողունն ուղղաձիգ է, ճյուղավորվող, բարձրանում է՝ մինչև 10-100 սմ։ Տերևները նստադիր են, երկարավուն-գծաձև կամ նեղ նշտարաձև՝ պատված կոշտ կամ փափուկ մազիկներով։ Ծաղկաբույլը ողկուզանման ոլորք է, ծաղիկները՝ սպիտակ, դեղին կամ մանուշակագույն։ Ծաղկում է մայիս-հուլիսին։ Պտուղը քառընկուզիկ է։

Տարածված է գրեթե բոլոր մարզերի մինչև միջին լեռն, գոտիները։ Աճում է անտառներում, թփուտներում, բաց վայրերում, աղբոտում այգիները, հացաբույսերի ցանքերը, (օրինակ՝ դաշտային Կաքավկրկուտ) և այլն։

Որոշ տեսակներ պարունակում են ալկալոիդներ, վիտամին C, կարմիր գունակ, ճարպայուղ։ Պատրաստուկներն օգտագործում են որպես միզամուղ, ցավազրկող միջոց։

Հայտնի է մոտ 100, ՀՀ-ում՝ 4 տեսակ՝

• Կաքավկրկուտ մանուշակագույն (L. purpuro-caeruleum),
• Կաքավկրկուտ դեղատու (L. officinale),
• Կաքավկրկուտ բարակածաղիկ (L. tenuiflorum)
• Կաքավկրկուտ դաշտային (L. arvense)։

Համաձայն տեսակների բազայի տվյալների, հաշվում են 50-ից^[1] 60 տեսակ^[2]։