Մասնակից:Karine Abrahamyan/Ավազարկղ6

Հյուսիսային Ղազախստանի հնագույն քաղաքներից մեկը՝ Պավլոդարը, հիմնադրվել է 9-րդ դարում՝ որպես Խական-Կիմակ և Իմաքիա բնակավայրեր՝ Կիմեկ-Կիպչակ դաշնության մայրաքաղաքները։

Կորյակովսկի ամրոցը հիմնադրվել է 1720 թվականին՝ որպես ռուսական կայսերական հենակետ։ Բնակավայրը ստեղծվել է տարածաշրջանի աղի լճերի նկատմամբ վերահսկողություն սահմանելու համար, որոնք աղի արժեքավոր աղբյուր են հանդիսացել։ 1861 թվականին բնակավայրը վերանվանվել է Պավլոդար և ստացել քաղաքի կարգավիճակ։ Պավլոդարի նշանակությունը մեծապես պայմանավորված էր գյուղատնտեսական և աղի արտադրանքի զգալի արդյունաբերություններով, որոնք զարգացել էին այնտեղ՝ չնայած քաղաքի համեմատաբար փոքր բնակչությանը: 1897 թվականին Պավլոդարի բնակչությունը կազմում էր ընդամենը 8000 մարդ: Պավլոդար անունը նշանակում է Պոլի պարգև և ընտրվել է ի հիշատակ Ռուսաստանի դուքս Պոլ Ալեքսանդրովիչի ծննդյան^[2]։

1955 թվականից հետո Խորհրդային կառավարության Virgin Lands արշավը խթան հանդիսացավ ժամանակակից Պավլոդարի արագ աճի և զարգացման համար: Ծրագրի շրջանակներում մեծ թվով երիտասարդներ և աղջիկներ ամբողջ Խորհրդային Միությունից տեղափոխվեցին քաղաք, զարգացավ արդյունաբերական և առևտրային գործունեությունը, իսկ 1960-ականների կեսերից Պավլոդարը դարձավ խոշոր արդյունաբերական կենտրոն ինչպես Ղազախական ԽՍՀ-ում, այնպես էլ Խորհրդային Միությունում՝ քաղաքում տեղակայված զենքի և զրահատեխնիկայի խոշոր ձեռնարկության շնորհիվ^[3]:

2020 թվականի ապրիլի 1-ին քաղաքում նախաձեռնվել են հակահամաճարակային սահմանափակումներ՝ փորձելով դանդաղեցնել COVID-19-ի տարածումը^[4]։

Կլիմա

Պավլոդարն ունի խոնավ մայրցամաքային կլիմա, որը համակցվում է շոգ ամառներով և երկար, ցուրտ ձմեռներով:

Հունվարի միջին ջերմաստիճանը −15,8 °C (4 °F) է, գրանցված բացարձակ ցածր ջերմաստիճանը հասնում է −45–ից −47 °C (−49–ից −53 °F)։ Հուլիսին միջին ջերմաստիճանը կազմում է 21,5 °C (71 °F): Տարեկան տեղումների քանակը կազմում է 303 մմ (12 դյույմ):

Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Karine Abrahamyan/Ավազարկղ6ում
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ

Քաղաքի բնակչությունը կազմում է 331,119 մարդ (2018 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ), իսկ ուրբանիզացված տարածքն ունի 342,321 բնակիչ^[5]։

Էթնիկ խմբերը հետևյալն են (2018 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ^[6][7]).

• Ղազախներ — 166,835 (46.54%)
• Ռուսներ — 152,032 (41.63%)
• Ուկրաինացիներ — 15,184 (4.69%)
• Գերմանացիներ — 9,058 (2.73%)
• Թաթարներ — 7,752 (2.34%)
• Բելառուսներ — 2,852 (0.86%)
• Ինգուշեթներ — 1,279 (0.39%)
• Մոլդովացիներ — 954 (0.29%)
• Ազերիներ — 802 (0.24%)
• Չեչեններ — 800 (0.24%)
• Կորեացիներ — 594 (0.18%)
• Լեհեր — 574 (0.17%)
• Բուլղարացիներ — 475 (0.15%)
• Այլ — 6310 (1.90%)
• Ընդհանուր — 331,710 (100.00%)

Տեղի խոշորագույն արդյունաբերական ռեսուրսներն են ալյումինը, քիմիական նյութերը և գյուղտեխնիկան: 1978 թվականին այստեղ բացվել է նավթավերամշակման գործարան: 2012 թվականին լեհական Pesa Bydgoszcz-ը հայտարարեց Պավլոդարում տրամվայի հավաքման գործարան կառուցելու իր մտադրության մասին։ Romat դեղագործական ընկերությունը ևս հիմնված է Պավլոդարում^[8]։

FC Irtysh-ը ղազախական ֆուտբոլային ակումբ էր՝ հիմնված Պավլոդարի կենտրոնական մարզադաշտում։ Մեկ այլ նշանավոր ակումբ, որը նախկինում հիմնված էր Պավլոդարում՝ FC Energetik-ը, այն ժամանակվանից տեղափոխվել է Էքիբաստուզ:

Պավլոդարի շախմատի ֆեդերացիան հաճախակի կազմակերպում է համաքաղաքային մրցումներ, ինչպիսիք են «Պավլոդար Օփեն 2007» և «Պավլոդարի տարածաշրջանային գավաթ» շախմատի մրցումները^[9]: Միջոցառումներին պարբերաբար մասնակցում են Շախմատի միջազգային ֆեդերացիայի մի քանի գրոսմայստերներ, այդ թվում՝ Ռինատ Ժումաբաևը, Պավել Կոցուրը, Յուրի Նիկիտին, Վլադիմիր Գրեբենշիկովը և Ելենա Անկուդինովան:

Պավլոդարի հոկեյիստները երեք անգամ անընդմեջ դարձել են Ղազախստանի չեմպիոններ 2012/2013, 2013/2014 և 2014/2015 մրցաշրջաններում։

Հասարակական տրանսպորտ

Տրամվայ

Պավլոդարն ունի 89 կմ երկարությամբ տրամվայների ցանց, որը սկսել է գործել 1965 թվականից՝ 2012 թվականի դրությամբ 20 կանոնավոր և 3 հատուկ երթուղիներով։ Ցանցն զբաղեցնում է տեղական հասարակական տրանսպորտի շուկայի 60%-ը։ Այնուամենայնիվ, նրա 115 տրամվայից բաղկացած գիծը պետք է փոխարինվի 100 նոր տրամվայներով, որոնք արտադրվում են տեղում լեհական PESA SA արտադրողի կողմից^[10][11]:

Գետային նավահանգիստ

Ներկայումս գործում է Պավլոդար գետային նավահանգիստ ԲԲԸ-ն՝ խոշոր տրանսպորտային և արդյունաբերական ձեռնարկություն, որը զբաղվում է բեռների տեղափոխադրմամբ, գետի ավազի արդյունահանմամբ և վաճառքով։ Վաճառում և տեղափոխում է մանրացված քար, ածուխ, իրականացնում է հիդրոլոգիական օբյեկտների մաքրման աշխատանքներ:

Իրտիշ գետի ակտիվ նավահանգիստներից մեկն է։

Ժամանակակից Պավլոդար գետային նավահանգստի նախագիծը մշակվել է 1955 թվականին «Giprorechtrans» նախագծային ինստիտուտի կողմից՝ ԽՍՀՄ գետային նավատորմի նախարարության հանձնարարությամբ։ 1965 թվականից Պավլոդարի նախկին նավահանգիստը, Ղազախական ԽՍՀ Նախարարների խորհրդի որոշմամբ, վերանվանվել է Պավլոդար գետային նավահանգիստ։ Այդ պահից Պավլոդարում գործում է գետային նավահանգիստ, որը հագեցած է նորագույն փոխադրման սարքավորումներով։ 1980-ականների կեսերին Պավլոդար գետային նավահանգիստը դարձել էր փոխադրումների ամենամեծ հանգույցը: Այն ժամանակ Պավլոդար գետային նավահանգիստը Խորհրդային Միության քառասուն գետային նավահանգիստների մեջ առաջին տեղում էր բեռնափոխադրումների ծավալներով։ Այս ընթացքում տարեկան միջին հաշվով փոխադրվել է շուրջ 6,5 մլն տոննա տարբեր բեռներ։ 2001 թվականից Պավլոդար գետային նավահանգիստ ԲԲԸ-ն մասնավոր ձեռնարկություն է:

Ավտոբուսներ

Քաղաքում գործում է 21 ավտոբուսային^[12] և 13 միկրոավտոբուսային^[13] երթուղի։

Պավլոդարում տեղակայված են մի քանի համալսարաններ, որոնցից են.

• Պավլոդարի պետական ​​համալսարանը (Ս. Թորայգիրովի անվ.),
• Պավլոդարի պետական ​​մանկավարժական համալսարանը,
• Եվրասիայի նորարարական համալսարանը,

Պավլոդարում է գտնվում նաև Ս. Թորայգիրովի Պավլոդարի տարածաշրջանային ունիվերսալ գրադարանը:

• Բիդգոշչ, Լեհաստան
• Օմսկ, Ռուսաստան
• Դենիզլի, Թուրքիա
• Կռոպիվնիցկի, Ուկրաինա

• Տերենտի Դմիտրիևիչ Դերիբաս - բոլշևիկ, 1920 թվականին ղեկավարել է Պավլոդարի հեղափոխական կոմիտեն։
• Կանիշ Իմանտայուլի Սաթբաև - խորհրդային երկրաբան, 1911-1914 թվականներին սովորել է Պավլոդարի ռուս-ղրղզական դպրոցում։
• Մաիրա Վալիևնա Շամսուտդինովան - բնիկ ղազախ երգչուհի և կոմպոզիտոր, ծնվել է Պավլոդարում։
• Սերգեյ Ալեքսանդրովիչ Զայկովը - ղազախ ոսկե մեդալակիր 4 × 400 մետր փոխանցումավազքում, ծնվել է Պավլոդարում։
• Մարիա Ագապովա - խառը մենամարտերի ղազախ վարպետ,
• Վսեվոլոդ Իվանով - ռուս գրող,
• Մաքսիմ Կուզնեցով - ռուս հոկեյիստ, Սթենլիի գավաթի հաղթող։

• 
  Ayimautov Theatre (Kaz. J. Aımaýytov atyndaǵy oblystyq qazaq mýzykaly drama teatry; Rus. Казахский драматический театр имени Аймаутова)
• 
  KazMunayGaz (Kaz. QazMunaıGaz-dyń ǵımaraty)
• 
  House of Friendship (Kaz. Dostyq úıi; Rus. Дом дружбы)
• 
  Train station (Kaz. Pavlodar temir jol bokzaly; Rus. Вокзал)
• 
  Central stadium (Kaz. Ortalyq stadıon)
• 
  Fireworks in Pavlodar (Central Embankment)
• 
  Old city mosque (Kaz. Jóndelgen Pavlodardyń eski meshiti)
• 
  Irtysh river view
• 
  Abdulfattah Ramazanov mosque
• 
  Blagoveschensky cathedral (Russian Orthodox Church)
• 
  Catholic church of Saint Thereza

• Government portal

Կատեգորիա:Ղազախստանի քաղաքներ