Մերիլին Ռոբինսոն
Մերիլին Ռոբինսոն (անգլ.՝ Marilynne Robinson, նոյեմբերի 26, 1943[2], Sandpoint, Այդահո, ԱՄՆ[3]), ժամանակակից ամերիկացի գրող, Պուլիտցերյան մրցանակի և գրական մի շարք այլ հեղինակավոր մրցանակների դափնեկիր։ 2016 թվականին ընդգրկվել է «Թայմ» ամսագրի կազմած 100 ամենաազդեցիկ մարդկանց ցանկում[9]; Ռոբնսոնը լայն ճանաչման է արժանացել հատկապես իր երկու ծավալուն արձակ երկերի՝ «Տնային տնտեսություն» («Housekeeping», 1980) և «Գաղաադ» («Gilead», 2004) վեպերի շնորհիվ, որոնցում գեղարվեստական բարձր մակարդակով արծարծված են գյուղական կյանքի և հավատի հիմնահարցեր[10]։ Նա հեղինակել է նաև բազմաթիվ էսսեներ, որոնք ընդգրկում են շատ լայն թեմատիկա՝ ներառյալ կրոնի ու գիտության փոխհարաբերությունների, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների պատմության, Սելաֆիլդի միջուկային աղտոտվածության, Ջոն Կալվինի ուսմունքի, ամերիկյան արդի քաղաքականության հիմնահարցեր։
Մերիլին Ռոբինսոն անգլ.՝ Marilynne Robinson | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան անուն | Marilynne Summers[1] |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 26, 1943[2] (80 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Sandpoint, Այդահո, ԱՄՆ[3] |
| Մասնագիտություն | գրող, վիպասան, ակնարկագիր և գիտաֆանտաստիկ գրող |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Կրթություն | Բրաունի համալսարան[3], Վաշինգտոնի համալսարան[3], Մասաչուսեթսի համալսարան Ամհերստում, Այովայի համալսարան և Pembroke College in Brown University? |
| Գիտական աստիճան | փիլիսոփայության դոկտոր |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Housekeeping?, Gilead?, Home? և Lila? |
| Անդամակցություն | Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Phi Beta Kappa |
| Աշխատավայր | Մասաչուսեթսի համալսարան Ամհերստում, Քենթի համալսարան և Այովայի համալսարան |
| Պարգևներ | |
 Marilynne Robinson Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
1977 թվականին Վաշինգտոնի համալսարանում ատենախոսություն պաշտպանելով՝ Մերիլին Ռոբինսոնն ստացել է փիլիսոփայության դոկտորի գիտական աստիճան։ 1980 թվականին հրատարակել է իր առաջին վեպը՝ «Տնային տնտեսություն»-ը, որը տեղ է գրավել 1982 թվականի Պուլիտցերյան մրցանակի շնորհման ներկայացված և մրցույթի եզրափակիչ փուլին հասած գեղարվեստական արձակ ստեղծագործությունների կարճ ցուցակում։
1991 թվականին սկսել է դասավանդել Այովայի գրողների արվեստանոցում[11], որին հրաժեշտ է տվել է 2016 թվականի գարնանը[12]։
2005 թվականին «Գաղաադ» վեպի համար արժանացել է Պուլիտցերյան մրցանակի[13]։
Անձնական կյանք
1967 թվականին Մերիլինն ամուսնացել է Մասաչուսեթսի Ամհերսթ համալսարանի պրոֆեսոր, գրող Ֆրեդ Միլլեր Ռոբինսոնի հետ[14][15]։ 1989 թվականին ամուսնալուծվել են[16]։
Ունեցել են երկու տղա՝ Ջեյմսն ու Ջոզեֆը։ 1970-ական թվականների վերջերին Մերիլինն իր «Տնային տնտեսություն» վեպը գրել է այն ժամերին, երբ երեխաները քնած են եղել։ Հարցազրույցներից մեկում Ռոբինսոնն ասել է, որ նրանք շատ և բազմազան ձևերով ազդել են իր գրվածքների վրա, քանզի «Մայրությունը փոխում է քո կենսազգացողությունը, ինքդ քեզ զգալու և հասկանալու կարողությունն ու հայեցակարգը»[17]։
Պարգևներ
- Փեն-Ֆոլքներ ամերիկյան գրական մրցանակ
- 1982: Հեմինգուեյ հիմնադրամի մրցանակ (Hemingway Foundation/PEN Award) «Լավագույն առաջին վեպ» անվանակարգում՝ «Տնային տնտեսություն» վեպի համար[18]
- 1982: Պուլիտցերյան մրցանակի կարճ ցանկ՝ «Տնային տնտեսություն» վեպով[19]
- 1989: Գրքի ազգային մրցանակի մրցույթի կարճ ցուցակ «Ոչ գեղարվեստական գիրք» անվանակարգում՝ Mother Country: Britain, the Welfare State, and Nuclear Pollution գրքով
- 1999: PEN/Diamonstein-Spielvogel մրցանակ «Բարձրարվեստ էսսե» անվանակարգում՝ The Death of Adam էսսեի համար
- 2004: Գրաքննադատների ազգային շրջանակի մրցանակ՝ «Գաղաադ» վեպի համար
- 2005: Պուլիտցերյան մրցանակ «Գեղարվեստական արձակ» անվանակարգում՝ «Գաղաադ» վեպի համար[13][20]
- 2005: Ambassador Book Award` «Գաղաադ» վեպի համար
- 2006: Լուիսվիլի համալսարանի Grawemeyer մրցանակ կրոնի ասպարեզում[21]
- 2008: Գրքի ազգային մրցանակի մրցույթի եզրափակիչ փուլի մասնակից՝ «Տուն» վեպով
- 2008: «Լոս Անջելես թայմս»-ի Գրքի մրցանակ՝ «Գեղարվեստական գրականություն» անվանակարգում՝ «Տուն» վեպի համար
- 2009: Օրանժ մրցանակ՝ «Գեղարվեստական գրականություն» անվանակարգում՝ «Տուն» վեպի համար
- 2011: Բուքեր միջազգային մրցանակի համար առաջադրում
- 2012: Բրաուն համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում[22]
- 2012: ԱՄՆ-ի ազգային հումանիտար մեդալ՝ «Խորամիտ ու նրբագեղ գրվածքների համար»[23]
- 2013: Բուքեր միջազգային մրցանակի համար առաջադրում
- 2013: Park Kyong-ni Prize[24]
- 2014: Գրաքննադատների ազգային շրջանակի մրցանակ՝ «Լիլա» վեպի համար[25]
- 2016: ԱՄՆ Ազգային կոնգրեսի գրադարանի մրցանակ «Ամերիկյան գեղարվեստական գրականություն» անվանակարգում[26] և Խաղաղության դեյթոնյան գրական մրցանակ[27]
- 2018: Եյլի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում[28]
Ստեղծագործությունների ընտրանի
- Վեպեր
- Տնային տնտեսություն / Housekeeping (1980)
- Գաղաադ / Gilead (2004)
- Տուն / Home (2008)
- Լիլա /Lila (2014) 9781844088812, [29]
- Ոչ գեղարվեստական ստեղծագործություններ
- Mother Country: Britain, the Welfare State, and Nuclear Pollution (1989)
- The Death of Adam: Essays on Modern Thought (1998)
- Absence of Mind: The Dispelling of Inwardness from the Modern Myth of the Self (2010)
- When I Was a Child I Read Books: Essays (2012)
- What Are We Doing Here?: Essays (2018) 9780374282219, [30]
- «Which Way to the City on a Hill?». New York Review of Books. 66 (12). Summer 2019.
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- Մերիլին Ռոբինսոն Ֆեյսբուքում
- Works by or about Մերիլին Ռոբինսոն in libraries (WorldCat catalog)
- Recognitions by: Marilynne Robinson Արխիվացված 2016-07-06 Wayback Machine on her opinion of Marcel Proust, PEN American Center
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մերիլին Ռոբինսոն» հոդվածին։ |