Ջոաննա Հոֆման

Հոֆմանը ծնվել է Լեհաստանում։ Կինոռեժիսոր Եժի Հոֆմանի և նրա հայ նախկին կնոջ՝ Մառլենա Նազարյանի դուստրն է։ Նա մինչև 10 տարեկանը մոր հետ ապրել է Հայկական ԽՍՀ-ում, այնուհետև հոր հետ մեկնել է Լեհաստան՝ Վարշավա։ 1967 թվականին նրա մայրն ամուսնացել է ամերիկացու հետ և տեղափոխվել Բուֆֆալո (Նյու Յորք)։ Հոֆմանը միացել է նրանց Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում 1968 թվականին^[6]։ Հոֆմանն արագորեն յուրացրել է անգլերենը և գերազանց առաջադիմությամբ սովորել դպրոցում։

Նա ունի մարդաբանության, ֆիզիկայի և լեզվաբանության բնագավառներում աշխատանքի փորձ^[5], Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտից (MIT) ստացել է հումանիտար և բնական գիտությունների բակալավրի աստիճան, իսկ Չիկագոյի համալսարանի Արևելյան ինստիտուտից՝ հնագիտության ոլորտի դոկտորի կոչում (որը չի պաշտպանել)։ 1979 թվականին նա պետք է մեկներ Իրան՝ հնագիտական պեղումների։ Տատիկին տեսակցելու նպատակով նա կանգ է առել Լեհաստանում։ Շուտով Իրանից լուր է ստացվել Իրանի իսլամական հեղափոխության մասին, և այդ պատճառով նա ստիպված վերադարձել է ԱՄՆ^[5]։

Հոֆմանն արձակուրդում էր Չիկագոյի համալսարանից, երբ ընկերները խորհուրդ տվեցին մասնակցել դասախոսության Կալիֆոռնիայի Xerox PARC գիտահետազոտական ընկերությունում^[7]։ Այնտեղ գտնվելու ժամանակ նա «դասախոսությունից հետո թեժ քննարկում ունեցավ» Ջեֆ Ռասկինի հետ^[7]։ Քննարկման հիմնական թեման էր՝ «ինչպիսին պետք է լինեն համակարգիչները և ինչպես դրանք պետք է բարելավեն մարդկանց կյանքը»^[7]։ Ռասկինն այնքան տպավորված էր Հոֆմանով, որ նրան խնդրեց հարցազրույց անցնել Apple-ում պաշտոն ստանալու համար^[7]։ Հոֆմանը Macintosh նախագծում սկսեց աշխատել 1980 թվականի հոկտեմբերին^[4]՝ Ռասկինի սկզբնական թիմում, որի կազմում էին նաև Բարել Սմիթը, Բադ Թրիբլը և Բրայան Հովարդը^[8]։ Այդ ժամանակ Mac-ը «դեռևս հետազոտական ծրագիր էր»^[4]։ Նրա պաշտոնը «Մակինտոշի նախագծի առաջին մեկուկես տարվա ողջ մարքեթինգային թիմն էր»^[4][5], որը ներառում էր արտադրանքի մարքեթինգային համագործակցությունը հենց Mac-ի արտադրանքի դիզայնի ուղղությամբ։ Նա նաև գրել է «Մակինտոշի օգտատիրոջ միջերեսի ուղեցույցի առաջին նախագիծը»^[4]։ Ի վերջո Հոֆմանը ղեկավարել է Mac-ը Եվրոպայում և Ասիայում ներկայացրած միջազգային մարքեթինգային թիմը^[4]։ Հետագայում նա Սթիվ Ջոբսի հետ գնացել է NeXT, որպես նրա սկզբնական անդամներից մեկը^[2][3]։

Հոֆմանը և՛ Apple-ում, և՛ NeXT-ում այն քչերից մեկն էր, ով վայելում էր Սթիվ Ջոբսի հետ հաջողությամբ համագործակցելու համբավ։ Ե՛վ 1981, և՛ 1982 թվականներին նա արժանացել է Apple-ի երգիծական մրցանակին, որը տրվել է «այն մարդուն, ով լավագույնս հակազդել է Ջոբսին» (Ջոբսը տեղյակ է եղել և հավանել է այդ մրցանակը)^[2]։

1990-ական թվականների սկզբին Ջոաննա Հոֆմանը եղել է General Magic-ի մարքեթինգի փոխնախագահը։ 1995 թվականին, ընտանիքի հետ ավելի շատ ժամանակ անցկացնելու համար, նա անցել է թոշակի։ Երբեմն նա հրապարակային դասախոսություններ է կարդացել՝ քննարկելով իր վաղ կյանքը Apple-ում և աշխատանքը Սթիվ Ջոբսի հետ^[4]։

2020 թվականին նա աշխատանքի է ընդունվել արհեստական բանականության իսպանական Sherpa ընկերությունում որպես նրա հիմնադիր և գործադիր տնօրեն Չաբի Ուրիբե Էչեբարիայի խորհրդատու և աջ ձեռք^[9]։

Հոֆմանը շատ բացասական վերաբերմունք ունի Facebook-ի նկատմամբ^[10]։ Հարցազրույցում նա ասել է, որ Facebook-ը «քանդում է ժողովրդավարության կառուցվածքը, ոչնչացնում է մարդկային հարաբերությունների կառուցվածքը և վաճառում է կախվածություն առաջացնող թմրանյութ, որը կոչվում է զայրույթ»^[10]։

Հոֆմանն ամուսնացած է ծագումով ֆրանսիացի Ալեն Ռոսմանի հետ, որը նույնպես աշխատել է Apple-ի Mac թիմում։ Նրանք ունեն երկու որդի^[7]։

Էբիգեյլ Մաքքոնելը^[11] մարմնավորել է Ջոաննա Հոֆմանին 2013 թվականի «Ջոբս։ Գայթակղության կայսրություն» ֆիլմում։

Անգլիացի դերասանուհի Քեյթ Ուինսլեթը մարմնավորել է Հոֆմանին 2015 թվականի «Սթիվ Ջոբս» ֆիլմում։ Այդ դերի համար Ուինսլեթն արժանացել է «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի^[12][13] և «BAFTA» մրցանակի՝ երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհու համար, ինչպես նաև առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի և «Screen Actors Guild» մրցանակի նույն անվանակարգում^[14]։

Ինչ վերաբերում է Հոֆմանի և Ջոբսի հարաբերությունների բնույթին, Ուինսլեթը նրան նկարագրել է որպես Ջոբսի «աշխատանքային կին», և որ «նա արտասովոր, հանդուգն արևելաեվրոպական անձնավորություն էր, որը գրեթե միակ մարդն էր, ով կարող էր իրականում խելքի բերել Սթիվին»^[15]։

• Hertzfeld, Andy. Revolution in the Valley: The Insanely Great Story of How the Mac Was Made. Sebastopol: O'Reilly Media, 2005.
• Isaacson, Walter. Steve Jobs. New York: Simon & Schuster, 2011.

• Joanna Hoffman @ Andy Hertzfeld's The Original Macintosh (folklore.org)
• Rosen, Adam. "How Xerox PARC Helped Produce the Macintosh Business Plan." Cultofmac.com, January 20, 2014.