Ֆեյսբուքի աշխատանքի խաթարում (2021)
Ֆեյսբուքի աշխատանքի խաթարում, խոշոր ընդհատում, որը տեղի է ունեցել ամերիկյան Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցի և մի շարք օժանդակ ծրագրերի (Facebook Massenger, Instagram, WhatsApp, Oculu) 2021 թվականի հոկտեմբերի 4 -ին, ժամը 15։40 -ին UTC[1][2][3][4]։ Ծառայությունները դադարեցվել են ավելի քան 7 ժամ[2][5]։
Ընդհատումը հանգեցրել է այլ ծրագրերի (օրինակ՝ Discord, Թվիթթեր, Գուգլ, TikTok, Տելեգրամ, ՅուԹյուբ, Նեթֆլիքս, Zoom և Վայբեր[3][6][7]) օգտագործողների զանգվածային օգտագործմանը, որոնք ծանրաբեռնվածության պատճառով նույնպես դադարել են աշխատել կամ աշխատանքում անհաջողություններ են կրել[8][9][10]։
Ընդհատումը թույլ չտվեց օգտվողներին գրանցվել կամ մուտք գործել օգտվողի հաշիվներ[11]։
Ընդհատումը պայմանավորված էր Ֆեյսբուքիի տիրույթի անունների սերվերներին (DNS) IP ուղղորդման կորստով[12]։
DNS ծառայությունները կրկին հասանելի են դարձել UTC 21։05-ին, սակայն UTC 22։00-ի դրությամբ Ֆեյսբուքը հաղորդել է, որ հավելվածների շերտի ծառայությունները դանդաղ վերականգնվում են Ֆեյսբուքում, Ինստագրամում և WhatsApp-ում ավելի քան յոթ ժամ ընդմիջումից հետո[13]։
Հետևանքների առումով վթարը 2008 թվականից ի վեր ճանաչվել է որպես ամենախոշորը Ֆեյսբուքում[14][15]։
Հետևանքներ
Ձախողման պատճառով անջատվել է Ֆեյսբուքի ներքին հաղորդակցությունը, աշխատակիցները չեն կարողացել ուղարկել կամ ստանալ արտաքին նամակներ, մուտք գործել կորպորատիվ գրացուցակներ և նույնականացվել որոշ Գուգլ փաստաթղթերում և խոշորացման ծառայություններում[1][2]։
The New York Times-ը հայտնել է, որ աշխատակիցները չեն կարող մտնել շենքեր և խորհրդակցությունների սենյակներ իրենց անցաթղթերով[1]։ Սերվերներին մուտք գործելու համար օգտագործել են անկյունահղկիչ՝ կտրել են էլեկտրոնային կողպեքներով պաշտպանված դռները[16]։
Downdetector-ը, որը դիտարկում է կայքերի խափանումները, ամբողջ աշխարհում գրանցել է տասնյակ հազարավոր միջադեպեր[17]։
Ինտերնետ անվտանգության հետազոտող Սթիվ Գիբսոնը ասում է, որ «BGP-ի սովորական թարմացումը սխալի է հանգեցրել», ինչը արգելափակել է «հեռավար հասանելիությամբ մարդկանց» մուտքը սերվերներ՝ սխալը շտկելու համար, իսկ ֆիզիկական հասանելիություն ունեցող մարդիկ սխալը շտկելու իրավասություն չեն ունեցել[18]։
Խնդիրը գնահատվել է որպես ամենամեծը Ֆեյսբուքում 2008 թվականից ի վեր[14][15]։
Խաթարման օրը Ֆեյսբուքի բաժնետոմսերը նվազել են 4,89%-ով[14], Թվիթթերինը՝ 5,79%, Alphabet-ինը՝ 2,11%, Ամազոնինը՝ 2,85%[19]։
Ֆեյսբուքի գործադիր տնօրեն Մարկ Ցուկերբերգի կարողությունը նվազել է 6,6 մլրդ դոլարով[20][21][22][23]։
Թվիթթերի և Տելեգրամի օգտվողները հայտնել են արձագանքման ավելի դանդաղ ժամանակի մասին, որը, ենթադրաբար, առաջացել է դրանից, որ Ֆեյսբուքի ծառայություններից օգտվող մարդիկ անջատման ժամանակ անցել են այլ ծառայությունների[24]։