Proud boys
«Proud Boys» (անգլ. թարգմանաբար՝ «Հպարտ տղաներ»), ամերիկյան ծայրահեղ աջակողմյան, նեոֆաշիստական տղամարդկանց կազմակերպություն, որը քարոզում և մասնակցում է քաղաքական բռնությանը։ Այն ճանաչվել է ահաբեկչական խումբ՝ Կանադայում և Նոր Զելանդիայում[1][2]։
2022 թվականի հունիսին ԱՄՆ-ում խմբի հինգ ղեկավարներին, այդ թվում ՝ նրա նախկին նախագահին, դաշնային մեղադրանքներ են առաջադրվել «Ապստամբ դավաճանության» 2021 թվականին ԱՄՆ Կապիտոլիումի գրավմանը ենթադրյալ մասնակցության համար[3]։ Դատական նիստ է նշանակվել 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ին[4]։
Խումբը ստեղծվել է Taki 's Magazine-ի շրջանակներում 2016 թվականին Vice Media-ի համահիմնադիր և նախկին մեկնաբան Գևին Մաքինեսի ղեկավարությամբ և իր անունը ստացել է «Proud of Your Boy» երգից 2011 "Ալադին" Դիսնեյի մյուզիքլից։ Թեև «Proud Boys»-ն ի սկզբանե ստեղծվել է որպես այլընտրանքային աջերի մաս, Մաքինեսը 2017 թվականի սկզբին հեռացել է այդ շարժումից՝ հայտարարելով, որ այլընտրանքային աջերը կենտրոնացած են միայն ռասայական հարցերի վրա[5]։ Ռեբրենդինգի ջանքերն ակտիվացել են «Միացյալ աջերի» երթից հետո, որն անցկացվել է «սպիտակ ռասայի» գերակայության կողմնակիցների կողմից[6]։ «Proud Boys»-ի նախագահը 2018 թվականի վերջից հանդիսանում է աֆրո-կուբացի Էնրիկե Տարիոն[7][8][9][10]։ Ըստ նախկին դաշնային դատախազի և 2014 թվականի դաշնային դատարանի դատական նիստի սղագրությունների, Տարիոն նախկինում աշխատել է որպես տեղեկատու ինչպես դաշնային, այնպես էլ տեղական իրավապահ մարմիններում[11][12]։
Ըստ Սամանթա Քաթների՝ ահաբեկչության դեմ պայքարի միջազգային կենտրոնի խումբը կարծում է, որ տղամարդիկ և արևմտյան մշակույթը գտնվում են «պաշարված ամրոցի» պայմաններում։ Թեև խումբը պաշտոնապես մերժում է սպիտակամորթների գերակայությունը, Քաթները կարծում է, որ «արևմտյան շովինիզմը» սպիտակամորթների ցեղասպանության մասին դավադրության տեսության կոդն է, որը կիսում է խումբը[13]։ Բացի այդ, խմբի անդամները նախկինում մասնակցել են բացահայտ ռասիստական միջոցառումների և գործունեության, որոնք կապված են ձախերի և սոցիալիստների դեմ ուղղված ֆաշիստական բռնությունների հետ[13]։ «Proud Boys»-ը փառաբանում է բռնությունը։ Աղքատների իրավական պաշտպանության հարավային կենտրոնը (SPLC) խմբին անվանել է «այլընտրանքային աջերի մարտական ակումբ», որն օգտագործում է հռետորական տեխնիկա՝ իր իսկական դրդապատճառները թաքցնելու համար[14][15][16]։ Կազմակերպությունը նկարագրվել է որպես ատելության խումբ «Takeaway» «National Public Radio»-ում և SPLC-ում[17]։ Հակադիֆամացիոն լիգան «Proud Boys»-ի գաղափարական վերաբերմունքը բնութագրել է որպես «ծայրահեղական պահպանողականություն» և «Նոր աջեր», «բաց իսլամաֆոբիա և կնատյացություն», «տրանսֆոբիա և հակամիգրացիոն ուղղվածություն» «ռասիստներին, հակասեմականներին և բոլոր տեսակի ֆանատիկոսներին ընդունելու պատրաստակամություն»։ Հակադիֆամացիոն լիգան նաև նշում է, որ «Proud Boys»-ը քարոզում և կիրառում է բռնություն որպես հիմնական մարտավարություն[18]։
Խումբը արգելափակվել է բազմաթիվ սոցիալական ցանցերում, այդ թվում ՝ Facebook-ում, Instagram-ում և Twitter-ում, ինչպես նաև YouTube-ում[19][20]։ 2021 թվականի փետրվարի 3-ին ԱՄՆ արդարադատության նախարարությունը հայտարարեց, որ խմբի անդամներին մեղադրանք է առաջադրվել՝ 2021 թվականին ԱՄՆ Կապիտոլիումի վրա հարձակման հետ կապված քաղաքական դավադրության համար։ Խմբի Կանադական մասնաճյուղը փակվել է այն բանից հետո, երբ նույն օրը պաշտոնապես հայտարարվել Է ահաբեկչական կազմակերպություն[21][22][23][24]։ 2021 թվականի նոյեմբերին կազմակերպության անդամներին դատարան են կանչել ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի հատուկ հանձնաժողովը՝ հունվարի 6-ին ԱՄՆ Կապիտոլիումի վրա հարձակման գործով։